İhracatta artış üretimi yükseltir

Güngör Uras

İhracat, aralık ayında (bir önceki yılın aralık ayına göre) yüzde 9.3 oranında arttı.

Eylülde ihracatta yüzde 5.8 oranında, ekimde 3.2 oranında gerileme vardı. Kasımda yüzde 9.7 artış olmuştu.

Kasım ve aralık aylarında peş peşe iki ay 12.8 milyar dolarlık ihracatın gerçekleştirilmesi, 2017 yılında ihracat artışının devam edeceğini gösteriyor.

Bizim için ihracat artışı çok önemli. İhracat artışı “dış talebin” canlandığını gösterir. Talep artışı peşinden üretimi getirir.

Son aylarda ihracatta görülen artışa rağmen 2016 yılı ihracat geliri, 2015 yılı ihracat gelirinin üzerine çıkamadı.

2015 yılında ihracat gelirimiz 143 milyar dolardı. 2016 yılında bu rakamın yüzde 0.8 gerisinde kaldı. 142 milyar dolar oldu.

İthalat harcamalarımız ise 198 milyar dolar.

PAZARIMIZ AVRUPA

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın dün yayımlanan 2016 yılı Veri Bülteni’ne göre ithalat harcamamız ile ihracat gelirimiz arasında 56 milyar dolar açık var. Dış ticaret açığımız yıllık cari açığımızın (döviz açığımızın) büyük olmasının ana nedeni.

İhracatta en yüksek döviz gelirini motorlu kara taşıtları ihracatından elde ediyoruz. Toplam ihracat geliri 20 milyar dolara yaklaştı. Giyim ve konfeksiyon sanayii ile kazan, makine ihracatı, motorlu taşıt araçları ihracatından sonra geliyor. İlgi çeken 2016 yılında inciler, kıymetli taşlar ve madenler ihracat gelirinin 12 milyar doları aşması. Elektrikli makineler ve meyve ihracat gelirimiz de giderek artıyor.

İhracatta en büyük pazarlarımız Almanya, İngiltere ve İtalya gibi Avrupa ülkeleri. Irak’a yapılan ihracat 8.5 milyar dolardan 7.6 milyar dolara gerilemesine rağmen önemli döviz geliri sağlıyor.

ÇİN’E BAĞLANDIK

İthalatta en büyük harcamayı enerji ürünlerine yapıyoruz ama yıllık ihracat 2016 yılında 37 milyar dolardan 27 milyar dolara geriledi. Dünyada enerji ürünleri fiyatlarındaki gerileme ithalat faturamızı büyük ölçüde küçülttü.

2016 yılında Çin’den 25.5 milyar dolarlık, Almanya’dan 21.5 milyar dolarlık ithalat yaptık. Rusya’dan ithalatımız 15 milyar dolara geriledi.

Rusya’dan enerji ürünü ağırlıklı ithalat yaptığımızdan Rusya ithalat harcamalarında başta gelirdi. Çin’den hammadde, makine ve tüketim malı ithal ediyoruz.

İhraç ürünlerimizin yüzde 29’unu karayoluyla taşıyoruz. Havayoluyla taşımanın payı artıyor, yüzde 10’a yaklaşıyor.

İhracatın sadece yüzde 15’i, ithalatın ise yüzde 77’si peşin parayla yapılıyor.

2016 yılı geride kaldı. Önümüze bakalım. 2017 yılında ihracat artışını sürdürmeye mecburuz.