Fed İstihdamın ağustos çelişkisini dikkate alır mı?

Tuncay Turşucu

İstihdam verisi Ağustos ayında beklentilerin altında 151K geldi. Beklentiler 180K düzeyindeydi. Son oniki aylık ortalama olan 204K seviyesinin altında bir istihdam görüyoruz. Ancak Ağustos ayında istatistik olarak istihdamda bir düşüş var. Bu şekilde bakılınca bu ayki düşüş olağanüstü bir durum olarak algılanmayabilir. Geçen yılda Temmuzda 277K gelirken Ağustos 2015’de 150K seviyesine düşmüştü. 1999 yılından bu yana böyle bir istatistik var. Gelecek aylardaki verilerde de bu yumuşama devam ederse o zaman başka yorumlar yapılabilir. Şimdilik bu düşüş normal gibi.

İstihdamın enflasyonist baskı yarattığını görmek açısından izlediğimiz saatlik ücret artışı ise Ağustos ayında %0.1 düzeyinde oluştu. Beklentiler %0.2 seviyesindeydi ve geçen ay saatlik ücret artış hızı %0.3 seviyesindeydi. Burada aylık bazda yavaşlama var. Yıllık artış ise %2.4 seviyesinde ve halen aynı temposunu koruyor. Kısacası yaratılan istihdam enflasyonist baskı oluşmuyor bu normal şartlarda Fed’in faiz artırımı konusunda elini zorlaştırır. Bu Fed’in yakından izlediği bir konu olurken, geçtiğimiz aylarda istihdamın enflasyon baskısı oluşturmadığına yönelik sitemleri Fed başkanlarından işitmiştik. Bu devam ediyor.

İşsizlik %4.9 ile geçen ayki ile aynı. Burada da beklentiler %4.8 ‘e gerileyeceği yönündeydi.

Sektörler bazından bakıldığında özel sektörde istihdam artışında yavaşlama görülüyor. İnşaat ve imalat sektörlerinde net bir düşüş varken, Perakende ticaret, ulaştırma, finansal hizmetler, eğitim ve sağlık sektörlerinde güçlü tempo korunuyor. Profesyonel iş hizmetlerinde ise yavaşlama görülüyor. Madencilik yine kötü. Ama düşüşte profesyonel iş hizmetlerindeki yavaşlamanın büyük etkisi var. Burada yaklaşık 60K kişilik bir düşüş var. Bu sektör Temmuz ayında 80K istihdam oluştururken, Ağustos ayında 22K kişilik istihdam yaratmış. Bunda da etkili olan alt gruplar geçici yardım hizmetleri, konaklama ve otelcilik sektörü ve sağlık hizmetlerindeki yavaşlamalar öne çıkıyor. Bu yavaşlama olmasaydı istihdam verisi yine 200K seviyesini geçebilirdi.

YORUM

Veri ilk bakışta Dolar negatif. İlk tepkilerde pariteler dolara karşı güçlenirken, Altın’da da yükseliş göründü. Ancak şu sıralarda dolardaki değer kaybının durduğunu ve bir miktar kayıplarını geri aldığını görmekteyiz.  Verideki enflasyon sinyali normal olarak Eylül ayında Fed’in faiz artırımını zorlayacak görünüyor. Dün gelen PMI verilerinde zaten istihdama yönelik güçlü mesajlar yoktu. Bugünde bu doğrulandı. Ancak dolardaki değer kaybının sınırlı olmasının iki nedeni olabilir. Bunlardan birincisi Ağustos ayındaki istihdam düşüşü istatistik olarak normal bir gelişme. Yani bu düşüş piyasalar tarafından olağanüstü bir bozulma olarak algılanmayabilir ve bu da dolardaki değer kaybını sınırlandırabilir. Bir diğer ise enflasyonist baskının oluşmaması durumu yeni bir bilgi değil aylardır böyle.  Fed bunun çok iyi farkında. Ancak buna rağmen geçtiğimiz hafta Fed Başkanı ve Başkan Yardımcısının faiz artışına kapı aralayan açıklamaları gelmekte. Bu gelişme eğer yıl sonuna kadar bir kerelik faiz artışından bahsediyorsak, Fed’in enflasyon konusunu şimdilik fazla problem etmediğini gösteriyor olabilir. Bu nedenle faiz artırımına yönelik algılar fazla bozulmamış olabilir. Eğer bu şekilde algılama olursa önümüzdeki haftalarda   dolar endeksindeki 95-96.50 arasındaki seyir fazla bozulmayabilir ve paritelerde sınırlı hareketler devam edebilir.

TUNCAY TURŞUCU
İNTEGRAL MENKUL DEĞERLER ARAŞTIRMA DİREKTÖRÜ