Türkiye ile ABD arasındaki ticaret hacmini 5 katına çıkarmak için iki ülke yetkilileri siyasi irade ortaya koyarken analistler, ikili görüşme ve anlaşmalarda Türkiye’nin son yıllarda iyileşme gösteren ihracatın ithalatı karşılama oranının gözetilmesi gerektiğini ifade etti.
Küresel ekonomik büyümenin yavaşladığı, ticaret savaşlarının sürdüğü ve siyasi-jeopolitik risklerin arttığı dönemde Türkiye, hem ihracat pazarlarını  çeşitlendirmeye hem de ticaret partnerleriyle yeni anlaşmalarla ve stratejik ortaklıkla ticaret hacmini artırmaya çalışıyor.

G20 Liderler Zirvesi kapsamında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve ABD Başkanı Donald Trump, iki ülkenin ticaret hacmi hedefini 100 milyar dolara  çıkararak, karşılıklı ekonomik ilişkilerin çok daha ileriye taşınması yönündeki iradelerini ifade etmişlerdi.

ABD Ticaret Bakanı Wilbur Ross da beş günlük Türkiye ziyaretinde bu hedefe ulaşmak ve bir yol haritasının belirlenmesi için çok sayıda görüşme yaptı.

Tekstil, hazır giyim, mobilya, mermer, otomotiv, otomotiv yan sanayi, mücevherat, sivil havacılık, çimento, kimya, makine ve lojistik sektörleri, ikili  ticaret hacminin artırılmasında en öncelikli alanlar olarak belirlendi.

Türkiye ile ABD arasında ortalama 20 milyar dolar seviyesine sıkışan  ticaret hacmini 5 katına çıkarmak için iki ülke yetkilileri siyasi irade ortaya koyarken, analistler, ikili görüşme ve anlaşmalarda Türkiye’nin son yıllarda iyileşme gösteren ihracatın ithalatı karşılama oranının gözetilmesi gerektiğini  vurguladı.

Uzmanlar ve sektör temsilcileri, orta ve uzun vadede ABD lehine olan  dış ticaretin, Türkiye lehine dönebilmesi için yüksek teknolojili, inovatif ve katma değerli ürünlerin ihracatına öncelik verilmesi gerektiğini dile getirdi.

İHRACATIN İTHALATI KARŞILAMA ORANI YÜKSELİYOR

Türkiye, geçen yıl 167,9 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirirken, bunun yaklaşık yüzde 5'lik bölümünü ABD'ye yaptı. Aynı yıl Türkiye'nin 223 milyar  dolarlık ithalatında ise ABD'nin payı yüzde 5,5 oldu.

ABD de geçen yıl 3 trilyon 129 milyar dolarlık ithalat ve 2 trilyon  501 milyar dolarlık ihracat yaptı. ABD'nin ihracat ve ithalatında Türkiye'nin  payı sırasıyla yaklaşık yüzde 0,3 ve yüzde 0,5 civarında gerçekleşti.

Türkiye'nin ABD'ye ihracatı son 10 yılda kademeli olarak artış  gösterirken, ABD'den yapılan ithalat dalgalı bir seyir izledi. 2010 yılında 3,8  milyar dolar olan ihracat tutarı geçen yıl 8,3 milyar dolara yükseldi.

ABD'nin Türkiye'ye ihracatı ise 2010 yılındaki 12,3 milyar dolar  düzeyinde iken, bir sonraki yıl 16 milyar dolara ulaştı. 2016'da 11 milyar dolar  seviyesine gerileyen ABD'den yapılan ithalat, 2018'de 12,4 milyar dolara  yükseldi.

Bu yılın ocak-temmuz döneminde ABD'den yapılan  ithalat 6,7 milyar  dolar, bu ülkeye yapılan ihracat ise 4,6 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.

İki ülke arasındaki ticarette dikkate alındığında ihracatın ithalatı  karşılama oranı son 10 yıllık dönemde Türkiye lehine dönen bir görünüm dikkati  çekiyor. 2017'de ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 72,4'e kadar yükseldi.  Geçen yıl yüzde 67,1'e gerileyen bu oran,  temmuz sonunda yüzde 69,6 seviyesine  çıktı.

TİCARET HACMİ 16 - 21 MİLYAR DOLAR ARASINA SIKIŞTI

Türkiye ile ABD arasındaki ticaret hacmi yıllar itibarıyla iniş  çıkışlı bir seyir izledi. Ticaret hacmi 2010'da 16 milyar dolar seviyesinde iken,  2011'de 20,6 milyar dolara yükseldi. 2016 yılında 17,5 milyar dolara gerileyen  ticaret hacmi, 2017 ve 2018 yıllarında tekrar 20,6 milyar doların üzerini gördü.

Bu yılın temmuz sonunda iki ülke arasındaki ticaret hacmi 11,3 milyar  dolar seviyesinde gerçekleşti.

Son 10 yılda ticaret hacminde 5 milyar dolar civarında artış yaşansa  da ticaret hacminin 21 milyar doları aşamadığı görülüyor.

Türkiye'nin ABD'ye ticaret açığı 2011'de 11,5 milyar dolardan 2017'de  3,3 milyar dolara kadar geriledi ve geçen yıl açık 4,1 milyar dolar olarak  gerçekleşti.

Geçen yılın ocak-temmuz döneminde 2,8 milyar dolara olan dış ticaret  açığı, 2019'un aynı döneminde 2 milyar dolara oldu.

TÜRKİYE'DEN ABD'YE EN FAZLA İHRAÇ EDİLEN ÜRÜNLER

Türkiye'nin ABD'ye en fazla ihraç ettiği ürünler incelendiğinde ilk beş sıra yıllar itibarıyla değişiklik gösterse de 2017 ve 2018 yıllarında motorlu  kara taşıtları liderliğini sürdürüyor.

Geçen yıl yaklaşık 1,1 milyar dolarlık ihracatla ilk sırada yer alan  motorlu taşıtlar sektörünü, 928,2 milyon dolarla kazan, makine aksam ve parçaları  sektörü, 566,8 milyon dolarla demir ve çelik sektörü, 562,5 milyar dolarla  halıcılık sektörü ve 380,2 milyon dolarla mineral yakıt ve yağlar sektörü takip  etti.

Geçen yıl ağustos ayında Türkiye'den yapılan çelik ithalatına  uygulanan gümrük vergisini yüzde 50'ye, alüminyum ithalatına uygulanan gümrük  vergisini de yüzde 20'ye çıkaran ABD, bu yılın mayıs ayında çelik ithalatına  uyguladığı vergiyi tekrar yüzde 25'e indirmişti.

Dolayısıyla demir ve çelik sektörü ihracatında önemli gerileme  yaşandı. Geçmiş yıllarda demir ve çelik sektörü ihracatı birinci ve ikinci  sıralarda yer alırken, 2018'de üçüncü sıraya gerilerken, bu yılın 7 ayında  ihracatta ilk 10'a dahi giremedi. ABD'ye demir ve çelik ihracatı bu yılın  ocak-temmuz döneminde 43,5 milyon dolar seviyesinde gerçekleşti.

Bu yılın ocak-temmuz döneminde ABD'nin Türkiye'den en fazla ithal  ettiği ürün 621,7 milyon dolarla kazan, makine aksam ve parçaları oldu. Bu  sektörü  577,3 milyon dolarla motorlu kara taşıtlar ile 341,2 milyon dolarla  halıcılık sektörü takip etti.

TÜRKİYE'NİN ABD'DEN EN ÇOK ALDIĞI ÜRÜNLER

Türkiye, ABD'den ağırlıklı olarak katma değeri ve teknolojisi yüksek  ürünler ithal ederken, son on yılda en çok ithal edilen sektörler sıralaması  sürekli değişiyor.

ABD'den ithal edilen ürünlerde hava taşıtları, demir ve çelik, mineral  yakıt ve yağlar, kazan, makine ve mekanik cihazlar ile optik, tıbbi ve cerrahi  cihazlar ilk sıralarda yer alıyor.

Geçen yıl ABD'den 1,8 milyar dolarlık kazan, makine aksam ve parçaları  ithal edildi. Bu sektörü 1,33 milyar dolarla mineral yağ ve yakıtlar, 1,3 milyar  dolarla demir ve çelik, 1,2 milyar dolarla hava taşıtları ve 729,2 milyar dolarla  tıbbi ve cerrahi cihazlar ithalatı takip etti.

Bu yılın ocak-temmuz döneminde ise 656,3 milyar dolarla hava taşıtları  ithalatı ilk sıradaki yerini alırken, sırasıyla 950,7 milyar dolarlık kazan ve  makine, 653,8 milyar dolarlık mineral yağ ve yakıt ithal edildi.