BES’le köşe dönülmez uzun vade kazandırır

2003’te başlayan Bireysel emeklilik Sistemi’nde (BES) 1 Ocak 2017’den itibaren 45 yaşın altında olan tüm çalışanların Otomatik Katılım’ı sağlanacak.

Milliyet'ten Kadife Şahin'in haberine göre Otomatik Katılım ile şu an 6.5 milyon kişi olan katılımcı sayının artması hedefleniyor. Sisteme kamudan 1.6 milyon, özel sektörden ise 5.1 milyon kişinin sisteme dahil edilmesi bekleniyor.

İVME KAZANACAK

Türkiye sigorta Birliği Genel Sekreter Yardımcısı Kerem Özdağ, “Otomatik katılımın doğru tanıtılması, sistemin sürdürülebilir olmasını ve başarılı olmasını sağlayacaktır. Sektör olarak hedefimiz, yıllardır sağlanan büyümenin Otomatik Katılımla birlikte daha da ivme kazanması ve Bireysel Emeklilik Sistemi’nde uzun vadede 700 milyar lira, diğer bir deyişle GSMH’nın en az yüzde 30’una denk gelecek bir fon büyüklüğüne ulaşılmasıdır” dedi.

Ancak 13 yıllık geçmişi olan BES fonlarının katılımcıya kazandırdığı kazançlara ilişkin kamuoyunda oluşmuş olumsuz görüşler var. BES fonlarının enflasyonun altında bir kazanç kazandırdığı algısı yüksek. Bu algıya ilişkin görüşlerini aldığımız portföy yönetim şirketlerinin yetkilileri, katılımcıya önerilerde de bulundular. Oluşan algının yanlış olduğunu ifade eden şirket üst düzey yöneticileri, BES fonlarının uzun vadede yatırımcısına enflasyonun üstünde gelir sağladığını belirttiler.

'BİR FON DEĞİL BİR KAÇ FONU TERCİH EDİN'
Tevfik Eraslan / İş portföy Genel Müdürü

- BES fonları zarar mı ettiriyor?

BES fonları, enflasyonun üzerinde önemli oranda reel getiri sağladı. Türkiye Kurumsal Yatırımcılar Derneği’nin (TKYD) yaptığı çalışmaya göre, 2004 yılından 2016 yılı Haziran ayı sonuna kadar BES fonlarının getirileri yüzde 320 seviyesinde gerçekleşirken, aynı dönemde enflasyon % 168, hane halkı tasarruflarının getirisi ise % 252 seviyesinde gerçekleşmişti. Biz BES fonlarına uzun vadeli bir bakış açısı ile bakılmasının önemine inanıyoruz. Tek bir BES fonuna yatırım yapmak yerine, bir emeklilik planı çerçevesinde birden fazla BES fonuna yatırım yapılması, riskinin dağıtılarak getirinin en çoklanmasına imkan sağlar.

- Katılımcı ne yapmalı?

Katılımcıların her ne kadar bir takvim yılı içerisinde 6 kez emeklilik fonlarını değiştirme hakkına sahip olsalar da önemli kısmı bu haklarını kullanmıyor. Sistemdeki fonların çoğunluğu tek bir varlık grubuna yatırım yapan fonlar. Katılımcılar risk seviyelerine ve piyasa beklentilerine göre varlık fonu dağılımlarını değiştirmediklerinde, piyasadaki dalgalanmalara da önemli ölçüde maruz kalıyorlar.

'UZUN VADELİ BİR YATIRIM BAKIŞI YOK'
Emir Alpay / Yapı Kredi Portföy Genel Müdürü

- Zarar etmemek için hangi fonlar seçmeli?

Sabit getirili enstrümanlara yatırım yapan bir fonun getirisini, portföyüne hisse senetlerini dahil eden başka bir fonun getirisi ile karşılaştırmak doğru olmaz. Belirli dönemlerde bazı varlıkların performansı ön plana çıkarken, farklı dönemlerde diğer varlık sınıflarına yapılan yatırımlar daha iyi getiri sağlayabilir. Bu noktada yatırımcılara iki önemli tavsiyede bulunabiliriz. Uzun vadeli bakış açısına sahip olmaları ve risk/getiri beklentilerine uygun bir biçimde planlarına çeşitli varlıklara yatırım yapan fonları dahil etmelerini önerebiliriz.

- Önerileriniz nedir?

Ülkemizdeki 13 yıllık deneyim sonrası gözlemlenen en önemli problem, uzun vadeli bakış açısının katılımcılarda henüz yaygınlaşmamış olması. En az 15-20 yıllık bir perspektifte değerlendirilmesi gereken yatırım performansının yıllık, aylık, hatta daha kısa vadeli bakış açılarıyla değerlendirilmesi, uzun vadede ulaşılacak tatminkar performansları engelliyor.

'BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ’NDE DENGELİ FONLAR KAZANÇ SAĞLAR'
Selim Yazıcı /TEB Portföy Genel Müdürü

- BES’te katılımcı zarar mı ediyor?

TKYD’nin çalışmasına göre 2004-2014 yılını baz alan 10 yıllık getiriler hane halkının geleneksel tasarruf araçları (başta mevduat olmak üzere) ile elde ettiği getirilerin bir hayli üzerinde. Fonların performansına gelince hisse fonların % 94’ü 5 yıllık dönemde kendi kıstas ölçütlerinin üzerinde getiri sağlarken daha popüler olan likit fonların % 85’i ve kamu iç borçlanma fonlarının ise % 77’si kendi kıstas ölçütlerinin üzerinde getiri sağlamış.

BES sisteminde esnekliğin olması ve profesyonel fon yönetim şirketlerinin sürece dahil olması sayesinde uzun vadede tasarrufların enflasyon karşısında değer kaybetmesinin mümkün olduğunu düşünmüyoruz.

- Öneriniz nedir?

Dönemsel volatilitenin çok olduğu dönemlerde zaman zaman fonların getirisi beklentilerin altında kalabiliyor; bu çalkantılı dönemlerde tavsiyemiz tasarruf sahiplerinin BES sisteminin uzun soluklu bir emeklilik birikimi sağlamak amacıyla kurulmuş olduğunu akıllarından çıkarmamaları ve emekliliğin hak edilmesi halinde sağlanacak vergi ve devlet katkısı faydasını göz önünde bulundurmalarıdır. Faiz beklentilerinin yukarı döndüğü ortamda likit fonların getirileri ön plana çıkarken, örneğin 2016’da altın fonlarının getiride açık ara önde olduğunu görüyoruz. Tasarruf sahiplerinin  danışmanlık almalarını ya da dengeli bir fon yapısına sahip olmalarını öneririz.