Uzmanlar büyüme rakamları için ne dedi?

UZMANPARA

2016 yılının ikinci çeyreğinde Türkiye'de büyüme bir önceki yılın aynı çeyreğine göre sabit fiyatlarla %3,1’lik artarak 33 milyar 61 milyon TL oldu. Beklentiler ise yüzde 3.35 olması yönündeydi.

Peki Türkiye'de büyüme 3. çeyrekte gaza basacak mı? Paranın uzmanları UZMANPARA'ya değerlendirdi.

ALB Forex Araştırma Uzmanı ve UZMANPARA yazarı Rıdvan Baştürk, büyüme verilerini UZMANPARA'ya şöyle değerlendirdi:

'TÜRKİYE EKONOMİSİ KAMU HARCAMALARI ÖNCÜLÜĞÜNDE BÜYÜDÜ'

"2015 yılını yüzde 4 büyüme ile tamamlayan Türkiye ekonomisi bu yılın ikinci çeyreğinde bir önceki yılın ikinci çeyreğine göre yüzde 3.1 büyüme gerçekleştirdi. İlk 6 aylık büyüme ise yüzde 4.0 oldu. Büyüme verisi piyasa beklentisinin altında kaldı. Büyümenin kamu harcamaları öncülüğünde arttığını görmekteyiz. Tarım, sanayi ve hizmet sektörü ise büyümeye yılın ilk çeyreğine oranla daha az katkıda bulundu. Gerek turizm sektöründe yaşanan olumsuzluklar, gerekse yılın ikinci yarısına zayıf performansla başlayan sanayi üretiminin etkisiyle yılın ikinci yarısında daha zayıf bir büyüme ile karşılaşabiliriz.

'İHRACAT BİR ÖNCEKİ DÖNEME GÖRE GERİLEDİ'

Yılın ilk çeyreğinde yüzde 10.9 artış gösteren devlet harcamalarında ikinci çeyrekte yüzde 15.9 oranında artış olduğunu görmekteyiz. Bu durum büyümenin kamu harcamaları öncülüğünde gerçekleştiğini göstermekte. Buna ek olarak yılın ilk çeyreğinde yüzde 6.9 artan hanehalkı harcamaları ise ikinci çeyrekte yüzde 5.2 oranında artış gösterebildi. İhracat yüzde 0.2 ile sınırlı artış gösterirken ithalat ise yüzde 7.7 artış gösterdi. İhracat bir önceki çeyreğe oranla gerileme kaydederken ithalat ise yatay seyretmiş oldu.

Tarım sektörü yüzde 1, sanayi sektörü yüzde 3.9, hizmet sektörü ise yüzde 3.6 oranında artış gösterdi. Bu sektörlerden yılın ilk çeyreğindeki kadar katkı alınamadığını görmekteyiz.

Yılın ikinci yarısında ilk yarısına oranla daha zayıf performans beklenebilir. Gerek turizm sektöründe yaşanan olumsuzlukların hizmet sektörü öncülüğünde büyümeye katkısının az olması gerekse sanayi üretim ve diğer öncül göstergelerin yılın ikinci yarısına düşük performansla başlaması büyümenin ikinci yarıda biraz daha düşük kalması anlamına gelebilir. Türkiye ekonomisinin 2016 yılında yüzde 3.2-3.5 aralığında olmasını beklemekteyiz."

Kapital FX Araştırma Uzmanı ve UZMANPARA yazarı Enver Erkan büyüme verilerini şöyle değerlendirdi:

'BÜYÜMEDE MOMENTUM KAYBI 3. ÇEYREKTE ARTACAK'

"Türkiye ekonomisi 2016’nın 2. çeyreğinde, bir önceki yılın aynı dönemine göre %3,1 büyürken, ilk çeyrek büyümesi de aşağı yönlü revize edilerek %4,7’ye getirildi. Piyasa konsensüsü olan %3,7’lik büyüme beklentisinin karşılanamaması itibariyle negatif etkisi olacak bir veri olduğunu söyleyebiliriz. Temmuz ayında ise cari açık 2,60 milyar USD ile piyasa beklentisinin bir miktar altında geldi.

Öncelikli ilk çeyrek büyümesini hatırlayalım. İlk çeyekte büyümeyi sürükleyen ana kalemler iç talep kanalları, özel tüketim ve kamu harcamaları olmuştu. Bu kalemler 2. çeyrekte de büyümeyi sürükleyen kalemler olmakla birlikte, ilk çeyreğe göre ivme kaybından söz etmek mümkündür. Hanehalklarının nıhai tüketim harcamaları %5,2 büyüme gösterirken, devletin nıhai tüketim hatcamas ise %15,9’luk bir büyüme gösterdi. Dış talep kanalları ve yatırımlarda durgunluk var. Gayri sabit sermaye oluşumu olarak adlandırılan yatırım kaleminin katkısı negatif, %0,6’lık bir küçülme var. Net ihracat tarafında da sıkıntı sürüyor. Mal ve hizmet ihracatında sadece %0,2’lik bir büyüme görünüyor.

Büyüme kompozisyonu bakımından bizim zaten yatırımlardan veya net ihracattan bir itici güç beklentimiz yoktu. Biz 3. çeyrekte ekonomik aktivitenin yavaşlaması ve öncü göstergelerin ışığında daha olumsuz bir görüntü bekliyoruz. Bu dönemde sorun ise sadece üretimde değil. 15 Temmuz sonrası oluşan ortamın yarattığı bir psikolojik etki var, özel tüketim kanallarına bunun yansımaları olmasını bekliyoruz. Bu bağlamda iç talep ve gayrimenkul sektörünü destekleme yönünde yapılan düzenlemeler büyüme görünümünü destekleyebilir. Üretim kanallarında ise sıkıntı devam edecek. İmalat PMI, 3. çeyrek boyunca 50 referans değerinin altında kaldı ve daralma pozisyonuna işaret etti. Ağustos ayında da 3 yılın en düşüğüne geldi. Sanayi üretimi de 1. ve 2. çeyrek büyümeleriyle uyumlu bir görüntü sergilemişti. 3. çeyrekte ivme kaybeden sanayi üretimi de büyümeyi baskılayacaktır. Nitekim mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretiminin, aydan aya azalma eğiliminde olduğunu görüyoruz. Temmuz ayında yaşanan %7’lik düşüşün büyüme üzerinde negatif etkisini göreceğiz.

Küresel anlamda düşük büyüme ortamındayız. Özellikle ihracatımız içinde %40 üzerinde bir paya sahip olan Avrupa Birliği ülkelerinin ekonomileri ivme kazanamadığı sürece ihracat kanallarımızda uzun süreli bir pozitiflik söz konusu olamayacaktır. Büyüme kompozisyonunda da bu bağlamda değişiklik olması gibi bir beklentimiz yoktur."

Destek Menkul Değerler Araştırma Uzmanı ve UZMANPARA yazarı Kutay Gözgör şunları söyledi:

"Türkiye ekonomisi yılın ikinci çeyreğinde beklentilerin hafif aşağısında % 3,1 büyüme kaydetti. Büyüme rakamlarını tüketim ve kamu harcamalarının desteklediğini görüyoruz. Tüketim harcamaları % 5,2 artış gösterirken, kamu harcamaları % 15,9 yükseliş gösterdi. Sabit sermaye oluşumu ise % 0,6 azalış gösterdi.

Kamu harcamalarının önümüzdeki süreçte büyüme oranını desteklemeyi sürdürmesini bekleyebiliriz. Büyüme rakamları sonrası Dolar TL paritesinde yukarı yönlü hareketler yaşansa da, 2,9750 seviyesi önemli direnç olarak takip edilebilir. Bu seviyenin aşılması halinde yukarı yönlü hareketler 2,9820 – 2,9860 bölgesine doğru sürebilir. 2,9750 direnç seviyesinin aşağısında kalınması halinde 2,9380 – 2,9240 destek bölgesi ön plana çıkabilir. Bist 100 endeksinde ise yatay görüntünün yer aldığını görüyoruz.

77300 önemli destek olarak takip edilebilir. Bu seviyenin üzerinde kalınması halinde endeks yükselişlerinin 78500 – 79200 direnç bölgesine doğru taşıyabilir."