İşte petroldeki sert frenin nedenleri!

UZMANPARA

Petrolde düşüş bugün de sürdü. Brent petrolün varil fiyatı yüzde 1'in üzerinde düşüşle 43 dolar sınırına geriledi. Venbey Yatırım Araştırma Uzman Berkay Ören UZMANPARA için kalem aldığı makalesinde petroldeki sert düşüşün nedenlerini şöyle sıraladı:

"Ham petrol sağladığı yüksek likidite ile hemen hemen bütün piyasa koşullarında kar fırsatı sunmakta. Enerji ile bağlantılı ürünlerde güçlü trend yakalayıp bunun takip edilmesi halinde kar etme olasılıklarının da arttığını görmekteyiz. Genelde bu tür piyasalarda kısa dönemde swing trade methotları uygulanırken,  uzun dönemde timing stratejileri kullanılır. Swing trade’i daha detaylı açıklayacak olursak Nymex’te işlem gören WTI(Ham Petrol)’ı ele almak uygun olur. Bu methot, kısa vadede Ham Petrol’de kar sağlamayı amaçlar ve kısa dönemdeki değişimlere odaklanan stratejidir. Genelde petrol piyasasında işlem yapan yatırımcılar Petrol’de hareketlerden tam anlamıyla fayda sağlayamazlar. Bunun en önemli nedeni başta petrol olmak üzere enerji ürünlerinin karakteristik özelliklerinin tam anlamıyla bilinmemesinden kaynaklanmaktadır. Bu özellikleri özetle ele alacağız.

DÜNYA PETROL ARZI                             

 
Ham Petrol fiyatlarını belirleyen önemli etkenlerden birisinin Dünya üretimindeki arz ve talep dengesi olduğunu söyleyebiliriz. Grafikte görüldüğü gibi petrol dünya petrol arzında özellikle 2013 yılı ilk çeyreğinden itibaren ciddi bir artış yaşandığı gözlemleniyor. Aynı zamanda petrol fiyatlarındaki hareketlilik ülkelerin ekonomilerinin kırılganlığını da etkiliyor. Enerjiye bağımlı ülkeler fiyat artışlarıyla karşılaştığı zaman ciddi miktarda dış ticaret açığı verirler. Bu durum ise enerjiye bağımlı ülkelerin makroekonomik göstergelerine zarar verir. Fiyatlardaki zayıflama ise enerji arzı yapan ülkelerin finansal kırılganlığını artırır ve ülke para birimlerine zarar verir. Kırılganlığı artan ülke para birimi ise enflasyonu tetikleyecektir.

Aşırı arz ve düşük talep sonucu traderlar vadeli piyasalarda yaptıkları açığa satış işlemlerinin etkisi ile Ham Petrol fiyatlarının zayıflamasına neden olurlar. Talebin artıp üretimin azalması durumunda ya da yatay seviyede kalması halinde ise traderlerın uzun pozisyona geçmelerine ve fiyatların artmasına neden olur.

Petrol piyasasında işlem yapanlar; raporlama ve ticari olmayan traderlar,  profesyonel traderlar ve hedgerlardan oluşmaktadır. Piyasadaki oyuncuların bir kısmı fiziksel varlığını riskten korumak için pozisyon alanlardan oluşurken diğer bir kısmı ise hedge fund yönetenlerden oluşmaktadır. Ayrıca petrol fiyatları, son dönemde popüler olan davranışsal finans teorileriyle ayrışmaktadır. Bunun nedeni fiyatı belirleyen dinamiklerdeki farklılıkların fiyatları etkilemesidir.  2015 yılında yaşanan sert zayıflamanın nedenlerini şöyle sıralayabiliriz:

- Çin başta olmak üzere gelişmekte olan ülkelerde yaşanan ekonomik yavaşlama
- Küresel ekonomideki yavaşlama
- Küresel durgunluğun etkisiyle talepte meydana gelen azalış
- ABD Cushing Oklahoma stoklarındaki artış
- OPEC üyesi ülkelerin stoklarındaki artış
- Ortadoğu’da yaşanan jeopolitik riskler

ENERJİ SEKTÖR SPDR



Enerji piyasalarında bilindiği üzere takip edilen iki önemli ürün bulunuyor. Biri West Texas Intermediate (WTI) ham petrol,  diğeri ise Brent Petrol. WTI Amerikan petrolü yerel üretimi içerirken, Brent ise Kuzey Atlantik bölgesindeki üretimi kapsamaktadır. Brent Petrol Dünya petrol fiyatlarını daha net yansıtırken, WTI ham petrol son dönemlerde vadeli ve opsiyon piyasalarında etkinliğini artırmıştır. İki ürününde fiyat seviyeleri oldukça birbirine yakındır. CME grubun sahibi olduğu NYMEX’in göstergesi WTI’dır ve CL kodu şeklinde gösterilir. Vadeli piyasa ve opsiyon traderları çoğunlukla bu kontrat üzerinde farkı türev ürün enstrümanları kullanarak işlem yaparlar. Ayrıca Exchange Traded Fund (ETF) ve Exchange Traded Notes (ETN) petrol ile alakalı işlem yapma fırsatı sunmaktadır. Yukarıda bahsedilen enerji sektör SPDR ETF’ine bakıldığında petrol fiyatlarına paralel bir şekilde zayıfladığını görmekteyiz. Ham ve Brent petrolün yanı sıra ayrıca Enerji SPDR ETF’i yatırımcılara farklı opsiyonlar sunar ve piyasanın derinliğinin artmasına yardımcı olur.

HAM PETROL FİYATI
 


Ham petrol fiyatları 2. Dünya savaşından başlayıp 1970 yılına kadar 20 dolar altında seyir yaşadı. 1970 yılındaki ambargo sonrasında petrol 120 dolar kademelerine ralli gerçekleştirdi. Ardından 1999 yılına kadar kademeli şekilde geri çekildi. 2008 yılı subprime mortgage krizinin ardından yönünü tekrar yukarıya çevirdi ve 145 dolara yükseldi. Son dönemde ise zayıf seyrine devam ediyor. Tarihi önem taşıyan kırılma noktaları önemli destek direnç seviyeleri olarak enerji piyasalarında önemle takip edilmektedir."