İşte devlerin tarım dışı istihdam beklentileri!

Gökhan Özkan

Tüm dünya 15:30’da açıklanacak ABD istihdam rakamlarına odaklandı. Malum faiz artırımı süreci ciddi öneme sahip. İş gücü piyasası rakamları tüm dünyanın kaderini etkileyebilecek önemli bir faiz kararı için destek ya da köstek olabilir. Kötü gelebilecek bir veri ise, piyasada olan belirsizlik havasını tedirginliğe dönüştürebilir.

Öncelikle Tarım dışı istihdam rakamlarında beklentiler 203K gelmesi yönünde. Geçtiğimiz ay ise, 173K gibi bir görüntü karşımızdaydı. Ortalama saatlik kazançlar ise, aylık bazda yüzde 0.3 gibi bir artış gösterdi ve Dolar’daki değerlenmenin ana sebebiydi. Çünkü Fed her seferinde ortalama saatlik kazançların istikrarlı bir şekilde işgücünü desteklemesi gerektiğini söylüyor. Bu doğrultuda enflasyon hedefine daha hızlı ulaşılabilecek. Ayrıca geçen ayın en göze çarpan verisi ise, şüphesiz işsizlikte yaşanan düşüştü. Yüzde 5.1’lik rakamın Fed’in istediği tam istihdam görüntüsüne uygun olduğunu görüyoruz. Ancak Fed bundan daha da düşük bir rakam görmek istediğini belirtiyor. Son FOMC toplantısında ise, revizeler işsizlik oranı adına daha da düşürüldü. Kısacası Fed’in elini kuvvetlendiren bu durum, faiz artırımı sürecinin en büyük yardımcısı olacak.

Daha önce açıklanan TDİ verisinde yıllık ortalama 212K olarak karşımıza çıkıyor. Bu ortalamanın üzerinde bir rakam açıklanırsa Dolar’da değer kazanımı görebiliriz. Ancak çoğu Dünya bankasının beklentilerine baktığımızda ise, olumsuz bir havanın hakim olduğunu görmekteyiz. Bunun altında yatan ana sebeplerin en temeli ise, imalat sektöründe yaşanan yavaşlama olarak görülüyor. Son 2 ayda imalat sektöründe istihdam artışı önemli ölçüde gerileme kaydetti. Bu durum istihdamı olumsuz yönde etkileyebilir. Ayrıca düşen emtia fiyatlarının olumsuz etkisi sektör üzerinde kendini gösterecektir. İşten çıkarımları artıran bu durum istihdam tarafında beklentileri olumsuz yönde etkileyen faktörler arasında.

Bank Of America’dan Michelle Meyer’in TDİ tahmini 190K, İşsizlik oranında ise, geçtiğimiz döneme göre değişiklik beklemiyor. Yüzde 5.1 olarak sabit kalacağını öngörenlerden. Yorumu ise, "The goods side of the economy is likely to remain sluggish with the mining sector continuing to shed jobs amid lower oil prices. We also look for softness in manufacturing hiring reflecting the weak signal from the regional surveys in September. However, this should be offset by solid job growth in the services sector." Yani, emtia tarafında yaşanan sorunların ekonomiyi olumsuz yönde etkilediğini ve adeta halsizleştirdiğini ayrıca madencilik sektöründe işten çıkarımların devam ettiğini belirtiyor. Bu durumun düşük petrol fiyatlarından kaynaklı olduğu ifade eden Meyer, bu olumsuz durumun hizmetler sektörüyle telafi edilmesinin altını çizenlerden.

HSBC’den James Pomeroy, Tarım dışı istihdam beklentisi, 190K. İşsizlik oranında ise, yüzde 5.1’lik artış bekliyor. Yorumu ise, "Much of the slowdown in hiring has been in the mining and manufacturing sectors. In recent months, oil prices have seen a renewed slump, and surveys of manufacturing activity have weakened further. Service sector firms have continued to add to their workforces." Aslında Meyer’den farklı bir görüş ortada yok. Burda da düşen petrol fiyatlarına vurgu yapılıyor. Ve sektörü olumsuz yönde etkileyen bu duruma hizmetler sektörüyle kapatılması gerektiğini düşünüyor.

Goldman Sachs’dan David Mericle, ise olumlu beklentiler içerisinde. TDİ beklentisi 215K, işsizlikte beklenti ise, yüzde 5.1 olması yönünde. Yorum ise, "The employment components of business surveys were softer on net this month, but ADP surprised on the upside, reported job availability improved slightly, and government employment gains should again make an above-trend contribution. Overall, we expect a gain roughly in line with the 212k average seen so far in 2015." Yani,  Bu ay için işgücü bileşenlerinin ve anketlerin yavaşladığını ifade eden Mericle, özel sektör tarım dışındaki sürpriz artışa güvenenlerden. Kamu çalışanlarının bu yükselen trende destek vereceğini ifade ediyor. Sonuç olarak 212K olan ortalamanın üzerinde bir artış görebileceğini ifade ediyor.

Societe Generale’dan Brian Jones ise, TDİ’de en yüksek beklentiye sahip kişi. Fransız banka’nın analistine göre "Initial jobless claims continue to trend at cycle lows and at levels that in past expansions were consistent with non-trivial labor market tightness. Claims is the quintessential 'canary in the coal mine' when it comes to employment and the economic cycle, and at the moment it is doing nothing but suggesting the expansion has legs."225K beklentisi olan Jones’a göre ise, ilk işsizlik başvurularındaki düşüşün işgücüne olumlu katkı yaptığına vurgu yapıyor. Söylentiler felaket habercisi ise istihdam ve ekonomik döngü için birşey yapmamak en iyisi diyen Jones her şeye rağmen genişlemenin devam edeceğini savunanlardan.

Sonuç olarak, işsizlik oranında tahminler birbirine yakın. Genel anlamda TDİ verisinde olumsuz beklenti daha yüksek. Olumsuz beklentiler genellikle emtia s bağlanırken, yüksek beklentiler ise ADP tarım dışındaki sürpriz artışa ve işsizlik başvurularındaki düşüşe bağlanıyor. Bu doğrultuda 15:30’da açıklanacak veri piyasayı sallayacağa benziyor.

Gökhan Özkan/ www.isikfx.com/ 
IşıkFX Araştırma Uzmanı