İhracat ile ithalat arasındaki farkı gösteren dış ticaret açığı son 12 ayda 31 milyar 488 milyon dolar seviyesinde gerçekleşirken, bu rakam Ağustos 2004`ten bu yana görülen en düşük seviye olarak kayıtlara geçti.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan verilere göre,  mayısta geçen yılın aynı ayına kıyasla ihracat yüzde 12,1 artarak 15 milyar 981  milyon dolar, ithalat yüzde 19,3 azalarak 17 milyar 819 milyon dolar oldu. Bu  dönemde dış ticaret açığı yüzde 76,5 azalarak 1 milyar 838 milyon dolara  geriledi.

Bu sonuçlarla yılın ilk 5 ayında ihracat 72 milyar 666 milyon dolar,  ithalat 84 milyar 307 milyon dolar seviyelerinde gerçekleşti. Böylece dış  ticarette 11 milyar 641 milyon dolarla son 10 yılın en düşük 5 aylık açığı  verilmiş oldu. Öte yandan son 12 aylık dış ticaret açığı da 31 milyar 488 milyon  dolarla Ağustos 2004'ten bu yana en düşük seviyede gerçekleşti.

Ülke grupları bazında bakıldığında, ocak-mayıs döneminde 28 üyeli  Avrupa Birliği'ne 35,7 milyar dolarlık ihracata karşın 28,4 milyar dolarlık  ithalat gerçekleştirildi. Bu da Avrupa Birliği ülkelerine 7,3 milyar dolarlık dış  ticaret fazlası verildiğini ortaya koydu. Aynı dönemde Türkiye Serbest  Bölgelerine 343 milyon dolarlık dış ticaret fazlası verildi.

Dış ticarette ocak-mayıs döneminde diğer Avrupa ülkeleri kategorisinde  7 milyar 583 milyon dolarlık açık verilirken, Afrika ülkelerinde 4 milyar 330  milyon dolarlık fazla oluştu.

Bu dönemde, Asya ülkelerine 7 milyar 517 milyon dolarlık, Amerika  ülkelerine 2 milyar 184 milyon dolarlık, Avustralya ve Yeni Zelanda'ya 202 milyon  dolarlık ve diğer ülkelere 6 milyar 109 milyon dolarlık dış ticaret açığı  verildi.

"DIŞ TİCARET DENGESİNİ ENERJİ GRUBU ETKİLEMEDİ"

AA Finans Analisti ve ekonomist Haluk Bürümcekçi, dış ticaret açığının  mayısta 1,84 milyar dolarla geçen yılın aynı ayının çok altında gerçekleştiğine  işaret etti.

Son 12 aylık dış ticaret açığının 31,5 milyar dolarla Ağustos 2004'ten  beri en düşük seviyeye gerilediğini aktaran Bürümcekçi, Yeni Ekonomi Programı'nda  dış ticarette bu yılın 62,0 milyar dolar düzeyinde açıkla kapatılacağının  öngörüldüğünü anımsattı.

Bürümcekçi, dış ticaret dengesini enerji grubunun etkilemediğine,  enerji ve altın dışı fazla verildiğine dikkati çekerek, şunları kaydetti:

"Altın ihracatı mayısta 164 milyon dolarla geçen yıl bulunduğu 74  milyon dolar seviyesinin üzerinde gerçekleşmesi ve altın ithalatının da 467  milyon dolar olmasıyla net ithalatçı olduk. Böylece, geçen yıl toplamında 8,7  milyar dolar açık veren altın dış ticareti dengesi bu yıl ilk beş ayda 3,1 milyar  dolar açıkta kaldı. Enerji ithalatı ise uzun süre sonra ilk kez gerilerken, bu ay  önceki yılın aynı ayına göre enerji ithalatındaki azalış 90 milyon dolar oldu.  Böylece son 12 aylık enerji ithalatı da 44,0 milyar dolara gerilemiş oldu. Enerji  ve altın dışı yıllık denge ise 11,4 milyar dolar fazla verdi. Bu ise 2001  krizinde görülen fazlanın bile çok üzerinde oldu." 

Dış ticaret açığının trend değerinin, büyümede toparlanma eğiliminin  ivme kaybını yansıttığını belirten Bürümcekçi, ithalat alt gruplarından gelen  sinyallerin ise yatırımlar, üretim ve iç talep açısından olumsuz bir tablo  çizdiğini ifade etti.

Bürümcekçi, dış açık için haziran sinyallerine bakıldığında altın dışı  ihracatın sert azaldığını, altın ticaretinde ise baz etkisinin lehte olduğunu  dile getirerek, "Dış ticaret verisinden sonra, mayıs ayında cari denge 0,3 milyar  dolar fazla verebilir diye düşünmekteyiz." değerlendirmesinde bulundu.

"ÇEKİRDEK DENGEDE OLUMLU GELİŞİMİN DEVAM ETMESİNİ BEKLİYORUZ"

Halk Yatırım Araştırma Direktörü Banu Kıvci Tokalı da mayısta aylık  açığın 1,8 milyar dolarla beklentileri doğrultusunda açıklandığını söyledi.

Yıllık açıktaki düşüşün devam ettiğine dikkati çeken Tokalı, "Yıllık  dış ticaret açığının ikinci yarının başına kadar 33-34 milyar dolara  gerilemesini, ekonomide yeniden dengelenmenin devam etmesiyle ikinci yarıdan  itibaren ise hafif yükselişle yıl sonunda tekrar 50 milyar dolar civarına  ulaşmasını bekliyoruz. Haziran ayında ise yıllık cari dengenin pozitif bölgeye  geçebileceğini öngörüyoruz." dedi.

Tokalı, dış ticaret dengesindeki düzelmede ihracatta yıllık artış ve  ithalattaki yavaşlığın sert bir şekilde devam etmesinin etkili olduğunu dile  getirdi.

İç talep ve kur gelişiminin ithalatı dizginlenmede etkisinin  bulunduğunu, altın ithalatındaki yavaşlamanın da yardımcı unsur olduğunu aktaran  Tokalı, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Aylık altın ithalatı son 12 aylık ortalaması olan 0,70 milyar dolara  kıyasla gerileyerek mayısta 0,47 milyar dolar düzeyinde gerçekleşti. 5 aylık  dönemde kaydedilen altın ithalatı ise 3,7 milyar dolar düzeyinde ve geçen yılın  aynı döneminde yaşanan 7,8 milyar dolarlık çıkışın ciddi altında. Diğer taraftan,  petrol fiyatlarındaki aralık-mayıs dönemindeki yükselişin devam eden etkisine  bağlı olarak enerji ithalatı halen yüksek seviyede bulunuyor. Öte yandan altın ve  enerji hariç dış dengedeki iyileşmenin devam ederek, son on aydır artı bölgede  kalmaya devam ettiğini izliyoruz. Bir yıl önce 37,1 milyar dolarlık açık veren  yıllık çekirdek denge mayıs sonunda 11,4 milyar dolarlık fazla seviyesinde. Yılın  ikinci çeyreğinde de olumlu gelişimin devam etmesini bekliyoruz."