İşsizliğin ilacı üretim artışı

Güngör Uras

Ocak ayı istihdam rakamları yayımlandı.

Aralıktan ocak ayına, bir ayda iş arayanların sayısı 118 bin arttı. Bir ayda bunların sadece 3 bini iş bulabildi. 114 bini işsizler ordusuna eklendi. Böylece ocak ayında işsiz sayısı 4 milyona yaklaştı. 3 milyon 395 bin oldu.

İşsizlik oranı yüzde 13 gibi yüksek bir orana yükseldi. Tarım dışı işsizlik oranı yüzde 15.5’e tırmandı.

İstihdam rakamlarında aylık değişim istihdamdaki değişimin yönünü ortaya koyar. Yıllık değişim bir önceki yılın aynı ayından sonra olan biteni sergiler.

2016 Ocak ayından 2017 Ocak ayına iş arayanlar sayısında 1 milyon 93 bin artış oldu.

2016 yılının olumsuz rüzgârlarına rağmen 397 bin kişiye iş imkânı yaratıldı. Kalan 696 bin kadın ve erkek işsiz kaldı.

BÜYÜME VE İSTİHDAM

2016 yılının bütünüyle ilgili istihdam göstergeleri TÜİK tarafından 23 Mart’ta açıklanmıştı.

2016 yılında 12 ayda ekonominin büyüme oranları ile istihdamın değişim oranları karşılaştırıldığında, istihdamdaki büyümenin ekonomideki büyümenin ardında kaldığı görülüyor.

Başka anlatımla, istihdam, büyüme kadar artmadı.

2016 yılının bütününde milli gelir (GSYH) büyümesi % 2.9 iken, istihdamdaki toplam artış oranı % 2.2 oldu.

Bu çok önemli bir gelişme. Büyüme hızlarını biz yetersiz buluyoruz. Ne var ki yetersiz bulduğumuz büyüme bile, istihdamı aynı oranda artıramıyor. Erdinç Yeldan buna “İstihdamsız büyüme” diyor.

Büyüme ne kadar artırılsa, iş arayanların sayılarındaki artışı yakalayamayacak.

ÜRETİM ARTMALI

2016 yılının tamamında ekonomideki büyüme % 2.9 iken, işgücü (iş bulduklarında çalışmak isteyen kadın ve erkek) artışı % 14.4 oranında. İş bulduklarında çalışmaya hazır nüfus artışı bu kadar yüksek iken istihdam oranındaki artış büyümenin de gerisinde kalınca işsiz sayısı 2016 yılı içinde % 8.9 oranında arttı.

2015 Ocak ayı ile 2016 Ocak ayı rakamlarında en olumsuz değişim, genel işsizlik oranının ocaktan ocak ayına % 11.1’den % 13 yükselmesidir.

Genç nüfusta işsizlik oranının % 19.2’den % 24.5’e çıkması istihdam sorununun önemini ortaya koyuyor.

Nüfus artışı bu hızda devam ettikçe, işsizliği azaltmak için büyümeyi hızlandırmaya mecburuz. Büyüme ise öncelikle sanayi kesiminde üretim artışını gerektiriyor.

Talebi olan malları, dünya kalitesinde, dünya fiyatıyla üretmeye başladığımızda üretim artışı ve onun sonunda istihdamda iyileşme ortaya çıkacak.

TEŞVİKLER, DESTEKLER İÇİN YENİ GELİR KAYNAĞINA İHTİYAÇ VAR

Maliye Bakanı dün ocak-mart döneminde bütçe açığının 14 milyar 922 milyon TL’ye ulaştığını açıkladı. Geçen yıl aynı dönemde 46 milyon TL bütçe fazlamız vardı.
2017 yılının başında Hazine kaynaklı harcamaların artmasının bütçeyi zorladığı anlaşılıyor. İlk 3 ayda bütçe gelirlerindeki artış % 9.9 iken harcamalardaki artış % 21.3 oldu.

Bütçe açığı 3 ayda 14.9 milyar TL ama Hazine’nin mart sonu nakit açığı 22.7 milyar TL’ye ulaşmış durumda.

Hazine öncelikle nakit açığını sonra da bütçe açığını kapatmak için yeni gelir kaynakları bulmaya mecbur.