Piyasalar Trump’a hazır mı?

UZMANPARA

ABD'de 'Süper Salı' olarak adlandırılan seçimlerde Demokrat Parti’de Hillary Clinton, Cumhuriyetçi Parti’de Donald Trump’ın adı öne çıktı. Peki piyasalar olası Trump iktidarına hazır mı?

Destek Menkul Değerler Genel Müdür Yardımcısı İnci Özbek, UZMANPARA için kaleme aldığı makalesinde yatırımcıların geçmiş seçim sonuçlarında ortaya koyduğu performanslarını değerlendirirken, ABD seçim sonuçları için senaryoları da masaya yatırdı. İşte Özbek'in o makalesi:

"Bu hafta ABD'nin 11 eyaletinde milyonlarca Demokrat Parti ve Cumhuriyetçi Parti üyesi sandığa gidip ABD Başkanlığı için destekledikleri adaylara oy verdi. “Süper Salı“ olarak adlandırılan seçimlerde Demokrat Parti’de Hillary Clinton, Cumhuriyetçi Parti’de Donald Trump’ın adı öne çıktı. Bu iki isim partilerinin Başkan adayları olma yolunda emin adımlarla ilerlerken, biz de %50 olasılıkla ABD’nin yeni başkanının Donald Trump olabileceği gerçeği ile yüz yüzeyiz.

Başarılı bir ekonomi yönetimi ile ABD ekonomisinin toparlanması Türkiye gibi gelişen ekonomilerin kaderi için belirleyici olacak. Diğer yandan ABD’nin Türkiye’nin komşu ülkelerindeki politikası hangi partinin gücü elinde tutacağına bağlı olacak. Finansal piyasalar açısından da dünyanın en büyük ekonomisini kimin yöneteceği büyük önem taşıyor. Yatırımcıların büyük bölümü endişeyle ABD seçiminin Cumhuriyetçi Parti kanadındaki gelişimini izliyor.

Yatırımcıların ABD Başkanı Demokrat olduğunda mı Cumhuriyetçi olduğunda mı daha iyi bir performans ortaya koyduğuna bir bakalım.

ABD’nin şu anki Demokrat Başkanı Barack Obama’nın görevine resmi olarak başladığı 20 Ocak 2009 tarihinden bu yana S&P 500 endeksi %250’ye yakın değer kazandı. Bu 7 yıllık süreçte ABD Merkez Bankası (FED), ve diğer Merkez Bankaları faiz indirerek veya tahvil alarak küresel piyasadaki likiditeyi artırdı, piyasadaki bu para da hisse senedi piyasalarına aktı.

Daha eskiye gidelim… Büyük Buhran’dan sonra seçilen Franklin D. Roosevelt reformlarla ekonomiyi krizden çıkardı. Demokrat olan Roosevelt döneminde ABD borsaları %200’e yakın değer kazandı. 

Obama’dan önceki Başkan olan George W. Bush Cumhuriyetçi partiden seçildi. 9 Eylül saldırılarının tüm dünyayı sarstığı Bush döneminde Wall Street’te kayıp %30’a yakın bir seviyede oldu.

Yine bir Cumhuriyetçi olan Nixon döneminde borsalarda %20’ye yakın kayıp yaşandı.

Borsanın yükseldiği Cumhuriyetçi hükümetler de oldu. Ronald Raegan ‘ın başkanlık yaptığı dönemde ABD Borsaları %100’ü aşan yükselişler yaşadı.

Bunlar birkaç örnek ama tarihsel performanslara bakıldığında, kesin bir kural olmamakla birlikte, hisse senedi piyasalarının Demokrat Başkanları daha çok sevdiği görülüyor ve bu durumu sadece iki partinin ekonomi politikalarına bakışı ile açıklayamıyoruz.

Cumhuriyetçi Parti daha çok iş dünyası dostudur. Ekonominin teşvik edilmesi gerekirse bu parti kamu harcamalarını artırmak (bütçe açığını artırmak) yerine faiz indirimi ve zorunlu karşılık oranı indirimi gibi adımları tercih eder.

Demokrat Parti ise ekonominin desteklenmesinde kamu harcamalarının daha fazla olması gerektiğini yani maliye politikaları uygulamayı savunur.

Bununla birlikte politikalar, dünya ekonomisinin durumuna göre esneklik gösterilebiliyor. Örneğin Demokrat Obama döneminde gelmiş geçmiş en büyük tahvil alım programıyla para politikaları odaklı bir ekonomi yönetimi gördük. Şu ara seçim kampanyalarında Trump gibi Cumhuriyetçi adaylar ABD’deki dev bütçe açığını daha da büyütecek kamu harcamaları (vergi indirimleri) vaat ediyor.

Sonuç olarak partiler ekonomik alanda ideolojilerine sıkı sıkıya bağlanmış durumda değil. Sadece istatistikler konuşuyor. ABD’de borsalar 1900’lerin başından bu yana bakıldığında, demokratlar döneminde ortalama olarak yaklaşık %80 artarken, Cumhuriyetçiler döneminde %40’lar civarında değer kazandı. Bunda krizlerin genelde cumhuriyetçi parti dönemlerinde patlak vermesinin ve demokratların beyaz atlarıyla gelip ekonomiyi kurtarmalarının etkisi var.

Şu anda küresel piyasaların Trump dönemine hazır olmadığını görüyoruz. Trump’ın piyasalarda yarattığı endişeyi sadece geçmiş verilerle değil, mizacı ve açıklamalarının yatırımcılara güven vermemesi ile açıklayabiliriz.

Trump’ın ABD ticaretine zarar vermesinden, başka ülkelerle ilişkileri bozmasından korkuluyor.  Çin, Japonya, Meksika ve Güney Kore gibi ülkelerin ABD ticaretine zarar verdiğini, buna cevap verilmesi gerektiği söylüyor. Bunun yanında vaat ettiği vergi indirimlerinin ABD bütçe açığına yıllık 1 trilyon dolar ekleyeceği hesaplanıyor."