Çanakkale Köprüsü ‘DEV BİR PROJE’

Güngör Uras

Çanakkale köprüsü önemli bir proje... Tasarımı, çizimi uzmanlık istiyor. Malzeme yurt dışından getirilecek. Yapımda yabancı uzmanlardan yararlanılacak. Finansmanı yabancılar temin edecek.

İhaleye katılan yabancı yapımcıların Türk ortakları da projeye yerli katkıyı sağlayacak. Önemli olan maliyetini karşılamak için yurt dışından bulunacak kredinin vadesi ve şartları.

Devlet, hem dış krediyi garanti etmek, hem de geçiş ücretleri için garanti vermek durumunda.

Çanakkale’ye köprü yapma pojesi 1984 - 1989 yıllarında tartışıldı. Sonra unutuldu. 1994’te tekrar gündeme geldi. Köprü projesi için 1995’te ihale düzenlendi, 18 yabancı firmanın katıldığı ihaleyi kazanan firma, projenin yapılabilir olmadığını belirterek çekildi.

Projede, Ege Bölgesi’ni doğrudan Kapıkule sınır kapısına bağlayacak olan otoban yapımı da yer alıyor. Böylece Ege Bölgesi’nden Avrupa’ya taşımacılık yapan araçların İstanbul Boğazı ve İstanbul trafiğine yapmış olduğu yük de hafifletilmiş olacak. Projenin tamamlanması ile Marmara Bölgesi’nde, Marmara Denizi’nin etrafından dolaşacak olan bir otoyol ringi oluşacak.

DENEYİMLİ TALİPLER

Yap - İşlet  Devret modeli ile yapılacak köprü, 3.623 metrelik dev bir köprü olacak. Asma bölümünün açıklığı 2.023 metre. Ulaştırma Bakanı Ahmet Arslan bir söyleşisinde köprü projesinin 5 milyar dolarlık bir proje olduğundan söz etmişti.

Başbakan Binali Yıldırım, “Köprüden geçiş ücreti 15 euro + KDV’dir. Hedefimiz köprüyü 2023 yılında bitirmek” diyor.

İhaleye katılan yabancı firmalar ve Türk ortakları, daha önce benzer Yap - İşlet - Devret projelerinde deneyim sahibi, isimleri bilinen yapımcılar.

Japonya’nın en büyük ikinci ticaret şirketi Itochu ile çelik köprü ve çeşitli ağır sanayi dallarına yönelik makine imalatında faaliyet gösteren Japon firması IHI Corporation, ihaleye Nurol Holding ve Makyol İnşaat’la birlikte teklif hazırladı. Hyundai, İtalyan inşaat şirketi Astaldi, İçtaş ve Kalyon İnşaat’la ortak hareket ediyor.

Cengiz ve Kolin İnşaat, Çinli inşaat devi Sichuan Road and Bridge (CRBC) ile köprüye talip. Birleşik Arap Emirlikleri’nden SK Mühendislik ve İnşaat Şirketi ile Güney Koreli Daelim Industrial, Limak ve Yapı Merkezi İnşaat ile işbirliği yapıyor.

Katılımcılar, yapım ve işletme süresine göre değerlendirildi. Limak ve Yapı Merkezi, yabancı ortaklarıyla birlikte 10 milyar TL harcama ile gerçekleştirecekleri köprü ve otoyollar için, 5.5 yıllık yapım süresi dahil 16 yıl 2 ay işletme süresi teklif ettiler. İşletme süresinin diğer 3 katılımcıdan düşük olması nedeniyle, projeyi gerçekleştirme sorumluğunu üstlenecekleri anlaşılıyor.

DÜNYA LİDERİYİZ

Çanakkale köprüsü ve bağlantı yolları ile bir mega projeye daha başlanmış oluyor. Geçenlerde Türkiye’nin mega projeleri hakkında bir liste yayınlandı. Sinop Nükleer Santrali 22 milyar dolar, Akkuyu Nükleer Santralı 20 milyar dolar, İstanbul  İzmir Otoyolu 16 milyar dolar, Kanal İstanbul 15 milyar dolar, Üçüncü Havaalanı 10 milyar dolar, 4 ayrı hızlı tren projesi 14 milyar dolar, 8 askeri proje 9 milyar dolar...

Dünya Bankası’nın bir raporuna göre Türkiye’de 2006 ve sonrasında 130.4 milyar dolar değerinde 197 altyapı projesinin yapımı tamamlandı veya yapımı devam ediyor.

Türkiye benzer gelişmekte olan ülkeler arasında mega projelere yaptığı ve yapacağı harcamalarla önde gelen bir ülke. Köprüler, yollar, alt ve üst geçitler, hızlı trenler, havalimanları alt yapımızı zenginleştiriyor. Ne var ki alt yapı için yapılan harcamaların, alt yapı için kullanılan kaynakların üretime dönük projelerin kaynaklarını kurutmaması, üretime dönük yatırımları unutturmaması gerekiyor.

Çanakkale köprüsü hayırlı olsun.