Dünyada kartlar yeniden karılıyor!

Şii din adamıyla birlikte 47 kişinin idam edilmesiyle başlayan Suudi Arabistan ve İran arasındaki gerilim, diplomatik ilişkilerin kesintiye uğraması, Çin belirsizliği ve FED’in faizler konusunda şahin bir tavra bürünmesi doların ateşini yükseltirken, uzmanlar Suudiler’in 5 yıl içerisinde iflas edebileceği beklentilerinin bir hayli yüksek olduğu görüşü üzerinde birleşiyor.

İntegral Menkul Değerler Araştırma Uzmanı Beste Naz Köksal’a göre; FED’in olası faiz artırımından yara alacak ekonomilerin başında ise iki kritik ülke başı çekiyor: Rusya ve Mısır.

Akşam'ın haberine göre, “bölgede nükseden bu gerginlikler, şimdilik en korkulan senaryo olan mezhep savaşına dönüşmüş değil” diyen Köksal, dünyanın en hassas coğrafyası olarak bilinen Arap Yarımadası ve Ortadoğu’da yaşanan gerginliğin nedenlerini ve bölgedeki son gelişmeleri aksam.com.tr’ye değerlendirdi, şunları söyledi:

Arabistan-İran gerginliği küresel enerjiyi de etkileyecek

Dünya’nın petrol ihtiyacını gideren ve enerji yatırımlarının kalbi olan bu bölgede sıkıntıların artması ya da artacağının düşünülmesi elbette başta mikro düzeyde bu bölgede altyapı ve enerji yatırımları yapan yabancı şirketleri birincil derecede vuracak. Makro düzeyde ise emtia fiyatlarının artacak olması, ham madde ithalatı yapan ülkelerin piyasalarını da olumsuz yönde etkileyecek.

SUUDİLER 5 YIL İÇİNDE İFLAS EDEBİLİR

Ekonomisi petrol, ihracat ve kamu gelirlerine bağlı olan Suudi Arabistan için geride bıraktığımız yıl iyi geçmedi. Petrol fiyatlarının 1/3 fiyatına gerilemesi  ve ülke ekonomisinde cari açığın oluşması görünümü kırılgan hale getirdi. Suudiler’in petrol dışındaki ihracatı da son olarak Ekim 2015’te %20 düşüş göstermişti. Suudi Arabistan’ın en büyük ihracat pazarı olan Çin’de işlerin yolunda gitmemesi de durumu daha da dramatikleştirdi. Bölgede var olan jeopolitik gelişmelere bakıldığında ise durum pek parlak değil.

Suriye-Yemen ve Suudi Arabistan-İran gerginlikleri uzun vadede enerji ve benzeri yatırımların önünü kesebilir. Yatırım akışının sağlanmaması ve ülke gelirinde oluşan kırılganlıklar ise Suudiler’in 5 yıl içerisinde iflas bayrağını ellerine almalarına neden olabilir.

GÖZLER RUSYA VE ORTADOĞU’DA

FED’in faiz artırımından ötürü yara alacak ülkelerin başında gelişmekte olan, kamu borcu yüksek olan ve fon girişlerine ihtiyaç duyan cari açığa sahip ülkeler gelirken gözler bu nokta da Rusya’ya çevrilmiş durumda.

Petrol fiyatlarının düşmesi Rusya ve Ortadoğu ülkelerini riske sokarken, Asya kıtası ülkelerinde Çin’in öncülüğünde durgunluk belirtileri göstermeye başladı. Rusya ekonomisi ise daralma sinyalleri vermeye başladı. Son olarak 2015 yılı 3.çeyreğinde %4.1 daralan Rus ekonomisinin 2016 yılında da -%1 civarında küçülmesi bekleniyor.  Öte yandan bölgede var olan komşu ülkeler arasında nükseden politik sıkıntılar ticari ilişkilere zarar verebileceği gibi ülkelerin ticari gelirlerine bağlı olarak enflasyonist baskı da yaratabilir. Enflasyon konusunda ipin ucuna en yakın ülkelerin başında ise Rusya ve Mısır geliyor.

PETROL FİYATLARINA İRAN DARBESİ

Suudi Arabistan son iki yıldır yapılan OPEC toplantılarında petrol fiyatlarındaki önüne geçilemeyen volatil düşüşe rağmen pastadaki payını küçültmemek için petrol üretiminde kesintiye gitmiyor. Bunun en önemli nedeni ise petrol ve benzin fiyatlarının dünya geneline göre oldukça düşük olması. Diğer yandan İran, ABD’nin kendilerine yönelik ambargoları kaldırmaya başlamasının ardından kendi üretimini yıllar sonra yeniden ticaret sahnesine sunmak istiyor. Tepetaklak olan petrol fiyatları İran’ın da arzını sunmasıyla birlikte daha da gerileyebilir. Ancak şu durumda rakamlara bakıldığında Suudi Arabistan’ın fiyat konusunda elinin daha sağlam olduğunu görüyoruz. Bu nedenle Suudiler’in üretimde kesintiye gitmesi şimdilik masanın üzerinde konuşulan bir konu değilmiş gibi gözüküyor.