Piyasa canlı değil ama bereketli...

Güngör Uras

Ekonomide hareketin iki önemli göstergesi “sanayi üretim” ve “perakende ticaret”...

Sanayi üretiminin artış hızı, ekonominin “büyüme” göstergesidir

Perakende ticaret hacmindeki gelişmeyse “piyasa”daki hareketi, ekonominin bereketini gösterir.

Bu yılın ilk 3 aylık döneminde sanayi üretim artışı çok iyiydi. Perakende ticaret hacmi sabit fiyatlarla iyi artış gösteriyordu. İkinci yarıda sanayi üretim artışı da perakende ticaretteki artış da yavaşladı.

İlk yarıyı her şeye rağmen iyi kapattık. 2016 yılının ilk yarısından iyi sonuçlar aldık. 2015 yılından iyi, 2014 yılının ilk yarısındaki ölçüde, başarılı bir tablo ortaya çıktı. Sorun, yılın ilk aylarındaki artış hızının altıncı aya doğru giderek yavaşlamasında.

ARTIŞ YÜZDE 4.2 OLDU

- Yılın ilk çeyreğinde sanayi üretim artışı yüzde 5.6 iken, ikinci çeyreğinde 2.9’a geriledi.

- Yılın ilk aylarında sanayi üretim artışı yüzde 8.6’ları bulmuştu. Haziranda yüzde 1.1’e geriledi.

- Ama yılın ilk 6 ayında sanayi üretimi artışı yüzde 4.2. 2015’te yüzde 2.4 idi. 2015’e göre ilk 6 ayda sanayi üretimi yüksek. 2014’ün ilk 6 ayında da yüzde 4.2 sanayi üretimi artışı olmuştu. Yılı yüzde 4.0 büyümeyle kapatmıştık.

- 2016’nın ikinci yarısında sanayi büyüme hızını yüzde 3 dolayına çıkarabilirsek, 2016’da da ekonominin büyüme hızı yüzde 4.0 olabilir.

- Marttan beri ara malı üretiminde yıllık büyüme yok. Gerileme var.

- Dayanıklı ve dayanıksız tüketim malı üretiminde düşme var.

Temmuzda uzun bir bayram tatili yaptık. 15 Temmuz başarısız darbe girişimi işleri yavaşlattı. Temmuz göstergeleri olumsuz çıkacak. Ağustosta üretimi canlandıracak tedbirleri almak zorundayız. Eylülde bayram tatili var.

Perakende satış hacmi “piyasanın ana göstergesidir”. Perakende satışlar artınca esnaf “İşler canlandı” der. Satışlar duraklayınca esnaf “Piyasada yaprak kımıldamıyor” der. Satışlar gerileyince esnaf “Piyasa geberik” der.

PERAKENDEDE % 3 ARTIŞ VAR

Yılın ilk yarısına ait perakende satış göstergeleri “Piyasanın geberik” olmadığını, “Piyasada yaprak kımıldamıyor” denilemeyeceğini işaret ediyor. Göstergelere göre “Piyasa canlı değil” ama piyasada hareket var.

Ancak talep yılın ilk 3 ayından sonra ikinci 3 ayda yavaşlamış durumda.

- Sabit fiyatla ilk çeyrekte perakende satışlarda yüzde 3.99 artış oldu.

- İkinci 3 aylık dönemde perakende satışlar geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 2.13 oranında arttı.

- İlk çeyreğe göre perakende satışlarda yavaşlama var ama 6 aylık artış yüzde 3.0 oranında.

- İlk yarıda sanayi üretimin yüzde 4.2 oranında artışı ile perakende satışların yüzde 3.0 artışı, üretim ve ticaret arasındaki uyumun işareti.

Önümüzdeki aylarda iç talepteki canlanma, ihracattaki kıpırdanma sanayi üretime hareket getirir. Buna ihtiyacımız var. Büyüme oranını düşürmemeye çalışmak zorundayız.