Teşvik canlandırdı sıra özel sektörde

Güngör Uras

Yılın ilk 3 ayında ekonomi yüzde 5.2 büyümüştü. İkinci 3 aylık dönemde büyüme yüzde 5.1 olarak gerçekleşti. Geçtiğimiz günlerde önce yılın üçüncü çeyreğine ait sanayi üretim göstergeleri açıklandı. Sanayide üretimin beklenenin çok üzerinde arttığı görüldü.

Yılın üçüncü çeyreğinde sanayi üretim endeksindeki (arındırılmamış endeksteki) artış yüzde 13.7 oldu.

Sanayi üretimdeki artış, yılın üçüncü çeyreğinde büyümenin (GSYH artışının - milli gelirdeki büyümenin) yüzde 10’un üzerine çıkacağını, yıllık büyümenin yüzde 6 - yüzde 7 dolayında olacağını gösteriyor.

Sanayi üretim göstergelerinden sonra hisse senetleri borsada işlem gören, ülkenin en büyük sanayi ve ticaret şirketlerinin yılın ilk 9 ayına ait bilanço rakamları açıklandı.

Tüm borsa şirketlerinin yılın ilk 9 ayında geçen yılın aynı dönemine göre kârlarının yüzde 49 arttığını öğrendik.

Sanayi şirketlerinde faaliyet kârının artışı yüzde 61, ticaret şirketlerinde yüzde 119 oranında.



Şirketler toparlandı

“Ekonomi yavaşladı. Piyasa durgun. Şirketlerin borçları var. Döviz borcu olanlar var. Şirketler güç durumda. Döviz fiyatı artıyor, faizler yüksek. Bu durumda iş yapılır mı?“ denilirken bir de baktık ki, üretim artmış. Satışlar artmış. Şirketler şimdiye kadar görülmemiş ölçüde kâr etmiş. Milliyet Ekonomi’de Zeynep Aktaş, şirketlerin kârlılıkları ile ilgili rakamları ve açıklamaları yayınladı. Zeynep Aktaş’dan rica ederek aldığım ek bilgileri bu yazının altındaki tabloda özetledim. Yılın ilk 9 ayında, geçen yılın aynı dönemine göre:

Sanayi şirketlerinin satış gelirleri yüzde 36 oranında, ticaret şirketlerininki yüzde 14 oranında artmış durumda.

Sanayi şirketlerinin toplam borçlarındaki artış yüzde 30, ticaret şirketlerininki yüzde 16 oranında.



Bundan iyisi olmaz...

Borçlar artarken sanayi şirketleri varlıklarını yüzde 24 oranında, ticaret şirketleri yüzde 14 oranında yükseltmişler.

Özsermaye artışı sanayi şirketlerinde yüzde 17, ticaret şirketlerinde yüzde 8 oranında.

Anadolu anlatımı ile “Bundan iyisi can sağlığı”... Borsa şirketlerinin bilançolarındaki değişimi daha önceden izleyen yabancı ve yerli yatırımcılar, hisse senetlerinde alıma geçtikleri için borsa endeksi rekor kırdı. Yükseklerde dolanıyor. Ne oldu da ekonomi böyle bir canlanma sürecine girdi? Sanayi üretimi arttı? Şirketlerin kârları arttı?

15 Temmuz belasından sonra piyasada bir duraklama oldu. Şirketlerin zor duruma düşmelerinden korkuldu. Hükümet Hazine kefaleti ile şirketlere yılın ilk yarısında 200 milyar lirayı aşkın para pompaladı. İstihdam desteği verildi. Sosyal güvenlik ödemeleri ertelendi. Bazı sektörlerde KDV ve ÖTV indirimi yapıldı. Hükümetin ekonomiyi canlandırma amacıyla uyguladığı tedbirler başarılı oldu. Piyasa beklenenin üzerinde canlandı.

Hükümetin aynı tedbirleri uygulamaya devam etmesi imkânsız. Önemli olan, satışlarını ve kârlılıklarını artıran sanayi ve ticaret şirketlerinin bundan sonra ekonomideki bu canlılığı devam ettirmeleri.