Altın talebi patladı

Güngör Uras

Altın Tahvilleri ve Altına Dayalı Kira Sertifikaları için bugünden itibaren talep toplanmaya başlanıyor.

Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, yastık altındaki altınların ekonomiye kazandırılmasıyla ilgili, “Yastık altında yaklaşık 100 milyar dolar civarı altın olduğu tahmin ediliyor. Hazine’nin amacı bu altınları sisteme çekip, sistemin derinleşmesini ve ülkemiz için kaynak artışını sağlamak” diyor.

Yastık altında altını olanlar bugünden itibaren 22 ayar ve 24 ayar altınlarını Ziraat Bankası şubelerine götürerek tahvil veya sertifikaya dönüştürebilecek. Tahvil ve sertifikalara 6 ayda bir yüzde 1.20, yılda yüzde 2.40 oranında altın olarak getiri ödeniyor. Tahvil ve sertifika gelirleri vergiden muaf.

Hükümet, yastık altındaki altınları ekonomiye kazandırmak için altınları tahvil ve sertifikaya dönüştürme çabasını gösterirken, halkımız, piyasadan altın satın alarak yastık altına istiflemeye devam ediyor.

Bu yıl halkımızın altına talebi patladı. Türkiye’de altın üretimi başladı ama, yılda en fazla 20 ton dolayında altın üretebiliyoruz. Altın talebi ithalatla karşılanıyor.

2017 yılının ilk 8 ayında 261 ton altın ithal ettik. Daha önceki yıllarda ilk 8 ayda bu kadar büyük ağırlıkta altın ithal etmemiştik.

Çeyrek gözde

İthal edilen altının bir bölümünü kuyumcular işliyor. Önemli bölümü Darphane’de ziynet altını veya sikke altın haline getiriliyor. Az bölümü de gram altın olarak satılıyor.

İthal edilen altının ne kadarının blok altın olarak satıldığı hakkında bilgi yok.

Darphane’de ziynet altını ve sikke altın basımında kullanılan altın miktarındaki değişim, halkımızın yastık altı altın talebi konusundaki en açık gösterge.

2017 yılının ilk 8 ayında Darphane’de 38 ton altın ziynet altını ve altın sikke haline getirildi. Darphane’de 2013 yılında ilk 8 ayda 72 ton altın kullanılmıştı. Geçen yıl ise ilk 8 ayda kullanılan altın 11 tona gerilemişti.

Bu yıl ilk 8 ayda 36 ton altınla 9 milyon 300 bin adet ziynet altını, 1 milyon 500 bin adet altın sikke basıldı. Ziynet altınlarının 7 milyon 200 bini çeyrek altın, altın sikkelerin 170 bini çeyrek altın.

Halkımızın Darphane altını talebinin çeyrek ziynet altını olduğu görülüyor.



Ziynet altını ‘hafif altın’

Halkımız ziynet altınını seviyor ama, ziynet altını satın alanların pek bilmediği 2 önemli gerçek var:

Darphane’de basılan ziynet altını da altın sikke de 24 ayar değil. 22 ayar altın.

Ziynet altınları, altın sikkelerden daha hafif.

Darphane’de ziynet veya sikke bastırmak isteyen salı günü (haftanın sadece bir günü) Darphane’nin kapısında ellerinde kiloluk altınlar sıraya giriyor. Darphane’ye getirilecek altın, uluslararası rafineri damgalı 24 ayar 1 kiloluk külçe altın olacak.

Siparişle basılıyor

Külçe altını Darphane’ye teslim edenler hangi çeşit ve ne ölçüde altın bastırmak istediklerinin listesini de altın ile birlikte Darphane’ye veriyor.

Darphane teslim edilen 24 ayar altının ayarını sulandırarak 22 ayara indiriyor. Sonra bu 22 ayar altını ziynet ve sikke haline getirerek, perşembe günü kuyumculara teslim ediyor. Darphane’de stok altın yok. Sipariş üzerine, sipariş türüne göre baskı yapılıyor. Darphane baskı ücreti olarak 24 ayarlık 1 kg altından, sikke bastığında 10.7 gr, ziynet bastığında 14.7 gr altını baskı karşılığı alıyor.

1 kg ağırlığında 24 ayar altın getirene 22 ayar 149 adet sikke veya 22 ayar 153 adet ziynet teslim ediyor.

Sikke altınların ağırlığı, ziynet altınının az da olsa üzerinde. Birlik ziynet altın 7.016 gr. iken altın sikke 7.216 gr.

Altınların basılış tarihi önemli değil. Önemli olan altının aşınmamış, yıpranmamış, açık anlatımıyla ağırlığının değişmemiş olması.

Altın kazandırıyor

Halkımız altını seviyor. Altın sevgisi, “güvence” arayışına dayanıyor. Anadolu kadınının altın takıları hem kendi hem kocası için “kara gün güvencesi”dir. Sünnetlerde, evliliklerde hediye edilen altınlar “güvence” için saklanır. Küçük birikimi olanlar, “güvence için” altın satın alarak yastık altına koyarlar.

Yastık altı alışkanlığı “ihtiyaç halinde” altının hemen nakde dönüştürülmesi, kolaylığından kaynaklanır.

Son yıllarda, dünyada altın fiyatının, içeride dolar fiyatının devamlı artışına bağlı olarak altın fiyatındaki artış, altına talebi artırdı. Bankalardaki TL mevduat hesaplarına ödenen faizin vergilendirilmesi, bir bölümünün enflasyona eşit hale gelmesi küçük birikimlerin altına kaymasına yol açtı.



Ekonomiye katkı

Gram altın alışkanlığının yayılması, altın satışlarını artırdı. Darphane bile ziynet altını ve altın sikke yanında gr. altın basımına başladı.

Altının gr. olarak Türk Lirası fiyatının yükselişi halkın altına talebini artırıyor. Unutmayalım geçen yıl ağustos ayında 127 TL olan gr. altın bu yıl ağustosta 144 TL’den satıldı.

Altının gr. fiyatı 2015 ağustos ayında 105 TL idi. 2016 ağustos ayında 127 TL olmuştu.

Altın tahviline ve altına dayalı kira sertifikası, altına talebi değiştirmeyecek. Tahvil ve sertifikaya ilgi sadece altın birikimlerinin yastık altı yerine, tahvil ve sertifikaya bağlanmasına, ekonomiye kazandırılmasına imkan verecek.