Konut satışları canlılığını koruyor

Güngör Uras

Mayıs ayında 107 bin konut satıldı. 2014 Mayıs ayında satılan konut sayısına göre yüzde 20’ye yakın bir artış var. Mayıs ayında yeni konut satışları da geçen yılın aynı ayına göre yüzde 20’ye yakın bir artış gösterdi. Bir ayda 49 bin yeni konut satıldı.

Mayıs ayında toplam ve yeni konut satışları geçen yılın üzerinde ama 2015 yılının mart ve nisan aylarındaki satış rakamlarının gerisinde. Bu yıl ocakta 37 bini yeni toplam 86 bin konut satılmıştı. Şubatta 40 bini yeni, toplam 95 bin, martta 51 bini yeni toplam 116 bin, nisanda 52 bini yeni toplam 119 bin konut satıldı.

Ayda 50 bin yeni konut... 
Ortalama olarak her ay 50 bini yeni 100 bin dolayında konut satılıyor. Her ay halkımız konut satın almak için en az 20-30 milyar TL’lik bir ödeme yapıyor.
Para birilerinin cebinden çıkıyor, birilerinin cebine giriyor.
Bu paranın yarısı yeni konutların maliyetini karşılıyor. Yapımcının kârını oluşturuyor. Ama yarısı da ikinci el satın alanların cebinden çıkarak, olduğu gibi ikinci el satanların cebine giriyor.
Toplam konut satış rakamları ile yeni konut satış rakamları açıklandığında yeni yapılan konutların stok durumu ile satışlar arasındaki ilişki sorgulanır.
Stok rakamları izlenemiyor. Yapı kullanım izinlerine göre stok durumu tahmin edilebiliyor. 2014 yılında aylık ortalama 60 bin yeni konuta yapı kullanım izini verilmişti. 2015 yılının ilk 3 aylık verilerine göre aylık ortalama 50 bin yeni konut için kullanım izin belgesi verildi
Yapı kullanım izin belgesi verilen konut ve daire sayıları ile yeni konut satış rakamları birbirine benzer büyüklükte. Aşırı bir konut stoğu olmadığı görünümü var. Satışların canlılığı nedeniyle yapılan konutların elde kalmadığı anlaşılıyor.

Kredili satış arttı
2015 yılında konut satışlarında, kredili-ipotekli satışların arttığı görülüyor. Kredili-ipotekli satış rakamları eski ve yeni konut farkı olmadan verildiğinden yenilerin ne kadarının kredili-ipotekli alındığı bilinmiyor ama 2015 yılının ilk 5 ayında satılan her 100 konutun 38’i kredili-ipotekli satış.
İstanbul konut satış hareketinin merkezi durumunda. Mayıs ayında Türkiye’deki toplam satışların yüzde 20’si İstanbul’da, yüzde 12’si memur şehri diye bilinen Ankara’da, yüzde 6’sı İzmir’de gerçekleşti.
Son zamanlarda yabancıların konut talebinin canlılığından söz ediliyor ama, ocak-mayıs döneminde satılan 524 bin konutun sadece 8 bini yabancılara satıldı. Yabancılara satılan konutların 2 bin 600’ü İstanbul’da, 2.250’si Antalya’da yapılan satışlar.
Önemli olan seçim sonrası dönemde, hazirandan sonraki aylarda konut talebinin aynı canlılığı koruyup, koruyamayacağı. Bunu da yaşayarak göreceğiz. Önceki dönemlerdeki benzer durumlarda görüldü ki talepte daralma ortaya çıksa da kısa sürede talep gene artışa geçiyor.