Üretimi artırmaya mecburuz

Güngör Uras

Terör ve anayasa değişik-liğiyle ilgili gelişmeler ekonomiyi gündemin arka sıralarına itiyor.

Ekonomi çok önemli. Üretimi artıramazsak, ne halkın geliri artar ne de devletin.

Hükümet ekonomideki sorunları gördü. Önceki hafta, ekonomiyi iyileştirmeye dönük alınan tedbirler açıklandı.

Geçen hafta Cumhurbaşkanı’nın çağrısıyla halk dövizlerini bozdurarak, dövizdeki sıkıntıların hafifletilmesine destek verdi.

Açıklanan ekonomik tedbirler, “Ekonomideki dalgalanmadan etkilenen büyük küçük işletmelerin ayakta kalmalarını” sağlamaya dönük tedbirler.

Büyük küçük işletmelerin ayakta kalmaları çok önemli. Çünkü bu işletmelerin üretim gücü, kullanılmayan kapasiteleri var. İç ve dış talebin açılması durumunda üretimlerini artırmaları, ekonominin büyümesini sağlamaları imkânı var.

Ekonomideki dalgalanmalar, döviz kurunun yükselmesi, iç ve dış talebin zayıflaması sonucu olarak işletmelerin finansman dengeleri bozuldu. Alım-satım yaptıkları işletmelerle, bankalarla parasal ilişkiler kilitlendi.

Bankalara iş düşüyor

Kilitlenen parasal ilişkileri bankaların çözmesi bekleniyor. Bankaların işletmelerin borçlarını yeniden yapılandırarak, işletmelerin üretimlerini sürdürmelerini sağlayacak ek finans desteği sağlayarak, parasal ilişkilerde kilidi açmaları gerekiyor. Duran, yavaşlayan çark ancak böyle dönebilecek.

250 milyar TL’lik ek kredi imkânı, kredilere Hazine garantisi büyük küçük işletmelerde parasal sıkışıklığı gidermeye destek olabilecek. Ancak unutmayalım. Önemli olan uygulama. Uygulamanın nasıl olacağı, ne zaman başlayacağı henüz belli değil. Yani yatırımlar uzun dönemde üretime katkı sağlayacak. Yeni yatırımları unutmayalım ama öncelik kurulu, hemen üretimi artırabilecek işletmelerin ayakta kalmaları için alınan tedbirler. Önceki hafta açıklanan tedbirler önemli ama “arkası” gelmeli.

Açıklanan tedbirlerin uygulamaya geçmesi önemli. Ekonominin bütününü etkileyecek tedbirlerin alınması gerekiyor.

Destek gerekiyor

İşletmeler sarsıldığı için ekonomi dalgalanmadı. Ekonomi dalgalandığı için işletmeler sarsıldı.

O nedenle işletmelerin ayakta kalmasını sağlayacak tedbirlerin işe yaraması için ekonomideki dalgalanmaya neden olan sorunların tümünün çözümüne yönelik tedbirlere ihtiyacımız var.

Ekonomideki dalgalanmanın ana nedenleri: (1) İç ve dış talebin (ihracatın) yavaşlaması, daralması, (2) Döviz girişlerinin yavaşlaması ve döviz çıkışlarının artmasıdır.

İç ve dış talepte canlanma olmaz ise ayakta kalan, üretime hazır hale gelen işletmeler üretimlerini artıramaz.

Döviz kıtlığı ve döviz kıtlığına dayalı olarak döviz fiyatlarında kısa sürede büyük oynamalar olduğu sürece üretim artışı gerçekleşemez.

Bu nedenle işletmeleri ayakta tutacak, güçlendirecek tedbirler önemlidir ama arkası gelmelidir.