İngiltere’de Mart ayı Brexit belirsizliğinin gölgesinde geçti‏

Emre Çayırlı

26-27 Şubat tarihlerinde Shanghai’da gerçekleştirilen G-20 zirvesinin sonuç bildirisinde Birleşik Krallık’ın Avrupa Birliğinden ayrılmasına (Brexit) yönelik duyulan endişe ifade edildi. G-20 zirvesine katılan İngiltere Maliye Bakanı Osborne gelişmiş ülkelerin, İngiltere'nin AB'den ayrılmasının dünya ekonomisinde şok etkisi yaratacağı konusunda hem fikir olduklarını söyledi.

Haziran ayının sonunda yapılması planlanan “Brexit” referandumu öncesinde, Avrupa Birliğinden çıkılmasının ekonomik sıkıntılar doğurabileceği kaygısıyla değer kaybeden Sterlin Şubat ayının sonunda Dolar karşısında 1.38 seviyesine kadar gerilemişti. Mart ayının içinde Amerika Merkez Bankası (Fed) yetkililerin açıklamaları ise Dolar’da değer kaybı yaratıp Sterlin / Dolar paritesinin dengelenmesini sağladı.

Mart ayında gerek Fed kaynaklı gerekse İngiltere ekonomisine dair açıklanan makroekonomik verilerde yaşanan toparlanmayla güç kazanan GBP/USD paritesi Mart ayına 1.39 seviyesinden başlayıp 1.45’e kadar yükseldi. GBP/USD paritesi Mart ayı kapanışını ise 1.43 bölgesi üzerinde oldu.

MART AYINDA İNGİLTERE EKONOMİSİNDE YAŞANANLAR

PMI Endeksleri Ekonomide Yavaşlama Sinyali Veriyor

Markit’ın açıkladığı Şubat ayı İngiltere inşaat sektörü raporunda, sektörde yavaşlama olduğunu belirtildi. Ocak ayında 55.0 açıklanan inşaat PMI endeki, Şubat ayında 54.2’ye geriledi. Raporda, inşaat sektöründe yaşanan büyümenin son on ayın en düşük seviyesinde olduğu ve Haziran 2013 sonrasında konut aktivitesinde en zayıf artışın yaşandığı belirtilmiş. Gelişimin ivme kaybettiği inşaat sektörünün Şubat ayında yarattığı istihdam ise son iki buçuk yılın en düşük seviyesinde gerçekleşmiş.

Şubat ayında imalat ve inşaat sektörlerinin gelişiminde yavaşlama olması, 23 Haziranda yapılacak olan referandum öncesinde belirsizliğin arttığını net bir şekilde gösteriyor. Hizmet ağırlıklı bir ekonomi olan İngiltere’de açıklanan Şubat ayı hizmet PMI endeksi de 55.6’dan 52.7’ye geriledi. İmalat PMI endeksinde ise 52.9’dan 50.8’a gerileme yaşandı.

SANAYİ ÜRETİMİ OCAK AYINDA TOPARLANDI

Ocak ayına ait olarak açıklanan İngiltere Sanayi Üretimi rakamları, son iki aydır yaşanan düşüşün sonlandığını gösterdi ve ekonominin az da olsa nefes almaya başladığını gösterdi. Açıklanan verilerin detayına bakıldığında, sanayi üretiminin yıllık bazda %0.2 arttığı, aylık değişimin ise %0.3 olarak tahmin edildiği görülmekte. İmalat üretimi ise Ocak ayında bir önceki yıla göre %0.7 artarken, aylık bazda %-0.1 azalma olduğu görülüyor. Sanayi üretiminde yaşanan yükselişin su temini, kanalizasyon ve atık yönetimi sektöründe gerçekleşen %9.3 artıştan kaynakladığı ve bu alanın sanayi üretiminde %0.8’lik artışa neden olduğu görülmekte. Raporun olumsuz kısmı ise; elektrik, gaz ve iklimlendirme alanında yaşanan %3.9 azalış sanayi üretimini %0.3 düşürmüş olması ve madencilik ve taşocağı alanında %1.1 azalma olmasının toplam üretimi %0.1 düşürmesi olarak özetlenebilir.

İSTİHDAM PİYASASI GÜÇLENMEYE DEVAM EDİYOR

İngiltere İstatistik Ofisi (ONS) tarafından açıklanan iş gücü piyasası raporu İngiltere ekonomisinin istihdam yaratma konusunda geliştiğini gösterdi. Açıklanan raporda, Şubat ayında istihdam oranın %74.1’e yükseldiği ve işsizlik oranın %5.1 seviyesinde kaldığı belirtildi. İş aramayan kesimin oranı ise geçtiğimiz yıl %22.2 seviyesindeyken bu yıl Şubat ayında %21.8’e gerilemiş durumda. Oransal olarak işsizliğin düşmemesine karşın, açıklanan diğer rakamlar istihdam piyasasının geleceği için umut verici nitelikte denebilir. Haftalık ücretlerde yaşanan artış ise piyasada olumlu karşılandı. Primsiz ücretlerin geçtiğimiz yıla göre %2.1 primli ücretlerin ise %2.2 artmış olduğu görülmekte. Geçtiğimiz yıl vergi ve diğer kesintiler öncesinde 457 Pound olan haftalık ortalama ücretin Şubat ayında 467 Pound’a yükseldiği ve geçtiğimiz yıl 485 Pound olan primli haftalık ortalama ücretin 497 Pound’a yükseldiği açıklandı. Bu artışın önümüzdeki aylarda sürmesi enflasyonu destekleyebileceğinden Sterlin için olumlu bir gelişme olarak algılanabilir.

Bununla birlikte Kamunun yarattığı istihdamda azalışın sürdüğünü de belirtmekte yarar var. Geçtiğimiz ay %17.1 açıklanan kamu istihdam oranı bu ay %17’ye geriledi. Raporda kamu sektörü istihdamında yaşanan düşüsün Royal Mail ve Lloyds Banking Group’un istihdamda yaratığı payların özel sektörde sınıflandırılmasından kaynaklandığı belirtilmiş.

PARA POLİTİKASI DEĞİŞMEDİ

Mart ayında faiz oranını oy birliğiyle %0.5 seviyesinde tuttuğunu açıklayan BoE, 375 Milyar Pound olan varlık alım programında da herhangi bir değişikliğe gitmedi. BoE’nin yayınladığı karar metninde iş gücü piyasasında yaşanan gelişmenin ve üretkenlikte yaşanan artışın, kazançlar ve tüketimi desteklemesi bekleniyor denildi. Ayrıca, tüketici güveni ve iş yatırımlarının tarihsel ortalamalarının üzerinde bulunduğu da belirtilmiş. Son bir ay içinde varlık fiyatlarında yaşanan değişimin İngiltere ekonomik büyüme oranı ve enflasyon oranı için destekleyici olduğu da belirtilen bir diğer önemli husus oldu. Brexit konusuna da değinen BoE, belirsizliğin arttığını, bu konunun Sterlinde yaşanan düşüşte önemli bir unsur olduğu ve yaşanan belirsizliğin harcama kararlarının ertelenmesine sebep olabileceğinden dolayı büyüme üzerinde baskı yaratabileceğinin de altını çizdi.

Mart ayının son haftasında İngiltere Merkez Bankası Finansal Politika Komitesi, yayınladığı toplantı beyanında AB’den ayrılmaya yönelik yapılacak olan referandumun borçlanma maliyetlerini yükselttiğini, Sterlinin Brexit kaygısından dolayı zayıfladığını ve “buy-to-let” olarak bilinen, evini kiraya verenlere yönelik mortgage kredisi kurallarının sıkılaştırılması gerektiğini belirtti. Birleşik Krallık finansal istikrar perspektifinin bozulduğu vurgusu yapılan açıklamaların, ülkenin ekonomik durumu için temkinli bir havada olduğu görüldü.

ENFLASYON

İngiltere’de açıklanan Şubat ayı enflasyon raporuna göre çekirdek enflasyon oranı yıllık bazda değişim göstermezken, aylık manşet enflasyon %0.2 artış kaydetti. Yıllık enflasyon oranında ise %0.3 ile geçtiğimiz aya göre değişim yaşanmadı.



 

PERAKENDE SATIŞLARDA KIŞ ETKİSİ DEVAM EDİYOR

İngiltere’de açıklanan perakende satış oranları beklentilerin üzerinde açıklandı. Şubat ayına ait olarak açıklanan verinin içeriğine bakıldığında kış şartlarının sektörü etki altında tutmaya devam ettiği anlaşıyor. Şubat ayında bir önceki aya göre % 0.4 azalan perakende satışlar geçen yılın aynı ayına göre % 3.8 oranında arttı. Aylık bazda beklentiler % 0.7 azalma yaşanacağı yönündeydi. Çekirdek perakende satışlar ise geçtiğimiz yıla kıyasla % 4.1 yükseliş kaydetti.

İNGİLTERE 2015 YILINDA %2.3 BÜYÜDÜ

İngiltere’de GSYİH’nin 2015 yılı son çeyreğinde yıllık bazda %2.1 oranında büyüdüğü görüldü. Çeyreklik artış oranı ise %0.5’den %0.6’ya revize edildi. Açıklanan final büyüme oranına göre yıllık GSYİH artışı %2.3 olarak gerçekleşti. Hizmet sektörü ağırlıklı bir ekonomi olan Birleşik Krallıkta hizmetler endeksi ise geçtiğimiz yıla göre %2.8 artmış durumda. Hizmet sektöründe yaşanan büyümeye en önemli katkı %1.0 büyüyen otel ve restoran hizmetlerinde gelmiş durumda. Bununla birlikte daralma yaşanan hizmet alanı olmaması da ekonomi için olumlu bir algı yarattı.




Emre Çayırlı / İntegral Menkul Değerler Araştırma Uzmanı
www.integralmenkul.com.tr
www.integralforex.com.tr 
www.borsaintegral.com