Dolardan sonra en yüksek getiri DiBS faizinde

Güngör Uras

2010 yılından bu yana;

 Banka-lardaki mevduat hesabının faiz getirisi yüzde 52.92,

Borsa yatırımının ortalama getirisi yüzde 37.04,

Buna karşın Devlet İç Borçlanma Senetleri’nin (DİBS) faiz getirisi yüzde 56.18 oldu.

Devletimiz, parasını DİBS’e bağlayanlara bankaların mevduat faizinden daha yüksek faiz ödedi.

Gene 2010 yılından bu yana;

Altın fiyatları yüzde 27.39 oranında,

Doların fiyatı ortalama yüzde 65.70 oranında arttı.

Özetle, 2010 yılından bu yana dolar fiyatındaki artıştan sonra en yüksek getiriyi parasını DİBS’e bağlayanlar elde edebildi.

Bunlar Milliyet Ekonomi’nin borsa-finans yazarı Zeynep Aktaş’ın hesaplamaları.

Getiriye göre seçim

Bizde nakit birikimi olanları, eğer sabit sermaye yatırımı yapmayacaklarsa, (Sabit sermaye yatırımı, üretim için fabrika inşa etmektir. Rant için arsa, konut satın almaktır.) birikimlerini genelde 5 alanda değerlendiriyorlar;

Bankalarda mevduat hesabı açıyorlar.

Borsadan hisse senedi satın alıyorlar veya borsaya dayalı yatırım fonlarına katılıyorlar.

Geleneksel yatırım aracı olarak altına bağlanıyorlar.

Dolar satın alıyorlar. Doları ya banka hesabına yatırıyor, ya yastık altında saklıyorlar. Faizi önceden belirlenmiş Devlet İç Borçlanma Senedi (DİBS) satın alıyorlar.

Altının, doların fiyatının nasıl değişeceği belli değil. Borsa değişik şartlardan etkileniyor. Ama mevduat faizini bankalar, DİBS faizini devlet (hükümet - iktidar) belirliyor.

Cumhurbaşkanı Sn. Erdoğan yüksek faize karşı. AKP hükümetleri yüksek faize karşı. Kredi faizinin aşağıya çekilmesi isteniliyor.

Kredi faizinin aşağıya çekilebilmesi, kredi vermek için bulunacak kaynağın fiyatının aşağıya çekilmesine bağlı. Bankalar mevduata daha az faiz verecek ki, kredi faizini de ucuzlatsınlar.

İçeride faiz ile Türk lirası toplayan 2 kesim var; (1) Özel sektör faiz ile mevduat topluyor. Tahvil bono satıyor. (2) Kamu kesimi (devlet) tahvil  bono satarak, bütçe açığını kapatıyor. Finansman ihtiyacını karşılıyor.

Mevduat toplayan bankalar ile DİBS satan Hazine’nin faizlerinin birbirine uyumlu olması gerekiyor.

Neden daha çok?

Bankaların mevduata yüksek faiz ödedikleri söyleniyor ama, Hazine DİBS’e mevduatın üzerinde faiz ödüyor.

Hazine neden daha yüksek faiz ödüyor? Çünkü daha düşük faiz ödediğinde DİBS’i satamıyor.

DİBS’in faizi arz ve talebe hassas. Birikimlerini mevduat hesabında değerlendirenlerin faizin aşırı olarak aşağıya çekilmesine tepkileri daha yavaş oluyor. Paralarını bankalardan çekmeseler de mevduat hesaplarına para yatırmıyorlar.

Faiz tartışmalarının yoğunlaştığı 2016 yılında ekim ayına kadarki dönemde bankaların mevduat hesaplarının getirisi ortalama yüzde 7.84 iken, Hazine’nin DİBS’inin getirisi mevduat faizlerinin üzerinde yüzde 8.09 oranında.

Kim istemez enflasyonun aşağıya inmesini, enflasyon indikçe faizin de ucuzlamasını... Ama görülüyor ki, Devlet Baba bile, istediği halde, faizi hızla aşağıya çekemiyor. Bankaların mevduata ödedikleri faizin üzerinde faiz ödeyerek borçlanabiliyor.