ESK et tanzim satışına başlıyor

Güngör Uras

Her yıl et sorunu en az iki defa gündeme gelir. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı et fiyatlarının artışını önlemek için ya et ithalinin kapısını açar ya da tanzim satışlarını başlatır.

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik, kırmızı ette son dönemde artan spekülasyonlarla fiyatların tırmandırılmaya çalışıldığını belirterek, et fiyatlarına müdahale edeceklerini açıklamıştı.

Bakanlığın talimatıyla sığır eti tanzim satışları başlıyor.

Et ve Süt Kurumu (ESK) kasaplara kilosu 22.5 TL+KDV’den taze karkas sığır eti, yemek şirketlerine ve et sanayicilerine de 20.5 TL+KDV fiyatla dondurulmuş karkas sığır eti satacak.

Tanzim satışı fiyatları, piyasa fiyatlarının o kadar da altında değil. Ulusal Kırmızı Et Konseyi’nin dün açıkladığı günlük fiyatlara göre KDV hariç sığır etinin bıçak fiyatı Ege’de 25.38 TL, İç Anadolu’da 25.98TL, Doğu Anadolu’da 24.40 TL, Karadeniz’de 26.20 TL idi.

Bir ayda sığır eti fiyatlarındaki artış % 2.7 oranında olmuş.

Hele hele donmuş et fiyatı ile donmamış et fiyatı arasındaki fark küçük.

FİYATLAR YÜKSEK

ESK tarafından sadece Türkiye Kasaplar Federasyonu’na üye kasaplara taze karkas dana eti satılacak. Donmuş eti ise et işleyen fabrikaların, büyük mutfağa sahip işyerlerinin satın almaları bekleniyor.

Kasaplar ESK’dan aldıkları karkas etle üretecekleri kıymayı 32 TL, kuşbaşını 34 TL fiyatla satacaklar.

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) her ay başı, sığır, koyun ve tavuk etinde üretici fiyatlarını ve market fiyatlarını açıklıyor.

TZOB tarafından açıklanan fiyatlara göre, dana etinin karkas fiyatı ocak ayında KDV hariç 25.03 TL’den şubat ayında 24.45 TL’ye düştü.

Dana etinin market fiyatları KDV dahil ocak ayında ortalama 42.78 TL iken, şubat ayında 41.78 TL oldu.

SIĞIR DOLARLA BESLENİYOR

Dün İstanbul’da dana kuşbaşının kilosu KDV dahil Yeniköy’de 56 TL, Kadıköy’de 49 TL, bir kilo kıymanın fiyatı Yeniköy’de 52 TL, Kadıköy’de 46 TL idi.

ESK tanzim satış mağazalarında ise dün dana şiş 38.00 TL’den, dana kıyma 28.75 TL’den satılıyordu.

Türkiye genelinde kasaplarda ortalama dana kıyma fiyatı dün 40 TL, dana kuşbaşı fiyatı 42 TL olarak belirlenmişti.

Türkiye’de halkımız giderek daha fazla dana eti yemeye başladı. 2014 yılında toplam dana eti tüketimi 881 bin ton iken, 2016 yılında 1 milyon 159 bin ton oldu.

Kişi başı sığır eti tüketimimiz yılda 15 kiloya yaklaştı. Biz kişi başına ortalama 25 kg dolayında et tüketiyoruz. Kişi başı yıllık et tüketimi ABD’de 125 kg, Avrupa ülkelerinde 80-100 kg dolayında.

Dana eti fiyatlarındaki değişimin arkasındaki maliyet değişimi genelde gözden kaçıyor. Bizde büyükbaş hayvanlar genelde dam altında yetiştiriliyor. Sanayi yemiyle besleniyor. Sanayi yemi ithal girdiyle üretiliyor. Döviz fiyatındaki değişim karkas et maliyetini doğrudan yükseltiyor.