Ekonominin yeni kuralları

Yaman Törüner

Ekonominin yeni kurallarını ‘iletişim’ belirliyor. İletişimin engellenmediği ve hızlı biçimde sunulduğu ekonomiler diğerlerinden önce gelişecek. Geleceğin ekonomik yapısı çok yoğun biçimde birbiri içine giren ilişki ve bağlantılar içerecek. Çelik de, ahşap da bilgisayar yazılımlarının kurallarına boyun eğecek. Otomobiller yeni yazılımların yarattığı kural ve yolları takip edecek.

Bundan 40 yıl önce General Motors dünyanın en beğenilen şirketiydi. Her şirket onun gibi olmak onun yolundan gitmek isterdi. Şimdi en beğenilen ve takip edilmek istenilen şirketler Microsoft, Google, Amazon gibi yazılım şirketleri oldu.

Kevin Kelly, ekonominin yeni kurallarını inceleyen ‘New Rules of the New Economy (Yeni Ekonominin Yeni Kuralları)’ isimli bir kitap yazdı. Ona göre yakın bir gelecekte üretilen her malın içinde veya paketinde bir bilgisayar chip’i (transistör) yer alacak. Bugün dünyada her yıl 10 trilyondan fazla eşya-mal üretiliyor. Yakın gelecekte ‘chip’ lerin maliyeti o denli ucuzlayacak ki bunlar rahatlıkla her mala yerleştirilebilecek ve bu ‘chip’ler birbirleri ile iletişim halinde bulunacaklar.

Robotlar

Yakın gelecekte robotlar sadece denileni değil, kendi programladıkları görevleri de yapacaklar. Nasıl elektrik motorları günlük hayatımıza her yönüyle girmiş olduğu halde zamanla kendilerini unutturmuşlarsa bir süre sonra bilgisayarlar da kendilerini unutturacaklar. Masa üstü veya diz üstü bilgisayarları artık göremeyeceğiz çünkü etrafımızdaki binlerce bilgisayar ‘chip’i onların görevlerini yapacaklar.

Eğer bilgiye anında ulaşamıyor veya bilgiyi anında ulaştıramıyorsanız başarılı bir iş yapmanız olanaksız olacak. Kitlesel tüketim, üretim maliyetlerini düşürecek, kolaylaşan ulaşım fiyatları inanılmaz ölçüde aşağıya çekecek. Düşen fiyatlar sadece en verimli şirketleri yaşayabilir halde tutacak. Böylece büyük çok uluslu şirketler üretim faaliyetine hakim olacaklar. Devletler de bu şirketlerle işbirliği yaptıkları onları korudukları ölçüde güçlerini koruyabilecekler. Büyük kalabilen ve bölünmeyen devletler geleceği şekillendirecekler.

Yeni ekonomide yeni icatlar fiyattan çok daha önemli olacak. Bu nedenle araştırma-geliştirme faaliyetleri önem kazanacak. Teknoloji kültürümüzün bir parçası olmuşken giderek kültürümüz teknolojinin bir parçası olacak.

Kazanma stratejileri

Yeni ekonomide kazanma stratejileri de şöyle: Tüm rakiplerinizi kontrol altında tutun. Küçüklerinizle işbirliğini kaybetmeyin. Sonuçları günlük bazda sürekli değerlendirin. Uzun vadeli projeksiyonlar yapın... Devam edeceğim.