Tek çekimden komisyon alma yasağı deliniyor

En çok oteller ve kuyumcuların yaptığı kredi kartına farklı, nakde farklı fiyat uygulaması Banka Kartları Kanunu’na göre suç. Son olarak Apple’ın mağazalarındaki bazı fiyat etiketlerinin altında “Nakit Ödemede yüzde 4 indirim” uyarısı tepki görürken, bankaların şirketi uyardığı öğrenildi.

Türkiye’de 2012 yılında 346 milyar lira olan kredi kartı ve banka kartı ile ödeme tutarı son 1 yılda yaklaşık 615 milyar liraya ulaştı. Habertürk'ten Sefer Yüksel'in haberine göre 2017 yılının ilk yarısında ise toplam kartlı ödemeler 317 milyar TL olarak gerçekleşti. Her cüzdanda ortalama iki kredi kartının olduğu Türkiye’de kartlı harcamalar her geçen gün artarken, bazı şirketler de bu durumu tüketici aleyhine ve kendi çıkarlarına kullanmaya devam ediyor.

Şöyle ki, piyasada, başta kuyumcular, oteller ve tekel bayilerinin yaptığı kredi kartına farklı, nakde farklı fiyat uygulaması aslında 5464 nolu Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu’nun 17. Maddesine göre suç. Yani aslında üye işyeri bankalarla anlaşırken, kredi kartına tek çekim yaptığı takdirde tüketiciden komisyon ve başka bir isim altında tüketiciden ilave ödeme talep etmeyeceğini de beyan ediyor. Son dönemde artan ve bunu talep eden işyerleri ise tamamen kendilerine ek gelir elde ediyor. Öte yandan dünya devi Apple’ın Türkiye mağazalarında yaptığı benzer bir uygulama da bankaların tepkisine yol açtı. Şöyle ki, Apple’ın mağazalarındaki birçok ürününün fiyat etiketinin altında “Nakit Ödemede yüzde 4 indirim” uyarısı yer alıyor.

Bunun tersten okunmasının “Kredi kartı ile alırsan yüzde 4 komisyon ödersin” anlamına geldiğini öne süren bankalar, Apple’ın hem 5464 sayılı kanuna aykırı davrandığını, hem de tüketiciyi kart kullanımından soğuttuğunu ileri sürüyor.

Apple’ı, bankaların bu uygulamanın kanunen suç olduğu ve uygulamadan vazgeçilmesi konusunda birkaç kez uyardığı, şirketin Türkiye yöneticilerinin de konuyu ABD’de merkeze danışacaklarını ilettikleri öğrenilirken, aradan geçen zamana rağmen herhangi bir aksiyon alınmadığı da ileri sürüldü.

VADE FARKI İLE NAKİT ÇEKİM AYRI

Taksitli uygulamalarda bazı üye işyerlerinin vade farkını satışlarını artırmak için kendi öderken, bazı işyerlerinin müşteriye vade farklı fiyatla satabildiğini belirten bankacılar, tek çekimlik ödemelerde ise bu durumun olmadığını belirtiyor.

DOKTOR’DAN KUYUMCUYA HEPSİ FARK ALIYOR

Tek çekime komisyonu en çok kuyumcular, oteller ve tekel bayileri uyguluyor ancak durum bunlarla da sınırlı değil. Uzmanlar, tutarı bankadan tahsil etmek için 30 gün beklemek istemeyen doktorundan diş hekimine, büfesinden diğer esnaflara kadar birçok işyerinin son dönemde karta farklı, nakde farklı fiyat uyguladığını belirtiyor. Uzmanlar, üye işyerlerinin bankalarla anlaşırken yüzde 1.3 olan komisyonu ödemeyi kabul ettiklerini ancak farklı fiyat uygulamaları ile tüketiciyi yanılttıklarını kaydediyor.

KANUNUN İLGİLİ MADDESİ NE DİYOR?

5464 nolu Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu’nun 17. Maddesi konunun çerçevesini net bir şekilde çiziyor:

“Üye işyerleri, kart hamillerinin yapmış oldukları mal ve hizmet alımlarının bedelini banka kartı ya da kredi kartı ile ödeme taleplerini kabul etmek zorundadır. Bu zorunluluk indirim dönemlerinde de geçerlidir. Üye işyerleri, kart hamilinden kartın kullanılması dolayısıyla komisyon veya benzeri bir isim altında ilave bir ödemede bulunmasını isteyemez. Bu hükme aykırı davranılması halinde, üye işyeri anlaşması yapan kuruluşlar tarafından üye işyeri sözleşmesi feshedilir ve bir yıl süreyle yeni bir sözleşme yapılamaz.”