KİT`lerin stratejileri ve istihdam koşulları belirlendi

Konuya ilişkin Cumhurbaşkanı Kararı Resmi Gazete'de yayımlandı.

Buna göre, 2019 yılında kamu işletmelerinin, ülke kaynaklarını etkin  ve verimli kullanmak suretiyle işletmecilik faaliyetlerini yerine getirmelerini  ve kendi değerlerini azami düzeye çıkartmalarını sağlayacak strateji ve  yöntemlerin belirlenmesi amaçlanıyor.

Karar, Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'ye  tabi kamu iktisadi teşebbüsleri ile bağlı ortaklıklarını, Özelleştirme  Uygulamaları Hakkında Kanun'a tabi olup sermayesinin yüzde 50’sinden fazlası  kamuya ait olan işletmeci kuruluşları kapsarken, Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu  ile sermayesinin yüzde 50’sinden fazlası kamuya ait olan veya Sayıştayca  denetlenen diğer işletmeleri kararın bazı hükümleri bağlıyor.

Kamu teşebbüsleri, 2019 yılı faaliyetlerini, uygulanan ekonomi  politikaları ile program çerçevesinde belirtilen ilkelere ve tabi oldukları  mevzuata uygun olarak yürütecek. Kurumsal yönetim ilkeleri çerçevesinde faaliyet  gösterilecek.

Tüm işletmecilik faaliyetlerinde verimliliği ve karlılığı artıracak  tedbirler alınacak. Etkin insan kaynağı politikası izlenecek. İşletme  politikaları çerçevesinde etkin stok yönetimi yapılacak.

Atıl durumda olan gayrimenkuller, ilgili mevzuat hükümleri saklı  kalmak kaydıyla satış, kiralama veya bedelli devir gibi usullerle rayiç bedel  esas alınarak değerlendirilecek.

Üretilecek mal ve hizmetlere yönelik tedarik edilecek ham madde  miktarı ve fiyatı ile üretilen mal ve hizmetlerin miktar ve fiyatları, programda  yer alan hedefleri sağlayacak şekilde tespit edilecek.

Faaliyet alanlarını ilgilendiren konularda Ar-Ge ve inovasyon  çalışmalarına gereken önem verilecek. Piyasa koşullarında daha kaliteli ve düşük  maliyetli mal ve hizmet üretmek amacıyla üretim teknolojisindeki gelişmeler takip  edilecek, bilgi ve iletişim alt yapısı ile organizasyon yapıları gözden  geçirilecek.

Kamu teşebbüsleri, ticari kredi kullanımlarını ve mali  yükümlülüklerini, programda belirlenen hedefler çerçevesinde asgari düzeyde  tutmak ve yönetmekle yükümlü kılındı.

Cari açığın azaltılmasını teminen yerli ve yenilenebilir enerji  kaynaklarından sağlanan üretim, azami düzeye çıkarılacak. İşletme faaliyetlerinde  etkin risk yönetimi yapılacak ve finansal risklere karşı tedbir alınacak.

KİT'LERDE İSTİHDAM STRATEJİLERİ

Teşebbüs içi personel nakli suretiyle personel ihtiyacının  karşılanması mümkün olmadığı hallerde, kamu teşebbüslerinde, 2018 yılında ayrılan  personel sayısının en fazla yüzde 75’i kadar personelin açıktan veya naklen  atanması,   2018 yılında ayrılan personel sayısının en fazla yüzde 10’u kadar  personelin de özelleştirme uygulamaları nedeniyle Devlet Personel Başkanlığına  bildirilen nakle tabi personelden atanması hususlarında kamu teşebbüsünün yönetim  kurulu yetkili kılındı.

Hazine ve Maliye Bakanlığınca 2018 yılında sermaye aktarımı yapılan  kamu iktisadi teşebbüslerinin personel atama işlemleri Bakanlığın uygun görüşüne  bağlandı.

3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'ne ekli (I) ve (II) sayılı  cetvelde yer alan kadro, pozisyon ve görevlere yapılan atamalar, özel kanunlarda  belirtilenler ve sivil havacılık sektöründe faaliyet gösteren kamu  teşebbüslerinde istihdam edilecek uçucu personel hariç, 2019 yılında emekli yeni  personel istihdamı yapılmayacak.

Kamu teşebbüslerince, 2017 ve 2018 yıllarında ilgili yıl genel yatırım  ve finansman kararnameleri kapsamında Bakanlıktan veya Özelleştirme İdaresi  Başkanlığından uygun görüş alınan ve atama işlemlerine yönelik olarak Türkiye İş  Kurumu veya Devlet Personel Başkanlığı nezdinde gerekli işlemlere bağlandığı  halde sonuçlandırılamayan personel atama izinleri, 2019 yılında ilave bir izne  ihtiyaç bulunmaksızın kullanılabilecek. 2018 ve 2019 yıllarında açıktan atama  yoluyla ilk defa işe alınan personele ait kadroların ölüm, istifa, kamu  görevinden çıkarılma, sözleşmenin feshi, naklen atama sebebiyle personelin işe  başlama tarihinden itibaren bir yıl içinde boşalması halinde, kamu  teşebbüslerinin 2019 yılında herhangi bir izne ihtiyaç duymaksızın bu personel  yerine yeni personel alma hakkı saklı tutuldu.

Uluslararası standartlar çerçevesinde istihdamına gerek görülen özel  niteliklere sahip personel, yeni üretim tesisi, işletme birimi kurulması, devir  alınması veya yeni hizmet birimlerinin faaliyete geçmesi halinde bu tesisler için  gerekli personel, kamu teşebbüslerinin mal veya hizmet üretiminde artış görülmesi  veya faaliyet alanının genişlemesi durumunda ihtiyaç duyulan personel ile Ar-Ge  faaliyetleri için istihdamına gerek duyulan personele yönelik talepler ve diğer  nedenlerle kamu teşebbüsünce ortaya konulan personel ihtiyacına ilişkin talepler  ilave atamalar kapsamında değerlendirilebilecek. Kamu teşebbüsleri söz konusu  ihtiyaçlarına ilişkin detaylı analiz ve gerekçeleri ilgisine göre Bakanlığa veya  Özelleştirme İdaresi Başkanlığına bildirecek. İlaveten atanacak personel sayısı,  2018 yılında ayrılan personel sayısının yüzde 50’sini geçemeyecek.

Kamu teşebbüslerince, istihdam maliyetleri kısmen veya tamamen  uluslararası kuruluşlar tarafından karşılanan personele ilişkin atamalar,  uluslararası standartlarca belirlenen asgari istihdam sayısı koşullarının  karşılanması amacıyla yapılacak olan kılavuzluk ve römorkaj hizmetleri, gemi  trafik hizmetleri sisteminde görev yapacak kılavuz kaptan, gemi adamı ve deniz  trafik operatörü ile hava alanı kurtarma ve yangınla mücadele memuru atamalarına  yönelik talepler söz konusu personelin sadece talep edilen ilgili alanda istihdam  edilmesi kaydıyla Bakanlıkça ayrıca değerlendirilecek.

Belirtilen bazı sınırlamaların dışında tutulan ve herhangi bir izne  tabi olmaksızın, boş kadro/pozisyon dahilinde göreve başlatılabilecekler ise  şöyle sıralandı:

"İlgili yıl içinde asgari sınırlara göre kontenjan açığı doğması  kaydıyla, özel kanunlar ve ilgili mevzuat gereği çalıştırılması zorunlu olan  personele ilişkin atamalar. 3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine ekli (I) ve  (II) sayılı cetvelde yer alan kadro, pozisyon ve görevlere yapılan atamalar.  İlgili mevzuat hükümleri gereğince, kamu teşebbüsü tarafından gönderildiği eğitim  veya görevlendirmeler kapsamında teşebbüse karşı mecburi hizmet ile yükümlü  bulunan personele ilişkin atamalar. Askerlik hizmeti sonrasında kamu  teşebbüsündeki görevine geri dönen personele ilişkin atamalar.  Profesyonel  sendikacı olarak görev yapmasının ardından kamu teşebbüsüne geri dönen personele  ilişkin atamalar. Mahkeme kararları nedeniyle göreve başlatılması gereken  personele ilişkin açıktan atamalar, bunun yeterli olmaması halinde ise izleyen  yıllar kontenjanından mahsuben gerçekleştirilecek."

Engelli personel istihdamında, kamu teşebbüsünün işçisi iken  sakatlanmış olanlara öncelik tanınacak.

Öte yandan düzenlemede istihdamda yapılacak sınav ve geçerli koşullar da belirlendi.

İŞÇİ STATÜSÜNE ALINACAK TAŞERON PERSONELE SINAV KOŞULU

Kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıklarında, personel  çalıştırılmasına dayalı hizmet alım sözleşmeleri kapsamında yükleniciler  tarafından çalıştırılmakta olanlardan, 4 Aralık 2017 tarihi itibarıyla en az 2  yıl kesintisiz (yıllık izin, doğum izni, askerlik ve toplamda 30 günü geçmeyen  kesintiler hariç olmak üzere) olarak ilgili teşebbüs ve bağlı ortaklıklarda  çalışmış ve halen çalışmaya devam edenler için de yapılacak sınavda başarı  göstermeleri halinde halihazırda görev yaptıktan teşebbüs ve bağlı  ortaklıklarında işçi statüsünde istihdam edilebilmesi karara bağlandı.

Bu maddenin uygulanmasında, kişilerde aranacak şartların tespiti ve  personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alım sözleşmesinin kapsamının  belirlenmesi açısından, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin geçici 23. maddesi  hükümleri esas alınacak.

Kamu teşebbüsleri sadece mevsimlik işlerde veya kampanya işlerinde  geçici işçi çalıştırabilecek. Söz konusu geçici işçilerle yapılacak sözleşmelerde  işçinin mevsimlik veya kampanya işçisi olduğu belirtilecek. 2019 yılında geçici  işçilerin çalıştırılacakları toplam adam/ay süresi, belirlenecek tavanı aşmayacak  şekilde, yıl içinde askerden dönecekler de dikkate alınarak, Devlet Personel  Başkanlığına vize ettirilecek.

FAZLA ÇALIŞMA

Kamu teşebbüsleri, 2019 yılında, belirlenen tavanı aşmayacak şekilde  ilgili mevzuat çerçevesinde fazla çalışma yaptırabilecek. Fazla çalışma tavanının  yeterli olmaması halinde, birinci fıkraya göre belirlenen tavanı yüzde 10’una  kadar artırmaya kamu teşebbüsü yönetim kurulu yetkili kılındı.

Ürün alım kampanya faaliyetleri rekolteye bağlı olarak değişiklik  gösteren, yeni mal veya hizmet üretim birimleri faaliyete geçen veya tesis veya  birimleri başka bir kamu işletmesine devredilen, özelleştirilen veya başka bir  kamu işletmesinin tesis veya birimlerini devralan, mal veya hizmet üretiminde  artış görülen, rehabilitasyon ve bakım onarım faaliyetleri yürüten ve enerji arz  güvenliğinin sağlanması amacıyla faaliyet gösteren kamu teşebbüsleri ile  üretiminin yarısından fazlasını ihraç eden kamu teşebbüslerinde fazla çalışma  tavanı ilgisine göre Bakanlık veya Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından  yeniden belirlenebilecek.

Kamu teşebbüsleri, bu kararda bahsi geçmeyen her türlü personel  alımından önce ilgisine göre Bakanlıktan veya Özelleştirme İdaresi Başkanlığından  izin almak zorunda kılındı.

Kamu ihale mevzuatında tanımı yapılan hizmetler, 2019 yılında ilgili  mevzuat hükümleri çerçevesinde ihale yoluyla temin edilebilecek.

Yeni üretim tesisi, işletme birimi kurulması veya devir alınması, yeni  hizmet birimlerinin faaliyete geçmesi, kamu teşebbüslerinin mal veya hizmet  üretiminde artış görülmesi veya faaliyet alanının genişlemesi durumunda ilave  hizmet alımı talepleri ile diğer nedenlerle kamu teşebbüsünce ortaya konulan  hizmet alımı ihtiyacına ilişkin talepler ayrıca değerlendirilecek.

KİT'LER BÜTÇELERİ

Kamu teşebbüsleri, 2019 yılına dair işletme bütçelerini program  hedeflerini esas alarak hazırlayacak ve 31 Aralık 2018 tarihine kadar, Bakanlığa  ve ilgisine göre Özelleştirme İdaresi Başkanlığına bildirecek.

KİT'ler ilgili mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla, ürettikleri  mal ve hizmetlerin fiyat ve tarifelerini belirlemekte serbest tutuldu. Satış  fiyatları ve tarifeler, uygulanan ekonomik programda yer alan ilke ve  politikalar, programdaki mali hedefler ve teşebbüsün finansman ihtiyacı dikkate  alınarak belirlenecek.

Kamu iktisadi teşebbüsleri alım fiyatı açıklayarak temin ettikleri  tarım ürünlerinin alım miktar ve fiyatını Bakanlığın görüşünü alarak tespit  edecek. Kamu iktisadi teşebbüsleri, kendi aralarındaki ticari ilişkiler  dolayısıyla oluşan veya oluşacak borç ve alacaklara uygulayacakları faizi, kendi  aralarında yapılacak bir protokol ile belirleyecek ve hesaplarını uzlaşılan faiz  oranları üzerinden tutacak. Kamu işletmeleri, mali ve mali olmayan konsolide  verilerini sağlıklı ve sürekli bir şekilde üretecek bilgi işlem alt yapısını  kuracak veya kurmuş oldukları bilgi işlem alt yapısını geliştirecek.

Kamu teşebbüsleri, yurt dışında kurulmuş ve yerleşik olduğu ülkenin  mevzuatına tabi faaliyet gösteren bağlı ortaklıkları ile iştiraklerine ve yurt  dışında yapmış oldukları yatırımlara ilişkin her türlü bilgi ve belgeyi, talep  edilmesi durumunda, Bakanlığa bildirecek.

Kamu iktisadi teşebbüslerinin yönetim kurulları, bağımsız denetim  kuruluşunu seçmeye, kuruluşla bağımsız denetim sözleşmesi imzalamaya ve konuyla  ilgili diğer hususların yerine getirilmesine yetkili kılındı.