`Yuan, doların tahtını sarsabilir`

Alan Menkul Değerler Genel  Müdür Yardımcısı Yeliz Karabulut, Çin'in resmi para birimi yuanın Uluslararası  Para Fonu'nun (IMF) Özel Çekme Hakları (SDR) sepetine dahil edilmesiyle güvenli  hale geldiğini belirterek, "Yuan, doların tahtını uzun vadede sarsabilir" dedi.

Karabulut, AA muhabirine, yuanın IMF tarafından oluşturulan SDR  sepetine beşinci para birimi olarak eklenmesine ilişkin değerlendirmelerde  bulundu.

Söz konusu sepetin, dünyada en çok kullanılan para birimlerinden  oluştuğunu belirten Karabulut, IMF'nin daha önce Çin'in uyguladığı devalüasyonlar  sebebiyle yuanın bu sepete girmesini geciktirdiğini anlattı.

Karabulut, yuanın ticaretteki kullanımının artması ve Japon yenini  geçmesinin, IMF'in fikrini değiştirmesine neden olduğunu anlatarak, "Bu ne demek;  artık IMF kendisine üye ülkelerin bulunduğu borç taleplerini yuan cinsinden de  karşılayacak" diye konuştu.

Sepette yuanın payının yüzde 10,92 olacağına aktaran Karabulut,  şunları kaydetti:

"Yuanın bu sepete alınması, yuana artık bir nevi güvenli liman statüsü  kazandırarak, tasarruf amaçlı biriktirilebileceğini gösteriyor. Bu sepette dolar  yüzde 41,73'lük paya sahip. TL'nin zayıflayacağını düşündüğümüzde ilk olarak  dolara yöneliriz. Yuanın da statüsü doların kısmen zayıf bir hali olacak.  Özellikle Çin ile ciddi ticaret ilişkisi içerisinde bulunan ülkelerde, bu haberin  daha etkili olacağını düşünebiliriz.

Özellikle bu ülkeler, Çin ile yaptıkları ticarette artık daha güvenli  bir para biriminden değiş tokuş yapacak. Kısa vadede Çin'deki finansal durum  yuanın rezerv para olmasının çok fazla fayda göstermemesine neden olabilir. Ancak  orta ve uzun vadede yuana olan güvenli bakışla Çin'e yönelen fon akımlarının  hızlandığını görebiliriz."

"SEPETE GİRMESİ ARTIK YUANI DA GÜVENLİ KILIYOR"

Karabulut, yuanın sepete dahil edilmesinin dolara etkilerine ilişkin  görüşlerini de paylaştı. Sistematik olarak her ülke merkez bankasının, kasasında  dış şoklara karşı rezerv para niteliğinde yabancı para tuttuğunu ifade eden  Karabulut, özellikle merkez bankalarının, dünya ticaretinde en yaygın kullanılan  para birimi dolar olduğu için, dolar tutmayı tercih ettiğini vurguladı.

Karabulut, "Dolar uluslararası piyasalar için şu an vazgeçilmez bir  konumda, ancak yuanın sepete girmesi artık yuanı da güvenli kılıyor. Çin'in de  dünya ticaretinde çok ciddi bir yere sahip olması ve ekonomisindeki toparlanma,  yuanın doların tahtını uzun vadede sarsmasını sağlayabilir" yorumunu yaptı.

Şu an ABD Merkez Bankası'nın (Fed) aldığı bir kararın tüm ülkeler  üzerinde ciddi etkilere neden olduğunu belirten Karabulut, şöyle devam etti:

"Sanki bütün bünya ekonomileri Fed'e bağlı diyebiliriz. İşte bu güç  dolarin rezerv para statüsündeki güçten geliyor. Yuanın buna rakip olabilecek  kapasitede bulunması ve dünya ticaretinde edindiği yerle dolara rakip olması,  dünya ekonomilerinde Fed'in aldığı kararların etkisinin nispeten azalmasını ve  Çin'in de burada yeni bir gösterge şeklinde ortaya çıkmasını sağlayabilir. Bu da  uzun vadede dolara olan talebin yuan tarafına kaymasına ve doların dünya  ekonomisindeki yerinin kısmen zayıflamasına neden olabilir."

SDR SEPETİ

IMF Yönetim Kurulu, dün gerçekleştirdiği toplantıda, yuanın SDR  sepetine girebilmek için gerekli kriterleri sağladığını ve bu nedenle sepete  eklenmesinin kararlaştırıldığını bildirmişti. Böylece yuan, 1 Ekim 2016'dan  itibaren geçerli olmak üzere dolar, avro, sterlin ve yenin ardından SDR  sepetindeki beşinci para birimi olacak.

İlk kez 1969 yılında IMF tarafından oluşturulan SDR sepeti, IMF  üyelerine ödemeler dengesi ihtiyaçlarını karşılayabilmeleri için borçlanma imkanı  tanıyor.

Uluslararası bir rezerv aracı olan SDR'nin değeri, günlük olarak  belirleniyor. IMF'e üye ülkeler ise fondaki kotalarıyla orantılı olarak SDR'den  rezerv tahsis edebiliyor.

Sepette bulunan para birimlerinin ağırlıklarından hesaplanan SDR'nin,  bugün itibarıyla toplam değeri 285 milyar dolara denk geliyor. Sepette bulunan  para birimlerinin ağırlığı ise uluslararası ticaret ve ödemeler sistemindeki  ağırlıklarına uygun olarak belirleniyor.

Yuanın 1 Ekim 2016'da dahil edilmesiyle sepette, dolar yüzde  41,73'lük, avro yüzde 30,93'lük, yen yüzde 8,33'lük, sterlin yüzde 8,09'luk ve  yuan da yüzde 10,92'lik ağırlığa sahip olacak. Söz konusu tarihe kadar, doların  yüzde 41,9, avronun yüzde 37,4, sterlinin yüzde 11,3 ve yenin yüzde 9,4 olan  mevcut ağırlıkları geçerliliğini koruyacak.

SDR sepetine ilişkin değerlendirme toplantıları her 5 yılda bir  yapılıyor. IMF'in bir sonraki SDR değerlendirme toplantısı ise 30 Eylül 2021  tarihinde gerçekleştirilecek.