Ekonomistler 2. yarıda ne bekliyor?

Türkiye ekonomisi ikinci çeyrekte yüzde 3,8 ile beklentilerin üzerinde büyüdü. Fakat ekonomistler ikinci yarıda büyümenin hız keseceğini öngörüyor.

Odeabank Ekonomik Araştırmalar Müdürü İnanç Sözer, büyümenin yılın ikinci yarısında iç talep öncülüğünde hız keseceğini belirtti. İnanç Sözer Foreks'e yaptığı açıklamada, Türkiye ekonomisinin yılın ikinci çeyreğinde %3,1 seviyesindeki beklentilerin oldukça üzerinde, %3,8 oranında büyürken, ikinci çeyrek büyüme oranının da %2,3’ten %2,5’e revize edildiğini kaydetti ve "Böylece yılın ilk yarısında %3,1’lik büyümeyle Türkiye G20 ülkeleri içinde en hızlı büyüyen ülkelerden biri olma konumunu sürdürmüş oldu" diye konuştu.

Sözer, ikinci çeyrekte özel sektör yatırım harcamalarında on beş çeyreğin en yüksek yıllık artışına denk gelen %11,4’lük artışın, büyümenin beklentilerin üzerinde gelmesini sağladığını vurgulayarak, sözlerini şu şekilde sürdürdü:

"İkinci çeyrekte net ihracatın büyümeye negatif katkısı Euro Bölgesi ekonomilerindeki toparlanma ile hız keserek -%1,1’e inerken, iç talebin büyümeye katkısı %4,8 oldu. İkinci çeyrekteki büyümenin bir süre en güçlü büyüme olduğunu düşünüyor ve büyümenin yılın ikinci yarısında iç talep öncülüğünde hız keseceğini öngörüyoruz ve büyümenin 2015 yılı genelinde %2,7 olarak gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz. "

'OLUMSUZ BEKLENTİLERİMİZİ KORUYORUZ'

Alternatifbank Ekonomisti Serdar Şenol, büyüme verisinde ikinci çeyreğe dair beklentileri aşan olumlu veriye karşın yılın devamına dair olumsuz beklentileri koruduklarını söyledi.

Serdar Şenol Foreks'e yaptığı açıklamada, Gayri Safi Yurtiçi Hasıla'nın yılın ikinci çeyreğinde %3.5’lerdeki beklentilerini aşarak %3.8’lik bir büyüme gösterdiğini, ayrıca, ilk çeyrek GSYH büyümesinin de %2.3’ten %2.5’e revize edildiğini kaydetti.

Şenol, ikinci çeyrek GSYH’ının beklentilerin üzerine çıkan büyümesindeki temel etkenlerin kamu tüketimindeki artış  ve özel sektör yatırımlarındaki güçlenmenin beklentilerin üzerine çıkması olduğunu ifade ederek, sözlerini şu şekilde sürdürdü:

"Sektörel bazda ise tarım sektöründe görülen %6.7’lik büyüme yanında, inşaat sektöründe %2.8’lik daralmadan %2.0’lik büyümeye geçiş, ticaret sektöründeki %2.6’lık büyüme, finans sektöründeki %9.1’lik düzeyle büyümenin koruması ve vergi etkilerinde %9.4 artış olması büyümede etkili oldu. Üretim bazında baktığımıza inşaat sektöründeki güçlenme yanında, finans ve  imalat sanayi üretimindeki artışlar belirleyici oldu.

Harcamalar tarafından baktığımızdaysa, tüketimde %5.6’lık artışla beklentimize paralel bir büyüme görüldü. Tüketim detayında gıda tüketiminde görülen %4’lük reel artış yanında giyim sektöründe %5.8’le daralma devam etti. Tüketim artışında yine ulaştırma sektöründeki %11.5’lik ve sağlık sektöründeki %14.6’lık artışlar dikkat çekti. İkinci çeyrekte büyümeye tüketimden gelen yaklaşık 3.6 puanlık büyüme desteğinin  yaklaşık 1.4 puanlık kısmı yine ulaştırma sektöründen kaynaklanıyor. Bu anlamda otomotiv sektöründeki artan satışların büyüme üzerinde ilk çeyrekte görülen güçlü desteği ikinci çeyrekte de devam ediyor.

GSYH büyümesinin beklentimizin üzerinde gerçekleşmesinin temel nedenlerinden biri olan kamu tüketimindeki  artışın, (%7.2) büyük kısmıysa mal ve hizmet alımlarındaki artıştan geliyor. Yatırımlar tarafında beklentimizi aşan büyümenin temel kaynağı ise özel sektörü olmakta. Kamu yatırımlarında artış beklediğimiz üzere oldukça sınırlı kalırken, özel sektör yatırımları %11.4’lük, baz yıl etkilerini de aşan belirgin bir güçlenme göstermiş durumda. İkinci çeyrekte makine teçhizat yatırımlarındaki artış %11.4 olurken, inşaat yatırımlarındaki artış ise %3.4’de kalmakta.

Özellikle makine ve teçhizat yönünde yapılan yatırımlar yeni kapasite kullanım gereksiniminden öte verimlilik artışı yönünde bir yatırım yapma tercihini ortaya koymakta ki, bu durumda gelecek dönemde büyümeye destek verebilecek olumlu bir gelişme olabilecek. Toplam yatırımların büyümeye desteği 2.4 puan olurken, bu katkının 2.3 puanlık kısmı özel sektör yatırımlarından geliyor.
 
İkinci çeyrekte stoklardan kullanımların belirginleştiği göze çarpıyor. Bu anlamda büyümeden 1.9 puana yakın azaltıcı etki yapan stok kullanımları GSYH büyümesini sınırlayan temel etken olmakta. Net dış ticaret tarafında ise tüketim ve yatırım artışıyla birlikte beklediğimiz üzere net 1.1 puanlık daraltıcı etki ortaya çıkıyor. Üçüncü çeyrekle birlikte, tüketim ve yatırım eğiliminin güç kaybetmesi net dış ticaretten büyümeye gelen negatif katkının azalmasına ve hatta pozitife geçmesine imkan verebilecek.

İkinci çeyreğe dair beklentileri aşan olumlu veriye karşın, yılın devamına dair olumsuz beklentilerimizi koruyoruz. Üçüncü çeyrekte %1.6, son çeyrekte ise %1.7’lik büyümeler bekliyoruz. İlk çeyreğe dair revizyon ve ikinci çeyrekte beklentileri aşan GSYH büyümesi verisiyle %2.3’deki tahminimizi çok sınırlı bir artışla %2.4’e çıkartıyoruz. Bununla birlikte, devam eden risk faktörleri ve TL’deki güçlü değer kaybı nedeniyle büyüme beklentilerimizdeki aşağı yönlü risklerin de göz ardı edilmemesi gerektiğini düşünüyoruz."