Ekonomistler sanayi üretimi verisini değerlendirdi

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, takvim etkisinden  arındırılmış sanayi üretimi eylülde geçen yılın aynı ayına göre yüzde 2,7 azaldı.  Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi de eylülde bir önceki aya  kıyasla yüzde 2,7 düşüş kaydetti.

AA Finans Sanayi Üretimi Beklenti Anketi'ne katılan ekonomistler,  eylülde takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksinin yıllık yüzde 0,8  azalacağı, mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksinin de  aylık yüzde 2,7 gerileyeceği öngörüsünde bulunmuştu.

Konuya ilişkin değerlendirmelerde bulunan Halk Yatırım Araştırma  Direktörü Banu Kıvci Tokalı, sanayi üretiminde yıllık bazda değişimdeki  dalgalanmaların devam ettiğini belirterek, arındırılmış sanayi üretim endeksinin  ağustosta kaydedilen yüzde 10,9'luk sert düşüşün ardından, eylülde yüzde  4,6'lık artış kaydedildiğini söyledi.

Bununla birlikte, takvim etkilerinden düzeltilmiş verilerde,  ağustos ayındaki yüzde 1,6'lık yıllık artış oranının eylülde yüzde 2,7'lik düşüşe  dönüştüğüne işaret eden Tokalı, "Böylece, son iki aylık dönemde yavaşlama eğilimi  belirginleşmiş oldu." dedi.

"SON ÇEYREKTE BÜYÜME ORANINI SIFIRA YAKIN BEKLİYORUZ"

Banu Kıvci Tokalı, eylül verilerinden sonra 3. çeyrek durumunun da  netlik kazandığını aktararak, şunları kaydetti:

"Sanayi üretiminin hem düzeltilmiş hem de düzeltilmemiş  verilerde yıllık bazda artış yönünde kalmayı başardığını izliyoruz. Bu doğrultuda  yılın ilk iki çeyreğinde sırasıyla yüzde 7,3 ve yüzde 5,2 seviyelerinde  gerçekleşen büyüme oranının 3. çeyrekte yüzde 1'ler seviyesine gerileyebileceğini  tahmin ediyoruz. Ekime ait ilk tahminimiz ise yıllık bazda düşüş  rakamının gelebileceği yönünde. Bu durumda, son çeyrekte büyüme oranının sıfıra  yakın düşük kalmasını bekliyoruz. Bu görünüm altında da, bu yıla ait büyüme  tahminimizi yüzde 3,7'den yüzde 3,2'ye indiriyor, gelecek yıla ait yüzde 2'lik  büyüme tahminimizi ise koruyoruz."

Verinin detaylarına bakıldığında, üretimdeki yavaşlamanın yatırım  eğilimini yansıtan sermaye mallarında dikkati çektiğini anlatan Tokalı, "Bu durum  orta vadeli büyüme görünümü açısından temkinlilik gerektiriyor. Diğer taraftan,  yüksek teknoloji ürünlerinin güçlü kalması kısmen rahatlatıcı bir görünüm  sunuyor." diye konuştu.

Tokalı, sektörel bazda da üretimdeki yavaşlamanın inşaat, metal,  makine teçhizat, mobilya gibi alanlarda belirgin gerçekleştiğini,  ekonominin diğer sektörlerini desteklemesi yönünden önemli olan kimya sektöründe  yavaşlamanın sınırlı kalmasının ise orta vadeli görünüm açısından endişeleri  kısmen azalttığını dile getirdi.

"BÜYÜME EĞİLİMİ GÜÇ KAYBETTİ"

AA Finans Analisti ve Ekonomist Haluk Bürümcekçi, takvim etkisinden  arındırılmış sanayi üretim endeksinin üç aylık hareketli ortalamasının yıllık  değişiminin yüzde 1,5'e gerilediğini belirterek, burada kademeli geri çekilmenin  devam ettiğini söyledi.

Sanayi üretimi ve katma değer arasında gözlenen ilişki nedeniyle  üretimin 3. çeyrekte çok düşük artmasının, milli gelir artışı açısından belirgin  yavaşlama sinyali anlamına geldiğini aktaran Bürümcekçi, şu değerlendirmelerde  bulundu:

"3. çeyrekte, iç talep ve yatırımlarda daralma görüldüğünden milli  gelirde de 2016'nın 3. çeyreğinden beri ilk kez yıllık bazda azalış görülme  ihtimali bulunmaktadır. Genel olarak öncü göstergeler de 3. çeyrekte büyüme  eğiliminin belirgin güç kaybettiğine işaret etmişti. Ayrıca, finansal koşulların  da belirgin sıkılaştığı ve bankacılık kredi hacminin daralmaya başladığı  görülmektedir. Buna karşılık, son günlerde açıklanan vergi indirimleriyle, diğer  teşvik ve tedbirlerin yanı sıra Merkez Bankası'nın makro ihtiyati duruşunu  gevşetmeye başlaması bu zayıflamanın hızını sınırlayabilir.

Bu görünüm altında büyüme hızının Yeni Ekonomi Programı'nda çizilen  yumuşak iniş senaryosundan daha sert bir şekilde yavaşlama göstermesi ihtimali  çok yükselmiştir. Bu bağlamda, 2018 için büyüme tahminimizi yüzde 3'e indirdik,  ancak risklerin aşağı yönde devam ettiğini düşünüyoruz. Gelecek yılın büyümesini  ise yüzde 1 civarında öngörmekteyiz."