‘Demir çelik’te sarsıntılı dönem

Güngör Uras

Hurda demir ithal ederek, elektrikli ark ocaklarında eriten 20 demir çelik tesisi güç durumda.
Dünyada 680 dolarlarda dolanan sıcak demir çelik ürünü fiyatları 250 dolara geriledi.
Hurdadan demir çelik üreten en büyük sanayi tesislerinden birine sahip Fuat Tosyalı, ”Geçenlerde 260 dolara İskenderun Limanı’na Çin’den sıcak “sac” inmiş. Biz hurdayı 250 dolara alıyoruz. Hurdayı eriterek 120 dolardan aşağıya “slap”a, 150’den aşağıya “sac”a gelemem. 350 dolara kârsız, amortismansız mal ettiğim malı, adam Çin’den yüklüyor gemiye.
İskenderun’a getiriyor. 260 dolara veriyor. Bunun karşısında nasıl duracağız?” diyor. Hurdadan üretim yapan elektrikli ark ocaklarının, aralarında birleşerek demir cevherinden üretime geçmeleri gerektiğini anlatıyor.

31.5 MİLYON TONLUK ÜRETİM

Türkiye’de 2015 yılında 31.5 milyon ton demir çelik üretildi.
Toplam üretimin 20.5 milyon tonunu hurdaları eriterek çubuk demir haline getiren 20 elektrikli ark ocağı gerçekleştirdi.
Toplam üretimin 11 milyon tonu ise, entegre tesislerde demir cevheri kullanılarak elde edildi. Ereğli, İskenderun ve Karabük’te 3 entegre tesis var.
Dünyada cevher fiyatları da 200 dolarlardan 50 dolarlara indi. Bu nedenle cevherden demir çelik üreten entegre tesisler, dünyadaki demir çelik fiyatlarındaki gerilemeden büyük ölçüde etkilenmiyor.
31.5 milyon ton yerli üretime ek olarak 19 milyon ton demir çelik ithalatımız var. Toplam arz 50.5 milyon tona ulaşıyor. 17 milyon ton ihracat yapıyoruz. İçeride 35 milyon ton demir tüketiyoruz.

İNŞAAT EN BÜYÜK PAZAR

Dünyada kişi başı en çok demir tüketen ülkelerden biriyiz. Bunun nedeni inşaat, konut yatırımları. Bizde demir tüketimin yarıya yakını uzun inşaat demiri.
Dünyada ucuzlayan demir çelik fiyatları sonucu geçen yıllarda Çin’den 1 yılda yapılan ithalat 1 ayda yapılır hale geldi. 2015 yılının sonlarına doğru hızlanan ithalat nedeniyle 2015 yılı ithalatı yüzde 41 oranında arttı.
Demir çelik ihracatı, ihracatın geliri ihracat listelerinin başında gelirdi. 2015 yılı ocak-kasım döneminde demir çelik ithalatı 13.6 milyar dolar, ihracatı 6.0 milyar dolar olarak gerçekleşti.
Özetle, dünyada demir çelik fiyatlarındaki aşırı ucuzluk, bizde hurdayı elektrikle eriterek demir çelik üreten 20 tesisimizi güç duruma düşürdü. Maliyetleri, iç piyasada ithal ürünlerle rekabete ve dış piyasalarda mal satmaya, ihracatı sürdürmeye imkân vermiyor.