Cari açığı kim finanse ediyor?

Gizmen Nalbantlı

Yıl başından bu yana cari açığı finanse eden net hata noksan görevini başarı ile sürdürüyor. Nereden geldiğini bilmediğimiz bir kaynaktan finanse edilen ödemeler dengesinin sürdürebilirliğini tartışabiliriz. Bu kalemde yaşanacak olası bir düşüş bizi zor durumda bırakabilir.

Önce bütçe dengesine bakalım, bütçe açığı gerçekten düşük seviyelere inmiş durumda. Bütçe ilk 5 ayda sadece  2,4 milyar TL açık verdi. Bu dönemdeki faiz dışı fazla ise  25,6 milyar TL’ye ulaşmış bulunuyor. Sıkı maliye politikasının iyi sonuçlar verdiği ortada. Bu performansın yıl sonuna kadar sürdürülmsei durumunda bütçe açığı hedefin bile altında kalabilir.

Gelelim asıl konumuza, ödemeler dengesi verilerine göre Mayıs ayı cari açık rakamı  3.994 milyon dolar açıklandı. Net hata noksan kaleminde 1.8 milyar dolarlık artı Mayıs ayında da cari açığı desteklemeye devam etti. Yılbaşından bu yana  toplamda 8,9 milyar dolar olan net hata noksan, geçen yılın ilk 5 ayının 7.4 milyar dolarlık girişini geçmiş bulunuyor. Ocak-Mayıs döneminde geçen yılın aynı dönemine göre ihracatın yüzde 9, ithalatın ise yüzde 10.5 gerilediği bir tablo ile karşılaştık. İlk 5 ayda yapılan 65,1 milyar dolarlık ihracata karşılık 85 milyar dolarlık ithalat ile, 19,9 milyar dolarlık dış ticaret açığı vermiş durumdayız.

Birazda portföy yatırımları ve rezerv varlıklara bakalım. Rezerv varlıklarda Mayıs ayı itibariyle 2 milyar dolarlık bir gerileme var. Yılbaşından bu yana ise rezerv azalışı 3.7 milyar dolar’a ulaşmış durumda. Portföy yatırımlarında 2.505 milyon dolar net çıkış görülürken, yurtdışında yerleşik kişilerin hisse senetlerinde 74 milyon dolar net alım yaptığını görüyoruz. Devlet iç borçlanma senetleri piyasasındaki satış ise 1.473 milyon dolar.

Sene başından bu yana baktığımızda açığın finansmanında  doğrudan yatırım ve portföy yatırımları  5.9 milyar dolar katkı yaparken, 3.7 milyar doları TCMB döviz rezervi harcanarak finanse edilmiş. Kalan 8.9 milyar dolar ise nereden geldiği meçhul olan dövizler ile karşılanmış. Nisan ayında altın ihracatının yüzde 362 artışla 1.77 milyar dolara yükseldiğini biliyoruz. Yılın ilk dört aylık döneminde ise bu rakam 6.71 milyar dolar civarı. İlk başta dediğimiz gibi kaynağı belirsiz bir yerden gelen bu paralar, bakalım geldiği kadar kolay çıkabilecek mi?

Gizmen Nalbantlı / www.isikfx.com/ 
IşıkFX Araştırma Uzmanı