Türkiye Uzay Ajansı kuruldu

Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Türkiye Uzay Ajansı  kurulmasına ilişkin karar Resmi Gazete'de yayımlandı.

Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan imzasıyla yayımlanan  kararla, Türkiye Uzay Ajansının kuruluş, görev ve yetkilerine ilişkin usul ve  esaslar düzenlendi.

Kararnamede belirlenen görev ve yetkileri yerine getirmek üzere tüzel  kişiliği haiz, idari ve mali özerkliği ile özel bütçeye sahip olacak Ajans,  Cumhurbaşkanınca belirlenen politikalar doğrultusunda "Milli Uzay Programı"nın  hazırlanarak hayata geçirilmesi için çalışmalar yürütecek.

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile ilgili olacak Ajans, uzay ve  havacılık bilimi ve teknolojilerine yönelik orta ve uzun vadeli amaçları, temel  ilke ve yaklaşımları, hedef ve öncelikleri, performans ölçütlerini, bunlara  ulaşmak için izlenecek yöntemler ile kaynak dağılımlarını da içeren stratejik  planlar hazırlayacak.

Türkiye Uzay Ajansının görevleri arasında rekabetçi bir uzay ve  havacılık sanayinin geliştirilmesi, toplumun refahı ve milli menfaatler  doğrultusunda uzay ve havacılık teknolojilerinin kullanımının yaygınlaştırılması,  uzay ve havacılık teknolojileri alanında bilimsel ve teknolojik altyapıların ve  insan kaynaklarının geliştirilmesi, kapasite ve yeteneklerin artırılması, uzaya  bağımsız erişim imkanı sağlayacak tesis ve teknolojilerin kazanılması, uzay ve  havacılık bilimi ve teknolojileri alanındaki uzmanlık ve bilgi birikiminden milli  sanayinin diğer sektörlerinin de yararlanabilmesi için gerekli çalışmaların  yapılması bulunuyor.

Ulusal kapsamda ve Uluslararası Telekomünikasyon Birliği (ITU)  nezdinde yürütülen spektrum ve yörünge tahsis ve koordinasyon faaliyetleri ile  Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından yürütülen görevler hariç olmak  üzere uzay araçları ve uzay yer sistemlerine ilişkin ulusal egemenlik  kapsamındaki hakların kullanımına karar vermeye yetkili olacak Ajans, bu hakların  yönetimi ve kullandırılmasına yönelik usul ve esasları belirleyerek, bu haklarla  ilgili ulusal yükümlülüklerin gereklerini yerine getirecek.

ULUSAL VE ULUSLARARASI KURULUŞLARLA KOORDİNASYONU YÜRÜTECEK

Uzay yer istasyonlarının işletilmesine yönelik sözleşme imzalamak,  uzay yer istasyonları arasında koordinasyonu sağlamak, Türkiye'nin uzaya yönelik  hak ve menfaatlerinin korunması ve güvence altına alınması için ulusal ve  uluslararası kuruluşlarla koordinasyonu yürütmekle yetkili olacak Ajans,  milletlerarası andlaşmalar uyarınca uzaya fırlatılan nesnelerin kayıtlarını  devlet adına tutacak ve Birleşmiş Milletler nezdinde tescil işlemlerini  gerçekleştirecek veya tescil işlemlerini gerçekleştirmek üzere yetkilendirme  yapacak.

Ticari, bilimsel ve araştırma-geliştirme amaçlı uzay operasyonları ile  insanlı veya insansız uzaya erişim ve uzayın keşfine yönelik operasyonları  yaptırmak veya yapılmasını koordine etme görevini yürütecek Ajans, uydu, fırlatma  araç ve sistemleri, hava araçları, simülatörler, uzay platformları dahil uzay ve  havacılıkla ilgili her türlü ürün, teknoloji, sistem, tesis, araç ve gereçlerin  tasarımı, üretimi, entegrasyonu ve gerekli testlerinin yapılmasını sağlamak  amacıyla plan, proje ve çalışmalar gerçekleştirecek.

Kamu kurum ve kuruluşları ile özel sektör kuruluşları tarafından uzaya  gönderilecek uydu ve uzay araçlarının yurt içinden fırlatılmasına, yörüngeye  yerleştirilmesine ve geri döndürülmesine ilişkin gerekli izinleri vererek  koordinasyonu sağlayacak Ajans, uydu ve uzay araçlarının yurt dışından  fırlatılmasına, yörüngeye yerleştirilmesine ve geri döndürülmesine ilişkin  bildirimleri da kayıt altına alacak.

UZAY VE HAVACILIĞA YÖNELİK İLGİ MERAKIN GELİŞTİRİLMESİNE ÖNCÜLÜK  YAPACAK

Türkiye Uzay Ajansı, uzay ve hava araçları ile uzay yer sistemleri  alanında her türlü tasarım, analiz, üretim, test, operasyon ve entegrasyon  faaliyetlerini düzenleyip, izleyerek ve gerektiğinde bu hususlarda yetkilendirme  yaparak gerekli süreçleri yürütecek.

Uzay ve havacılık bilimi ve teknolojilerinin; ülke kalkınması, milli  güvenliğin sağlanması, kamu sağlığının ve çevrenin korunması, doğal kaynakların  ve tarımsal verimliliğin tespit edilmesi, doğal afetlerin erken tespitinin  yapılması ve doğal afetlerden kaynaklanan hasarların azaltılması, milletlerarası  andlaşmalar ve yükümlülüklerin takibine yönelik kullanılması amacıyla yapılacak  çalışmalarda ilgili kurumlar ile koordinasyonu sağlayacak olan Ajans, ülke  genelinde uzay ve havacılık alanında bilim ve teknolojilere yönelik ilgi ve  merakın geliştirilmesinde de öncülük yapacak.

Ajans bu amaçla faaliyet alanlarında kamuoyuna ulaşmak için gerekli  yayınları yaparak, her türlü iletişim ortamında içerik hazırlayıp sunarak  etkinlikler gerçekleştirecek ve bu amaca yönelik faaliyetleri destekleyecek.

MİLLİ GÜVENLİK VE KAMU DÜZENİNİN SAĞLANMASINDA ROL OYNAYACAK

Milli güvenlik ve kamu düzeninin sağlanması amacıyla görevi kapsamında  yapılan çalışmalar sonucunda elde edilen verilerin standartlarını oluşturacak  olan Türkiye Uzay Ajansı,  gerektiğinde bu verilerin işlenmesini, saklanmasını ve  kullanılmasını sağlamak ve paylaşım şartlarını düzenlemekle sorumlu olacak.

Türkiye'nin sahip olduğu kritik uzay ve havacılık teknolojilerinin  ihracına ilişkin usul ve esasları ilgili kurum ve kuruluşlarla koordineli olarak  belirleyecek Ajans, deneysel amaçlı uzay ve hava araçları, uzay ve yer sistemleri  ile alt sistemler, ekipman ve bileşenlerin geliştirilmesinde, uzayın keşfine  yönelik araştırmalar yaptırarak, gerekli sistem ve araçların tasarlanması,  geliştirilmesi ve sair suretle temin edilmesi için üniversiteler ve diğer  bilimsel faaliyette bulunan kurum ve kuruluşlarla veya yurt dışındaki  kuruluşlarla iş birliği yaparak gerekli çalışmaların yürütülmesini  gerçekleştirecek.

Uzay ve havacılık alanında bilim ve teknolojilere ilişkin uluslararası  standartları da dikkate alacak Ajans, ilgili kurum ve kuruluşlarla koordinasyon  içinde ülke standartlarını belirlemeye yönelik çalışmalar yürütecek.

Uzay ve havacılık bilimi ve teknolojilerinde dışa bağımlılığı  azaltmak, uluslararası alanda rekabet gücünü artırmak, bilimsel ve teknolojik  altyapıyı oluşturmak ve her türlü yeni teknolojinin geliştirilmesi amacıyla Ar-Ge  ve yüksek teknoloji girişimciliği destek programları hazırlayacak Ajans,  astronomi ve uzay bilimleri ile ilgili çalışmaları destekleyerek, ulusal düzeyde  yürütülen çalışmaları koordine edecek, gözlem ve ölçüm sistemleri  teknolojilerinin geliştirilmesine yönelik çalışmalara destek vererek uluslararası  iş birliklerini geliştirecek.

AJANS YÖNETİM KURULU 7 ÜYEDEN OLUŞACAK

Türkiye Uzay Ajansı Yönetim Kurulu, başkan dahil 7 üyeden oluşacak.  Yönetim Kurulu, Ajansın en üst karar organı olacak ve Ajansın Başkanı, Yönetim  Kurulunun da başkanı olarak görev yapacak.

Başkan dışındaki Yönetim Kurulu üyelerinin görev süresi üç yıl olacak.  Görev süresi biten üyeler yeniden seçilebilecek. Başkan yardımcılarından Yönetim  Kurulu üyeliğine atananlardan görevleri herhangi bir nedenle son bulanların  Yönetim Kurulu üyelikleri de sona erecek.

Ajansın Yönetim Kurulu her ay en az bir kere toplanacak. Yönetim  Kurulunun olağan toplantılarına yıl içinde toplam dört defa veya üst üste üç defa  katılmayan üyelerin üyelikleri Yönetim Kurulu kararıyla düşürülebilecek.

Herhangi bir nedenle boşalan üyeliklere seçilen üyelerin görev süresi  de üç yıl olacak. Yönetim Kurulunun çalışma usul ve esasları, Yönetim Kurulu  kararı doğrultusunda Ajans tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenecek.

Yönetim Kurulu üyelerine ayda ikiden fazla olmamak üzere her bir  toplantı için 9000 ek gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı  sonucunda bulunacak miktarda huzur hakkı ödenecek.

Türkiye Uzay Ajansı Yönetim Kurulunun görev ve yetkileri ise şunlar  olacak:

 "Cumhurbaşkanınca belirlenen uzay ve havacılık bilimi ve teknolojileri  politikalarını uygulamak. Uzay politikası doğrultusunda Milli Uzay Programı'nı  hazırlamak. Ajansın çalışma ilkeleri ile bilimsel, teknolojik, hukuki ve idari  altyapı ve insan kaynağı altyapısının oluşturulmasına dair düzenlemeleri yapmak.  İnsan kaynakları politikasını oluşturmak ve uygulanmasını izlemek, personelin  nitelikleri, işe alınmaları, performans değerlendirme kriterleri ile ilgili genel  esasları belirlemek. Ajansın faaliyetlerini yönlendirmek, denetlemek ve  koordinasyonu sağlamak. Ajansın faaliyet sonuçlarını, belirlenen politika,  strateji ve hedefler doğrultusunda izlemek, değerlendirmek ve beklenen  performansın sağlanmadığı alanlar için gerekli tedbirleri almak. Gerektiğinde  yurt içinde çalışma ofisi açılmasına karar vermek, buralarda istihdam edilecek  personelle ilgili hususlarda kararlar almak. Uzay ve havacılık teknoloji ve  sistemleri ile ilgili her türlü tesis ve altyapının kurdurulmasına veya  kiralanmasına ilişkin hususlarda karar almak. İlgili mevzuatına göre faaliyet  alanı ile ilgili ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlara üye olmak veya  üyelikten ayrılmak için karar vermek; yurt dışında temsilcilik açmak için karar  almak. Ajansın görevleri ile ilgili yürüteceği faaliyetler çerçevesinde; ücret,  telif ve işletme ücreti tarifelerini belirlemek. Uzay ve havacılık bilimi ve  teknolojilerinin gelişimini ve yaygınlaştırılmasını destekleyici mahiyette  finans, hukuk, yönetim, işletme, pazarlama ve benzeri konularda çalışmalar yapmak  veya yaptırmak konusunda karar almak. Uluslararası uzay hukukundaki gelişmeleri  izlemek ve muadil yabancı kuruluşlar ile işbirliği yapmak, uzay hukukuna ilişkin  mevzuat dahil her türlü çalışmaları yürütmek. Uzay ve havacılık teknolojileri ile  ilgili bölgesel veya uluslararası oluşum ve kuruluşlara üye olmak, görev alanı  ile ilgili konularda uluslararası kuruluşlar ve ülkelerle bağlantı sağlamak,  uluslararası oluşum, kuruluş ve anlaşmalar nezdinde ülkemizi temsil edecek  personeli görevlendirmek."

Ajans, belirtilen uzay ve havacılık bilimi ve teknolojileri  faaliyetlerine ilişkin genel usul ve esasları Bilim, Teknoloji ve Yenilik  Politikaları Kurulunun ilke ve önerilerini dikkate alarak belirleyecek.

UZAY VE HAVACILIK ALANINDA AR-GE ÇALIŞMALARI DESTEKLENECEK

Türkiye Uzay Ajansının gelirleri, her yıl genel bütçeden aktarılacak  tutar ile yapılan yetkilendirmeler ve danışma hizmeti karşılığı elde edilecek  gelirler, buluşlardan doğan haklara ilişkin gelirler, yapılacak her türlü yardım,  bağış ve vasiyetler, Ajansa ait taşınır veya taşınmaz malların gelirleri ile  yayın ve diğer faaliyet gelirlerinden oluşacak.

Ayrıca Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK)  Başkanlığı gelirleri kapsamında, TÜBİTAK Uzay Teknolojileri Araştırma Enstitüsü  Müdürlüğü tarafından bir önceki yıl elde edilen gelirlerin yüzde 20'si oranında  izleyen yılın ocak ayı sonuna kadar aktarılacak tutar ile Sivil Havacılık Genel  Müdürlüğünün yıllık gelirlerinden o yıla ilişkin her türlü giderinin  karşılanmasından sonra kalan miktarın yüzde 20'si oranında izleyen yılın ocak ayı  sonuna kadar aktarılacak tutar da Ajansı gelirleri arasında yer alacak.

Bu arada 655 sayılı Ulaştırma ve Altyapı Alanına ilişkin Bazı  Düzenlemeler Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 40'ıncı maddesinin birinci  fıkrası gereğince Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığına aktarılan tutarın yüzde 20'si  de aktarmayı takip eden ayın sonuna kadar Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığınca Ajans  hesaplarına aktarılacak. Aktarılan bu tutarlar, uzay ve havacılık araştırma ve  geliştirme faaliyetlerinin desteklenmesi amacıyla kullanılacak.

Ajans, Cumhurbaşkanınca belirlenen uzay ve havacılık bilimi ve  teknolojileri politikaları doğrultusunda Türkiye'nin önceliklerinin belirlendiği  stratejik planlar çerçevesinde ortaya çıkan ihtiyaçları karşılamak amacıyla proje  ve burs çağrılarına çıkabilecek.

Bu kapsamda Ajans uzay ve havacılık bilimi ve teknolojileri alanındaki  Ar-Ge ihtiyaçlarını karşılamak üzere Yönetim Kurulu'nun kararıyla TÜBİTAK  programları üzerinden proje çağrılarına çıkacak, insan kaynağı ihtiyaçlarını  karşılamak üzere TÜBİTAK üzerinden burs verebilecek.

Kamu kurum ve kuruluşları personeli Türkiye Uzay Ajansında geçici  olarak görevlendirilebilecek ve ilgili kanun ve yönetmelikler çerçevesinde yerli  veya yabancı personel istihdam edilebilecek.

Kamu kurum ve kuruluşlarınca sağlanan burslardan doğan zorunlu hizmet  yükümlülükleri, yükümlünün isteği, Ajansın talebi ve yükümlünün bağlı olduğu  bakanın onayı ile Ajansa devredilebilecek.

Ajans Başkanı ve Başkan Yardımcıları, mali ve sosyal hak ve yardımlar  ile diğer özlük hakları bakımından sırasıyla Türkiye İstatistik Kurumu Başkan ve  Başkan Yardımcılarına denk olacak.

HAVACILIK VE UZAY TEKNOLOJİLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ KAPATILDI

Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla  Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı bünyesinde bulunan Havacılık ve Uzay Teknolojileri  Genel Müdürlüğü kapatıldı.

Söz konusu Genel Müdürlüğe ait her türlü taşınır, taşıt, araç, gereç,  yazılı ve elektronik ortamdaki evrak kayıt ve dokümanların Ajansa devrine ilişkin  iş ve işlemler ise Ulaştırma ve Altyapı Bakanı tarafından oluşturulacak bir  komisyon tarafından 3 ay içinde yerine getirilecek.

Havacılık ve Uzay Teknolojileri Genel Müdürlüğü tarafından  yürütülmekte olan proje ve faaliyetlere ilişkin devir hükümleri de Ajans ile  Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı arasında düzenlenecek bir protokolle belirlenecek.

Bu arada Havacılık ve Uzay Teknolojileri Genel Müdürlüğüne tahsisli  kadrolar mevcutlu olarak Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığının merkez teşkilatı  bünyesinde yer alan birimlere dağıtılacak.

Ayrıca Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığında Havacılık ve Uzay  Teknolojileri Uzman Yardımcısı unvanlı kadrolarda görev yapan personelin kadro  unvanları da başka bir işleme gerek kalmaksızın Ulaştırma ve Haberleşme Uzman  Yardımcısı şeklinde; Havacılık ve Uzay Teknolojileri Uzmanı unvanlı kadrolarda  görev yapan personel de kadro unvanları başka bir işleme gerek kalmaksızın  Ulaştırma ve Haberleşme Uzmanı şeklinde değiştirildi.