Çekirdek 3 aydır yükseliyor‏

Tuncay Turşucu

Beklentilerin üzerinde enflasyon

TÜFE Eylül ayında %0.89 artarak yıllık bazda %7.95 seviyesine ulaştı. Geçtiğimiz ay yıllık TÜFE %7.14 seviyesindeydi. Böylece yıllık bazda TÜFE 3ncü ay arka arkaya yükselmiş oldu. Aynı şekilde çekirdek enflasyonda da ardarda üç aydır yükseliyoruz. Genel ekonomist beklentileri TÜFE’nin Eylül ayında %0.70 oranında artacağı yönündeydi. Beklentilerin oldukça üzerinde bir enflasyon artışı olduğunu söylemek mümkün.  Bir süredir enflasyonda olumlu baz etkisinin Temmuz ayı ile birlikte ortadan kalktığını ve yıllık bazda yukarı yönlü seyirlerin başlayabileceğini ifade ediyorduk. Bu nedenle enflasyonda bu artış bizim açımızdan sürpriz değil.

Baz etkisi Ekimde yardımcı olabilir ya sonrası

Baz etkisi açısından bakıldığında Gelecek ay Ekim ayında geçen yıl TÜFE %1.90 gibi yüksek bir rakamda oluşmuştu. Eğer Ekim ayında aylık artış %1.90 seviyesinin altında oluşursa baz etkisi olumlu yönde çalışır ve yıllık enflasyon düşme görebiliriz. Ancak 2005 yılından bugüne Ekim ayı TÜFE artışlarının ortalaması %2.06 seviyesinde oluşmuş durumda. Başka deyişle Ekim ayları enflasyon açısından kabus olmuş. Bu nedenle Ekim ayı içinde çok olumlu beklentilerimiz bulunmuyor ve baz etkisi Ekim ayında da yardımcı olmayabilir. Ancak sorun sadece Ekim ayı değil. Kasım ve Aralık aylarında geçen yıl oluşan TÜFE sırasıyla %0.18 ve -%0.44 seviyesinde. Oldukça düşük rakamlar bulunuyor ve bu seviyelerin üzerinde gelebilecek TÜFE verileri yıllık enflasyonu birden %8 seviyesine yaklaştırabilir. Bu Gıda enflasyonu ile bu çok da zor bir ihtimal değil.

Hedefe 0.69 puan kaldı

Yıllık hedef %6.90 seviyesinde bulunuyor ve dokuz aylık enflasyon şimdiden %6.21 seviyesinde. Hedefe sadece 0.69 puan kalmış görünüyor. Ekim ayında hedefin aşılması muhtemel. Çok büyük sürprizler olmadıkça %8’e yakın bir düzeyde yılı tamamlayabiliriz. Merkez Bankasının enflasyon hedefinde üst bant sınırı %7.8 seviyesinde bulunuyordu. En azından sınırlar içerisinde kalma şansımız sınırda da olsa görünüyor. 2005 yılından bugüne son üç ayın ortalamaları bunu gösteriyor. Ancak enerji fiyatlarının yükselişe geçmesi gibi olasılıkların gerçekleşmesi durumunda ise daha yukarı seviyeleri görebiliriz.

Gıda yine kabus

Detaylara bakıldığında Gıda’nın aylık katkısı 0.30 puan seviyesinde oluşmuş. Ulaştırma’nın katkısı ise 0.29 puan seviyesinde. Başka deyişle %0.89 artışın %0.59’luk kısmı Gıda ve Ulaştırmadan gelmiş. Giyim ve ayakkabı ise 0.20 puanlık aşağı yönlü bir etki göstermiş. Mevsimsel etkiler burada önemli.



 

Çekirdek enflasyon manşetin üzerinde devam

Çekirdek enflasyon olarak izlediğimiz I endeksi yıllık bazda %8.23 seviyesinde bulunuyor ve manşet %7.95 seviyesinin üzerinde kalmaya devam ediyor. Ancak geçen aydan farklı olarak Eylül ayında aylık artışlarda çekirdek artış, manşet artışın gerisinde kalmış durumda. Geçen ay aylık artışlarda da manşet verinin üzerinde bir çekirdek enflasyonu vardı. Burada yine Gıda enflasyonun büyük rolü bulunuyor. Enerjinin enflasyonda çok küçük bir oranda aşağı yönlü etkisi görünüyor. Mevsimlik ürünlerin ise yine düşük bir etkisi var.

Sonuç olarak, %6.9 olan hedefin tutması zor görünüyor. Ekim ayında %1.90 altında bir enflasyon verisi yakalayabilirsek yıllık bazda enflasyonda gerileme sağlanabilir. Ancak son yılların istatistiğine bakıldığında bu biraz zor görünüyor. Ancak %7.8 olan üst bant hedefinin çevresinde bir enflasyonda yıl tamamlanabilir. Kasım ve Aralık aylarında oldukça düşük enflasyonlar baz etkisi nedeni ile enflasyonu zorlayabilir.


 

Tuncay Turşucu / İntegral Menkul Değerler Araştırma Direktörü
www.integralmenkul.com.tr
www.integralforex.com.tr 
www.borsaintegral.com