Yurtdışı üretici fiyatı ciddi arttı

Güngör Uras

Yurt içinde üretimi yapılarak yurt dışına ihraç edilen malların üretici fiyatlarındaki yıllık ortalama artış ağustos ayında % 18.48 oldu.

Türkiye İstatistik Kurumu üretici fiyatlarını, yurt içi ve yurt dışı üretici fiyatları olarak ayrı ayrı izliyor.

Ağustos ayında yurt içi üretici fiyatlarındaki yıllık ortalama artış ise % 12.05 oranında.

Yurtiçi ve yurt dışı üretici fiyatları girdi fiyatı olarak değil, çıktı fiyatı olarak izleniyor.

Yurt içi üretici fiyatı, üreticinin ürününün Türk Lirası olarak satış fiyatını, yurt dışı üretici fiyatı ise, üreticinin ürününün ihraç fiyatını gösteriyor. Yurt dışı üretici fiyatı ya Türk Lirası olarak ya da yabancı para ihraç fiyatının Türk Lirası karşılığı olarak izleniyor.

Yurt dışı üretici fiyatları, ürünlerin ihraç fiyatını yansıttığı için büyük ölçüde döviz fiyatındaki değişimden etkileniyor. Geçen ağustos ayından bu ağustos ayına döviz fiyatlarında % 19 - % 20 artış oldu.

Fiyat artışı yüksek...

Genel beklenti, döviz fiyatlarındaki artışın üreticiye, ihracata fiyat rekabeti şansı vermesidir. Son bir yılda, yurt dışı üretici fiyatlarındaki ortalama artış oranı ile döviz fiyatının artış oranının neredeyse birbirine paralel gittiği görülüyor. Bu durumda ihracatta rekabet fırsatını kaçırıyoruz.

Yurt dışı üretici fiyatlarında yıllık ortalama artış imalat sanayiinde genel olarak % 18.43, ara mallarında % 20.53, dayanıklı tüketim mallarında % 16.96, dayanıksız tüketim mallarında % 13.96 oranlarında.

Yurt dışı üretici fiyatlarındaki artış oranları, yurt içi üretici fiyatlarındaki artış oranlarının devamlı üzerinde.

Bir önceki yılın ağustos ayına göre yurt dışı üretici fiyatlarındaki artış % 23.98, yurt içi üretici fiyatlarındaki yıllık artış % 16.34 oranında.

Yurt içi üretici fiyatlarındaki yüksek artış, bir süre sonra tüketici fiyatlarına yansıyacak.

İthalat bağımlılığı var

Biz genelde fiyat artışlarını tüketici fiyatlarındaki değişimden izliyoruz. Halbuki, önemli olan, üretici fiyatları. Üretici fiyatlarındaki artış içeride enflasyonun artmasına yol açıyor. Dışarıda ihracatta fiyat rekabetini kaybetmemize neden oluyor.

Ağustos ayında yıllık ortalama yurt dışı üretici fiyatları artışı gıdada % 11.68 iken, tekstil ürünlerinde %16.53, giyimde % 14.91 oldu. Motorlu kara taşıtlarında yıllık ortalama fiyat artışı % 17.01, makine ve ekipmanlarda % 15.0 oldu.

Yurt içi ve yurt dışı üretici fiyatlarındaki büyük artışta tabii ki üretimde ithal girdi bağımlılığımızın, yurt dışından ithal edilen girdilerin fiyatlarındaki artışın etkisi var ama içeride maliyet yapımızda ciddi sorunlar olduğunu görmek zorundayız. Üretici fiyatlarındaki büyük artış enflasyonu aşağıya çekmemizi, ihracatımızı artırmamızı engelleyecek.