Kürt gazına 5.5 milyar dolar yatırıyor!

Kürt doğalgazı için iki sahada çalışan ve uluslararası piyasaya günde 250 bin varil petrol ihraç eden 2 sahanın ortağı Genel Energy'nin Yönetim Kurulu Başkanı Tony Hayward, bölgedeki yatırımları Sabah Gazetesi'nden Dilek Güngör'e anlattı.

Kuzey Irak'ta Miran ve Bina Bawi sahalarında çalışıyorsunuz. Son durum nedir?

Biz, iki sahamızda gelişme planlarını sonuçlandırmak üzereyiz. Şu an çıkaracağımız gazın işlenmesiyle ilgili tesislerin mühendislik çalışmalarını yürütüyoruz. Aynı zamanda işleme tesisi yatırımının finansmanı konusuna da konsantre olduk. Bütün bu çalışmaları 2016 yılı sonu itibarıyla bitirmeyi planlıyoruz. 2-3 yıl içinde ilk gazın geleceğini söyleyebiliriz.

400 MİLYAR METREKÜP REZERV

Bu iki sahada rezerv miktarı nedir?

İki sahada 300-400 milyar metreküp gaz rezervi olduğunu öngörüyoruz. Toplam gaz rezervlerinin Türkiye'ye yıllık 10 milyar metreküp gazı ihraç etmeye imkan vereceğini düşünüyoruz. Bu, ilk faz. 2020 yılında Türkiye'ye 20 milyar metreküp gazın ihraç edilebileceğini söyleyebilirim. Bu rakamlar, yatırımlarımız ilerledikçe artabilir.

Kürt gazı neden stratejik?

Yakın bir kaynaktan, daha ucuz gazın gelmesi Türkiye'nin cari açığını olumlu yönden etkileyecektir. Bazı makro ekonomik analizler var. Mesela, Kürt gazının Türkiye'nin GSYİH'na yüzde 1-2 katkı sağlayacağı söyleniyor. Bu rakamların ne kadar doğru olduğunu bilmiyorum. Ama maliyeti daha ucuz olan bir gazın gelmesi tabii ki, ekonomiyi olumlu etkiler. Fiziksel olarak da bu sahalar Türk sınırına 200- 300 kilometre mesafede. Dolayısıyla gaz üretildiği andan itibaren sınırda olur. Fiyatı konusuna gelince, Türkiye'nin en ucuz aldığı gazın yarısı kadar olacak.

FİNANSMAN MODELİ HAZIR

İşletme tesisi finansmanını nasıl sağlayacaksınız? Ortaklıklar gündemde mi?

Elbette, uluslararası ve Türk ortaklar arıyoruz. Görüştüğümüz şirketler var ama ticari ve hukuki açıdan bunları söylememiz doğru olmaz. Türk
Şirketlerinin bu projeye önemli ölçüde gireceklerini söylemek mümkün. Finansmanı ortaklıklar yoluyla hisse devri ve banka kredileri yoluyla sağlamayı düşünüyoruz.

400 MİLYON DOLAR ALACAK VAR

Petrol için ne kadarlık alacağınız var?

400 milyon dolar.

Ne kadarını tahsil ettiniz?

Şu an halihazırda ödenen para, üretmeye ve ihraç etmeye devam ettiğimiz petrolün hakedişleri. Geçmiş borçları henüz ödeyemiyorlar. Ama 2016'da üretim ve ihracat arttıkça gelirleri yükselecek ve bize daha fazla ödeme yapacaklardır.

Günlük 700 bin varillik petrol ihracatında Genel Energy'nin payı nedir?

Yüzde 44'üne sahip olduğumuz Taq Taq ve yüzde 25 hissemiz bulunan Tawke'de petrol üretiyoruz. Bu iki saha, 250 bin varil/gün ihraç ediyor. Genel Energy'nin bizzat sahibi olduğu üretim miktarı 95 bin varil.

IRAK SINIRINDA YENİ SAHA

Başka gaz sahalarınız var mı?

İran sınırına yakın bir gaz sahamız daha var. Chia Surkh sahası hala değerlendirme ve geliştirme aşamasındayız. İkinci kuyuyu 2016 yılı başında açacağız. Kürt bölgesinde yapacağımız daha çok iş var.

Kürt gazında al ya da öde gibi bir durum var mı?

Genel prensipler diğer uluslararası gaz anlaşmalarıyla uyumlu. Fiyat belirli bir formüle göre belirleniyor. Belli bir yüzdeye göre al yada öde kısmı da mevcut.

10'DAN FAZLA ÜLKEYE İHRAÇ EDİLİYOR

Bir dönem ihraç edilen petrolü birçok ülke almadı. Denizde gemiler bekletildi. Bu sorunlar aşıldı mı?
Başta bazı zorluklar vardı. Yeni bir petrol uluslararası piyasaya çıkıyordu. Ama bu sorunlar büyük ölçüde çözüldü. Şu anda Kürt petrol, Avrupa ve Akdeniz'de 10'dan fazla ülkeye pazarlanan bir petrol oldu.

Gazın Türkiye'ye ve Avrupa'ya ulaşması için ne kadarlık bir yatırım öngörüyorsunuz?

Birinci adım sahaların geliştirilmesi ve gazın yeryüzüne çıkarılması. İkinci adım ise gazın işlenerek Türkiye'de evlerde kullanılabilecek hale getirilmesi. Bu ikisi için yaklaşık 3 milyar dolar, 10 milyar metreküp işleme kapasiteli gaz tesisi için de 2.5 milyar dolarlık yatırım yapacağız. Yani toplamda 5.5 milyar dolarlık yatırım hedefimiz var. Petrol ve gaz sektörünü düşündüğünüzde, bu rakamların oldukça düşük olduğunu söyleyebilirim. 5 milyar dolar yatırıyorsunuz, 10 milyar metreküp gaz ihraç etme imkanınız oluyor. Şah Deniz'i düşünün. İkinci fazında 16 milyar metreküp gaz alacaksınız, maliyeti 50 milyar dolar. Bu basit karşılaştırma dahi, Kürt gazının diğer tedarik kaynaklarıyla karşılaştırıldığında ne kadar avantajlı olduğunu gösteriyor.