Kral Çıplak?

Tuncay Turşucu

ABD istihdam verisinde geçen aydan başlayan düşüş devam ediyor… ABD tarım dışı işsizlik verisi Eylül ayında 202K beklentinin oldukça altında 142K seviyesinde oluştu. Bununla birlikte  Ağustos verisi 173K’dan 136K ‘ya ve Temmuz verisi ise 245K’dan 223K’ya aşağı yönlü revizeler yapılmış. Haziran verisinde ise 245K’den 250K seviyesine hafif bir yukarı revize var. Ancak Son iki ayın verilerindeki aşağı yönlü revizeler piyasada net bir şekilde dolar negatif olarak algılandı.

İşsizlik oranı geçen ayki seviye ile aynı %5.1 seviyesinde açıklanırken, bu seviye Fed’in hedeflediği %5-%5.2 seviyelerine uygun. Kısa dönem işsizlikte 268K kişi artarak 2.4 milyon kişi oluşurken, uzun dönemde (27 hafta ve üstü dönemdir) ise işsiz sayısı 2.1 milyon kişi ile geçen aya göre ufak bir değişim göstermiş. İşgücüne katılım oranı ise %62.4 seviyesinde. Bu veri önceden %62.6 seviyesinde idi. İşgücüne katılımda bir azalma görülüyor.

Toplam tarım dışı istihdam Eylülde 142K oluşurken, 2015 yılında ortalama olarak aylık 198K seviyesinde oluştu. 2014 yılında aylık ortalama artış 260K seviyesindeydi.

İmalat sektöründe kötü bir ay

Sektörlere bakıldığında Madencilikte işten çıkarmalar devam ederken, dayanıklı tüketim sektöründe de iki aydır üst üste istihdamda düşmeler var. Dayanıklı olmayan tüketim malları sektöründe ise geçen aydan bu yana düşüş görülüyor. Başka deyişle imalat sektöründe kötü bir ay geride kalmış görünüyor. Bunun dışında finansal sektör, sağlık ve eğitim, perakende ve toptan satış gibi sektörler istihdama katkıda bulunmaya devam etmiş. Ancak istihdam hızlarında azalma var.

Ortalama saatlik kazançlar 25.09$ seviyesinde oluşmuş. Geçen ayki veri 25.10$ seviyesine revize edilmiş (25.09$ seviyesindeydi). Saatlik kazançlarda görüldüğü gibi önceki aya göre önemli bir ilerleme görülmüyor. Geçen yıla göre ise %2.2 yıllık artış korunuyor. Ancak aylık eğilimin yavaşlaması gelecek aylardaki görünümü bozabilir.

Yellen saatlik kazançlar konusunda uyarmıştı

Fed Başkanı Janet Yellen 17 Eylül 2015 tarihli FOMC toplantısının ardından yaptığı basın toplantısında işsizlik oranının hedeflenen seviyede olduğunu ancak istihdamda zayıf gördükleri noktalar olduğunu belirtmişti. Özellikle part time işgücünün artmasının saatlik kazançlar üzerinde baskı yarattığını belirtmişti. Saatlik kazançlardaki bu yavaşlama şimdi daha iyi anlaşılıyor.

Veri net olarak dolar negatif

Verinin ardından dolarda hemen hemen tüm para birimlerine karşı değer kaybı hızlı bir şekilde gözlendi. Bunun sonucunda dolar endeksi 96.34 seviyesinden %1’e yakın düşüşle 95.32 seviyesine geriledi. Dolar endeksinin 96.60 direncini geçme ihtimali oldukça azalmış görünüyor. Altın dolardaki değer kaybına yönelik hızlı bir yükselişle 1104 seviyesinden 1134 seviyesine ulaşmış durumda. 1142 seviyesi önemli direnç noktası.

GOP para birimleri aksine olumsuz etkileniyor

Veri aslında Fed’in faiz artırımını zorlaştırması bakımından gelişen ülkeler açısından olumlu görünebilir. Ancak GOP para birimlerinde zayıf seyirler görünüyor. USDTRY kuru 3.0160 seviyesine düşmesinin ardından yenide 3.03 seviyesine ulaştı ve bu tarımdışı istihdam verisi öncesindeki seviyesinin de üzerinde. BIST endeksi bu durumdan olumsuz etkilenerek satışlara maruz kalıyor. Gelişen ülke piyasalarında olumlu beklentinin aksine olumsuz reaksiyonlar gözleniyor.

Aralık ayında faiz artışı da tehlikeye girdi… Mevcut veri ile birlikte Aralık ayında bir faiz artırımı beklentileri oldukça azalabilir. Ekim toplantısında faiz artırımı beklentileri ise çok zor görünüyor. Fed üyelerinin önümüzdeki günlerdeki açıklamaları piyasalarda önemli olacak. Piyasaları aynı FOMC toplantısı sonrasında olduğu gibi global büyümeye yönelik endişeler olumsuz etkileyebilir. S&P endeksinde 1880 seviyesi oldukça kritik bir destek olacak. Bu seviyenin kırılması durumunda ABD piyasalarında sert satışlar oluşabilir ve bu durum global piyasaları da etkisi altına alabilir.

Yasal Uyarı Notu: Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır ve yalnızca bilgilendirme amaçlı ve kişisel kullanım içindir. Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.

Tuncay Turşucu / İntegral Menkul Değerler Araştırma Direktörü
www.integralmenkul.com.tr
www.integralforex.com.tr 
www.borsaintegral.com