Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) İcra Direktörlüğü'ne seçilen Başekonomist Fatih Birol, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ile küresel enerji güvenliği konusunda işbirliğini artırmayı amaçlayan bir görüşme yaptığını kaydetti.
Londra'da düzenlenen "Ortadoğu Konferansı"nda AA muhabirinin sorularını yanıtlayan Birol, dün NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ile görüşmek üzere Brüksel'deki NATO Genel karargahına gittiğini anlattı.
Karargahta, Stoltenberg'le NATO ve IEA arasında enerji arzı güvenliği konusunda nasıl bir işbirliği yapılabileceğini tartıştıklarını dile getiren Birol, Stoltenberg'in kendisini IEA İcra Direktörü olarak seçilmesinden dolayı tebrik ettiğini kaydetti.
Birol, "Stoltenberg enerji güvenliği konusunda NATO ve Uluslararası Enerji Ajansı arasındaki bağları daha da güçlendirmek ve bu konunda daha sıkı işbirliği yapmak istediğini söyledi" dedi.
'PETROL DENGEYE OTURACAK'
Ocak ayında İsviçre'nin Davos kasabasında düzenlenen "Küresel Ekonomi Forumu"nda petrol fiyatlarında 45 dolar seviyesinin uzun süreli olmayacağın söylediğini hatırlatan Birol, şunları kaydetti:
"Hala da öyle düşünüyorum. Şu anda fiyatlar 60 doların üzerinde. Bunun da nedeni şu, bir yandan dünyadaki petrol talebi artarken bunu karşılamak için üretimin de artması lazım. 60 dolarlarda üretim yapabilecek çok az yer var. Onların da çok büyük bir kısmı Ortadoğu ülkeleri. Onlar da ciddi jeopolitik sorunlarla karşı karşıya. Düşük petrol fiyatları enerji sektöründe yeni yatırımları doğrudan etkileyebilecek. Yatırımcılar kar olsa bile bir öngörülebilirlik olmadığı için çok ciddi sorunlarla karşı karşıya kalıyor. O bakımdan 45 dolarların uzun dönemli olacağının düşünmüyorum. Biz fiyatlarda önümüzdeki dönemlerde bir düzeltmeyle tekrar dengeye oturacağını düşünüyoruz. Düşük petrol fiyatlarının oluşturduğu ortam Türkiye'nin cari açığını azaltması konusunda destekleyici oldu. Türkiye'nin ekonomisini petrol fiyatlarında yeniden bir yükseliş olabileceğini düşünerek hazırlaması gerekiyor. Petrol fiyatlarının düşmesi Türkiye'nin cari açığının azalması açısından son derece güzel bir zamanlama oldu. Bize güzel bir nefes alma zamanı kazandırdı. Ama bunun uzun süreli olacağını düşünmek bence çok büyük bir iyimserlik olur. Şu andaki düşük petrol fiyatlarının oluşturduğu zamanı iyi kullanmalıyız. Ama tekrar yükselebileceğini düşünerek de kendimizi, ekonomimizi ona göre hazırlamalıyız."
'ÇİN'İN TALEBİNDE AZALMA VAR'
Çin'de genel olarak enerji talebinde, özelde ise petrol talebinde azalma görüldüğünü belirten Birol, bunun üç ana nedeni olduğunu aktardı. Birinci nedenin enerji verimliliği konusunda çok ciddi adımlar atılması olduğunu dile getiren Birol, şöyle devam etti:
"Özellikle araçlardaki, kamyonlardaki yakıt verimliği konusunda önemli kanunlar çıkardı. Bunun neticesinde talepte bir zayıflama görüyoruz. Çin ekonomisindeki büyüme yavaşladı. Aynı zamanda ekonominin karakteri değişti. Çok ağır sanayi ekonomisinden yavaş yavaş daha hafif bir ekonomiye geçmeye çalışıyor. Üçüncü nedeni de Çin'deki nüfus artışı artık zirveye geldi. Yavaşça Çin nüfusu düşmeye başlıyor. Bu da talebin zayıflamasına neden oluyor. Bunun neticesinde Çin de talep yine artacak ama eskiden son 10 yılda gördüğümüz gibi büyük artışlar artık uzun süreli olmayacak."
Küresel petrol fiyatlarının nispeten düşük seviyede seyretmesinin en büyük olumsuz etkisinin Rusya ekonomisi üzerinde kendisini göstereceğini belirten Birol, Rusya'nın petrol gelirlerinde ciddi bir düşüş yaşadığını hatırlattı.
Rusya'nın önümüzdeki birkaç ay içerisinde doğalgaz kontratlarının birçoğunun, petrol fiyatlarına endeksli olduğu, 6-9 ay gibi bir ertelemeyle geldiği için gelirlerinde düşüş olacağını ifade eden Fatih Birol, "Önce petrol, sonra gaz. Üçüncüsü ise uluslararası camianın Rusya'ya uyguladığı yaptırımlar neticesinde Rusya yeni petrol ve doğalgaz sahalarını geliştirme konusunda hem finansman bulma hem de teknolojiye erişim konusunda çok büyük zorluklarla karşılaşacak. Bu da ürettikleri petrol ve doğalgaz miktarını etkileyecek" diye konuştu.
Birol, Rusya'nın gayri safi yurtiçi hasılasının dörtte birinin, ihracat gelirlerininse yüzde 70'sinin enerjiden geldiğini hatırlatarak, mevcut fiyatların Rus ekonomisine zarar verebileceğini yineledi.
Irak'ın önümüzdeki dönemde enerji piyasaları açısından son derece önemli olduğunun da altını çizen Birol, "Şu anda üretimini 35 yılın en yüksek seviyesinde getirdi. Günlük 4 milyon varile kadar yaklaştı üretimi ama Irak'ın önünde de çok ciddi jeopolitik sorunlar var" dedi.
IEA'da uzun yıllar görev yapan Birol, yakın zamanda IEA'nın İcra Direktörü olarak seçildi. Birol, Maria van Der Hoeven'in dört yıllık görev süresini ağustos ayının sonunda tamamlamasının ardından eylül ayında İcra Direktörlüğü görevine başlayacak.
