Kıdem tazminatına karma model yolda!
03.06.2016 08:57Son güncelleme : 03.06.2016 13:53
Kıdem tazminatında Avusturya modeli olursa 15 yıl çalışanın kıdem tazminatı 11 ay azalacak. Avusturya’da 5 yıllık sigortası olan tazminat alabilirken, Türkiye’de plan 15 yıldan önce verilmemesi.
Ankara Sanayi Odası (ASO) Başkanı Nurettin Özdebir, “Çalışma Bakanı Süleyman Soylu ile yaptığı görüşmeden edindiği izlenime” göre Avusturya modelinin öne çıktığını, işverenin kıdem tazminatı yükünün yarıdan fazla azalacağını söyleyerek, mutabakat aranacağı belirtilen tazminat konusunu yeniden gündeme getirdi. Habertürk'ten Ahmet Kıvanç ve Tahsin Akça'nın haberine göre birçok örneğin masaya yatırıldığı Türkiye’de ortaya konacak taslağın ise kendine özgü karma model olacağı belirtiliyor. Uygulanacak yeni kıdem tazminatı sisteminin hangi modele daha yakın olacağının işareti kesinti oranı olacak. Bu oran Avusturya modelinde yüzde 1.54’te kalırken, İtalya’da yüzde 7.4, Brezilya’da ise yüzde 8.5’e ulaşıyor. Türkiye’de ise bu oran yüzde 8.3. Tartışmaların sonunda Türk modeli ortaya çıkacak ancak özellikle Avusturya’nın kendi sosyo ekonomik koşullarına göre hazırlanmış modeli Türkiye’de uygulanırsa ciddi kayıp demek.
YENİ İŞE GİRENE ZORUNLU OLACAK
Halen uygulanan yüzde 8.3’lük oran her yıl için 30 günlük brüt ücrete karşılık geliyor. Avusturya modelinde ise kademeli sistem var. Türkiye’de halen 15 yıl çalışan 15 aylık kıdem tazminatına hak kazanırken, Avusturya modelinde bu süre 4 ay. 25 yıl çalışan ise Türkiye’deki mevcut sisteme göre 25 ay yerine 9 aylık kıdem tazminatıyla yetinmek zorunda kalacak. Ancak muhtemelen İtalya’daki oranlara yakın bir oranda karar kılınacak. Üzerinde çalışılan taslakta, kıdem tazminatında olası tepkileri azaltmak amacıyla mevcut çalışanlara yumuşak geçiş öngörülüyor. Mevcut işçiler, şimdiki işlerinden ayrılıncaya veya bu işte çalışarak emekli oluncaya kadar eski sistemde kalmaya devam edecekler. Ama şimdiki işlerinden ayrılıp yeni bir işe girdiklerinde ise bu tarihten sonraki çalışmaları açısından yeni sisteme tabi olacaklar.
TÜRKİYE'NİN PLANI:
BİR KEZ TAZMİNAT ALAN 5 YIL BEKLEYECEK
Türkiye’de, mevcut sistemde 1 yıl çalışan işçiler işten çıkarıldıkları veya haklı nedenlerle kendileri iş akdini feshettikleri takdirde kıdem tazminatı alabiliyorlar. Kadınlar, evlendikleri tarihten itibaren 1 yıl içinde işten ayrıldıklarında, erkekler de askere giderken kıdem tazminatını alma hakkına sahipler. Avusturya modelinde ise 5 yıllık çalışması bulunan bir işçi doğum, evlat edinme veya çocuk bakma sebebiyle iş akdini feshettiğinde kıdem tazminatı almaya hak kazanıyor. Türkiye’de üzerinde çalışılan taslakta ise yeni işe giren bir işçinin kıdem tazminatı hesabından paranın tamamını değil ‘yarısını’ çekebilmesine olanak sağlanıyor. Bunun için işçinin 15 yıldır sigortalı olması ve en az 3 bin 600 gün prim ödenmiş olması ya da konut satın alması koşulu aranacak. Hesaptan bir defa para çekildikten sonra yeniden para çekilebilmesi için 5 yıl prim ödenmesi gerekecek. Tazminatın tamamının çekilebilmesi için işçinin emekli olması veya 5 yıl işsiz kalması gerekecek.
AVUSTURYA'NIN MODELİ:
5 YIL ÇALIŞANLARA 2 AY, 15 YILLIĞA İSE 4 AY TAZMİNAT
Son günlerde tartışılan ve daha çok işverenlerin arzu ettiği Avusturya modelinin en belirgin özelliği, kıdem tazminatının fonda toplanması. İşveren, Türkiye’deki İşsizlik Sigortası Fonu’nda olduğu gibi her ay fona kıdem tazminatı için prim yatırıyor. Prim tutarı aylık ücretin yüzde 1.53’ü oranında. Avusturya modelinde işçinin fonda biriken parayı alabilmesi için iş sözleşmesinin “kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde”, yani emeklilik, haklı nedenlerle istifa, işverenin işten atması gibi gerekçelerle sonuçlanması gerekiyor. İşçinin iş sözleşmesi “hak doğurucu” sebeple sona erdirildiğinde, işçi o tarihe kadar hesabında birikmiş paranın tamamını çekebiliyor. Bu durumda işçi isterse parasını çekmeyip bireysel emeklilik sistemindeki (BES) gibi değerlenmeye devam etmesini isteyebiliyor. İşçi emeklilik günü geldiğinde hesaptaki paranın tamamını bir defada çekebileceği gibi, BES’teki gibi ikinci bir emekli maaşı olarak ödenmesi talebinde bulunabiliyor.
'
18:059.693
Değişim |
: 1,77% |
| 168,87 |
Açılış |
: 9.431 |
|
Önceki Kapanış |
: 9.525 |
|
En Düşük
9.421
En Yüksek
9.715
18:0532,5004
Değişim |
: 0,08% |
| 0,0257 |
Açılış |
: 32,4600 |
|
Önceki Kapanış |
: 32,4500 |
|
En Yüksek
33,0938
En Düşük
32,2918
18:0534,6901
Değişim |
: -0,12% |
| -0,0420 |
Açılış |
: 34,6000 |
|
Önceki Kapanış |
: 34,5500 |
|
En Yüksek
35,3906
En Düşük
34,5083
18:052.495,97
Değişim |
: 0,46% |
| 11,48 |
Açılış |
: 2.497,28 |
|
Önceki Kapanış |
: 2.484,49 |
|
En Yüksek
2.552,25
En Düşük
2.483,83
BIST En Aktif Hisseler18:05
TTKOM |
39,16 |
1.459.788.250 |
% 10,00 |
|
MAGEN |
19,58 |
356.147.014 |
% 10,00 |
|
ISBTR |
524.947,50 |
13.073.793 |
% 10,00 |
|
TKFEN |
44,94 |
644.409.466 |
% 9,99 |
|
SILVR |
22,68 |
111.500.027 |
% 9,99 |
|
ENSRI |
26,96 |
247.197.093 |
% -9,95 |
|
ALARK |
119,20 |
5.453.763.662 |
% -9,90 |
|
CMENT |
539,50 |
14.421.320 |
% -7,86 |
|
YAYLA |
22,28 |
61.138.801 |
% -7,63 |
|
TRCAS |
28,60 |
84.145.239 |
% -7,26 |
|
THYAO |
302,50 |
11.613.929.854 |
% 2,11 |
|
YKBNK |
32,04 |
6.856.381.886 |
% 2,96 |
|
ISCTR |
12,86 |
6.400.178.819 |
% 4,81 |
|
TUPRS |
189,90 |
6.011.456.491 |
% 2,15 |
|
ALARK |
119,20 |
5.453.763.662 |
% -9,90 |
|
EKGYO |
8,96 |
4.747.811.859 |
% -2,08 |
|
ISCTR |
12,86 |
6.400.178.819 |
% 4,81 |
|
ZOREN |
5,97 |
1.927.760.371 |
% 1,02 |
|
YKBNK |
32,04 |
6.856.381.886 |
% 2,96 |
|
GSRAY |
9,44 |
1.315.538.626 |
% 5,71 |
|
18:05 |
Alış |
Satış |
% |
|
Dolar |
32,4915 |
32,5004 |
% 0,08 |
|
Euro |
34,5977 |
34,6901 |
% -0,12 |
|
Sterlin |
40,0387 |
40,2394 |
% -0,46 |
|
Frank |
35,5546 |
35,7328 |
% 0,28 |
|
Riyal |
8,6287 |
8,6720 |
% 0,06 |
|
18:05 |
Alış |
Satış |
% |
|
Gümüş ONS |
28,65 |
28,71 |
% 0,66 |
|
Platin |
934,17 |
937,32 |
% 0,66 |
|
Paladyum |
1.030,19 |
1.034,38 |
% 0,66 |
|
Brent Pet. |
87,24 |
87,24 |
% 0,66 |
|
Altın Ons |
2.391,52 |
2.392,09 |
% 0,66 |
|
Seans Raporu
18:05
-
17:59SILVR
Yüzde 8.83 oranında artışla 22.44 lira fiyatla işlem gören hissede 4, 764, 495 adet işlem
-
17:58ANHYT
Yüzde 9.70 oranında artışla 53.60 lira fiyatla işlem gören hissede 1, 468, 929 adet işlem
-
17:56BJKAS
Yüzde 6.99 oranında artışla 89.50 lira fiyatla işlem gören hissede 3, 822, 758 adet işlem
-
17:55XU100
Endeks 9, 681 puanda işlem görerek önceki kapanışının % 1, 64 üstünde . İşlem hacmi 99, 933.00 milyon TL de
-
17:55IZINV
Yüzde 9.98 oranında artışla 59.50 lira fiyatla işlem gören hissede 768, 177 adet işlem
daha fazla