Enerji ihtiyacımız giderek artacak

Güngör Uras

Enerji kaynakları yakıt olarak genelde katı, sıvı, gaz ve atık yakıt olarak 4 grupta toplanıyor.

Her grupta farklı yakıt türleri var. Her yakıt türünün farklı ısıl değeri, ısıl değer birimi var. Bunların en çok kullanılanlarından petrolü varil, elektriği kilovatsaat, kömürü ton, doğalgazı metreküp ölçü birimleriyle izliyoruz. Örneğin 50 milyar m3 doğalgaz tüketiyoruz. Elektrik üretimi 270 milyar kilowatsaat oldu. Günde 601 bin varil, 82 ton petrol tüketimi var.

Ülkenin genel enerji talebini ve toplam enerji üretiminde enerji kaynaklarının dağılımını bu bilgilere dayalı olarak belirleme imkanı yok.

İşte bunun için, enerjide bu farklı enerji kaynaklarının toplam üretimi ve toplam tüketimini tek bir ölçü birimi ile izlemek için, her bir enerji kaynağı özelliğine göre ortak bir ölçü birimine dönüştürülüyor. Bu ortak ölçü birimi TEP diye kısaltılan ‘Ton Eşdeğer Petrol’ birimi. Basit anlatımla 1 ton ham petrolün verdiği enerji miktarı.

TEP (Ton Eşdeğer Petrol): Enerji kaynaklarının tek birim ile ifade edilmesini sağlayan ve 10 milyon kCal karşılığı enerji birimi. 1 TEP pratikte yaklaşık olarak;

1 ton fuel oil,

11600 kWh elektrik,

3 ton linyit kömürü,

1.6 ton taş kömürü,

1200 m3 doğalgaza eşdeğer.

Sanayi ve hizmet sektörlerinde 131 milyon ton petrol eşdeğeri (TEP) enerji tüketiyoruz.

Tükettiğimiz toplam TEP enerjinin;

Yüzde 32’si doğalgaz kaynaklı,

Yüzde 16’sı linyit,

Yüzde 16’sı taş kömürü,

Yüzde 11’i elektrik,

Yüzde 7’si motorin,

Kalanı benzin ve diğer yakıtlardan elde edilen enerji.

ELEKTRİK ÜRETİMİ ÖNEMLİ

İlk kullanım alanlarına göre toplam enerjinin kullanımında, elektrik üretimi ve dağıtımının payı yüzde 42, imalat sanayinin payı yüzde 38, ulaştırma ve depolama sektörünün payı yüzde 9.5 dolayında. Üretilen elektriğin yüzde 48’ini ise sanayi kullanıyor. Elektrik tüketiminde meskenlerin payı yüzde 22 oranında. Bütün bunlar neyi gösteriyor:

Ülkede yaşamın sürmesi düzenli enerji arzına bağlı.

Enerji arzında en büyük kaynak doğalgaz. Doğalgaza petrolden daha fazla bağlıyız.

İlk aşamada enerjinin büyük bölümü elektrik üretiminde kullanılıyor.

Nihai tüketimde ise imalat sanayinin, üretimde kullanılan enerji, toplam nihai enerji tüketiminin yüzde 60’ını teşkil ediyor.

Ulaştırmanın nihai tüketimdeki payı yüzde 20’si dolayında.

Sanayileşmeye, üretim artışına ve büyümeye bağlı olarak enerji ihtiyacı artıyor.