Nohuda n’oldu?

Güngör Uras

Bakanlar Kurulu, ithal nohutların tüketiciye ucuz olarak satılması için, yeni ürünün piyasaya çıkacağı 1 Temmuz 2017’ye kadar nohuttaki gümrük vergisini sıfırladı.

AB ve EFTA, Malezya, D-8 ülkeleri ve diğer ülkelerden yapılan ithalatlarda nohuttan yüzde 19.3, Güney Kore’den yapılan ithalatlarda ise yüzde 10.5 gümrük vergisi alınıyor.

Geçen ürün dönemi yaz yağışlarının olmaması nedeniyle nohut üretimi büyük ölçüde azaldı. Yerli nohut üretimi her yıl talebi karşılamadığı için ithalat yapılırdı.

Bu yıl ithalat ihtiyacı arttı.

Yerli nohudun kilosu 7 TL’den 14 TL’ye yükseldi.

Önceki yıllar ithal nohut yerliden ucuza satılırken, şimdilerde ithal nohudun toptan kilosu 15-16 TL’ye yükseldi. Perakendede kilosu 20 TL’den satılıyor.

YERLİSİ YETMİYOR

Nohut Arjantin, Meksika ve Hindistan’dan ithal ediliyor. Halkımız Hindistan nohudunu beğenmedi. Meksika nohudu “Koçburnu” diye adlandırılan iri nohut.

Halkımız iri olduğu ve çabuk piştiği için satın alıyor ama tadı bizim yerli nohudun tadı kadar lezzetli değil.

Eminönü’nde Boyabat Pazarı’nda İzzet Gürel ile konuştum. “Geçen yıl yerli nohudun kilosunu 3 TL’den satardık. İthal nohudun lezzeti olmadığından kimse istemezdi” diyor.

İzzet Gürel’in anlattığına göre, pirinçte, fasulyede, mercimekte de ithalat devam ediyor.

Yerli fasulyenin kilosu 8-15 TL arasında. Kırgızistan’dan ithal fasulye 4-5 TL’den satılıyor. Yerli pirinç 5-7 TL arasında.

Kanada’dan ithal kırmızı mercimek 7 TL, yeşil mercimek 10 TL fiyatla satılıyor.

ÜRETİM DÜŞTÜ

Tarım konularını iyi izleyen Ali Ekber Yıldırım’dan öğrendiğime göre, üretim alanlarındaki düşüşe bağlı olarak 1990’dan bu yana bakliyat ürünleri üretimi de yüzde 43 azaldı.

Ülke nüfusu yüzde 35 artarken, bakliyatta 1990’da 2 milyon 13 bin ton olan üretim 1 milyon tona geriledi.

2002 yılında 650 bin ton olan nohut üretimi, son 10 yılda yaklaşık 150 bin ton gerileyerek 450 bin tona düştü. 500 bin ton olan kırmızı mercimek üretimi 325 bin ton oldu. Yeşil mercimek üretimindeki düşüş daha çarpıcı oldu. 2002 yılında 200 bin tonun üzerinde olan üretim, 20 bin tona kadar geriledi. Kuru fasulyede üretim 250 bin tondan 215 bin tona düştü.

Üretimi artırmaya mecburuz. Gümrükleri düşürerek halka ucuz bakliyat yedirme imkânı yok.