Elektrik Mühendisleri Odası tarafından "Türk Telekom ve
Özelleştirme Raporu" hazırlandı. Raporda, " Türk Telekom`un
hisselerinin rehinli kaldığının bile üstünün örtülmeye çalışması,
ne ekonomik, ne hukuki, ne de siyasal çerçevede açıklanabilir
değildir" ifadesi kullanıldı.
EMO tarafından hazırlanan raporda Türk Telekom`un
özelleştirilmesi sırasında yapılan imtiyaz sözleşmesinde hiçbir
şekilde geçit verilmeyen hisselerin "rehin ve ipotek edilmesi" gibi
uygulamalara iktidarın Ana Sözleşme değişikliğiyle olanak
sağladığına dikkat çekildi.
Üstelik Ana Sözleşme`de ipotek ve rehne ilişkin 3 yıllık
Stratejik Taahhüt Süresi ve özelleştirme borcunun ödenmesi gibi
koşulları da ortadan kaldırmak üzere muğlak bir şekilde "zaman
içerisinde" ifadesiyle olanak sağlandığına dikkat çekilen raporda,
şöyle denildi:
"Öncelikle Türk Telekom`un bugün geldiği noktada sorumluluğun
yüzde 55 hissesinin rehin verilmesine yol açan düzenlemeleri
yapanlarda olduğu açıktır. Bugün OTAŞ`ın ödeyemediği borcun
karşılığında Türk Telekom hisselerinin rehin kalmış olması nedeniyle
bu yöneticilerin ve siyasilerin hesap vermesi gerekmektedir. İpotek ve
rehin süreciyle ilgili kamuoyuna bugüne kadar açık, doğru ve net bir
bilgilendirme yapılmaması Türk Telekom`un hisselerinin rehinli
kaldığının bile üstünün örtülmeye çalışması ne ekonomik, ne hukuki,
ne de siyasal çerçevede açıklanabilir değildir."
Türk Telekom hisseleri üzerinde önce ipotek, sonra rehin
oluşturulması ve Ana Sözleşme`deki ipotek düzenlemesinin daha sonra
kaldırılması uygulamalarının da sorgulandığı raporda, bu süreçlerin
imtiyaz sözleşmesinin altyapının çalışır ve bedelsiz kamuya geri
devrini öngören maddesine yönelik Oger`in koyduğu şerh ve bu şerhin
yargı kararıyla iptal edilmesiyle ilişkisinin açıklanması istendi.
Ana Sözleşme`ye göre Türk Telekom`un yüzde 55 hissesinin rehinli
kalmasına yol açan borcunu ödemeyen OTAŞ`ın Türk Telekom ve bağlı
şirketlerindeki tüm Yönetim Kurulu üyeliklerinin Hazine`nin yazısının
üzerinden geçen 60 günün dolmasıyla otomatikman düşmüş olduğu
bildirildi. Ana Sözleşme`ye göre otomatikman düşen bu üyeliklerin
yerine kamu hisselerinin sahibi olarak Hazine ve Türkiye Varlık
Fonu`nun atama yapması gerektiği belirtilerek, bu yetkinin neden
kullanılmadığını soran EMO`nun raporunda "İktidar tarafından sağlanan
bu hukuki boşluğun sonuçları Türk Telekom`u ve tüm halkı
ilgilendirmektedir" dendi.
OTAŞ`ın borcunun bugüne kadar ne kadarını ödediği, ne kadar borcun
kaldığına ilişkin hala kamuoyuna açıklama yapılmamasını eleştiren EMO
yeni alıcıya satış görüşmelerinden sonuç çıkmadığına, Türk Telekom`un
bugünkü değerinin kalan imtiyaz süresi üzerinden hesaplandığında bu
borç yükünü karşılamama riskine dikkat çekti. Bu nedenle gündeme
getirilen imtiyaz süresi uzatılarak yeni alıcıya satış yapılması
taleplerine de tepki gösteren EMO borç nedeniyle kreditörlerin
talebiyle yapılacak satış işleminde Hazine`nin Altın Hisse üzerinden
sahip olduğu veto hakkının da Ana Sözleşme`de "makul olmayan
nedenlerle rıza göstermekten kaçınmayacağı" yönündeki parantez içi
hükümle sınırlandırılmaya çalışıldığına da dikkat çekti. İmtiyaz
sözleşmesinde yer almayan tahkim düzenlemesinin Hissedarlar Sözleşmesi
ve Hisse Satış Sözleşmesi ile yer verilmiş olduğunun ortaya çıktığını
belirten EMO Torba Yasa ile imtiyaz ve yetkilendirme sözleşmelerini
değiştirerek, Hazine payı, evrensel hizmet payı, BTK katkı payı, idari
ücretler, telsiz ücretleri ve cezaları konusunda getirilen af
düzenlemelerini de inceledi. Af düzenlemelerinin Türk Telekom`un satış
görüşmeleriyle ilgisini sorgulayan EMO`nun raporunda şu
değerlendirmeler yer aldı:
"Görüldüğü gibi sorun kartopu gibi büyümekte ve bir özelleştirme
batığına tanıklık edilen dönem yaşanmaktadır. Türk Telekom`un yüzde 55
hissesinin rehinli kalmasına yol açan süreç, bugün Türk bankalarını da
yakından ilgilendiren bir açmaz oluşturmuştur.
Tüm ülkenin iletişim altyapısını oluşturan bir şirketin söz konusu
olduğu dikkate alındığında yönetime atama yapılması, sözleşmenin
feshedilmesi ya da başka herhangi bir tanımlamayla da olsa kamunun
inisiyatif alması söz konusu olduğunda, Oger Grubu`ndan tahsil
edilebilecek malvarlığı bulunamazsa bu borcun bankaların ve kamunun
üzerine kalma riski olduğu açıktır. İmtiyaz süresi uzatılarak Oger`in
borçları karşılığı satış yapılacak olursa, doğrudan bu borç kamuya
yıkılmış olacaktır. Çünkü kalan 9 yıllık imtiyaz süresinin üzerine
konulacak her yıl için kamuya parasal giriş olması gerekmektedir. Oysa
imtiyaz süresi uzatılarak Oger`in borcunu kapatacak bir satış olanağı
elde edilmesi gündeme getirilmektedir.
İktidar finansal güçlük içerisinde OTAŞ`a büyük yükü Türkiye`deki
bankalar üzerinde olmak üzere Türk Telekom hisselerini rehnederek
kredi kullanmasını, sonra da batmasını seyretmiş görünmektedir. Bu
yükün kamuya yıkılması kabul edilemeyeceği gibi, bu noktaya
gelinmesine yol açan sorumluların da hesap vermesi gerekmektedir.
Sonuç olarak, Türk Telekom`un yüzde 55 hissesini 21 yıl+2.5
aylığına 6.5 milyar dolara devralan OTAŞ`ın bu parayı yine Türk
Telekom`un hisselerini rehin ederek verdiği krediyle ödediği ve bu
kredi borcunu aradan geçen 12 yıllık sürede kapatmadığı, halen Türk
Telekom hisselerinin rehinli olduğu, Türk bankalarının da bu borç yükü
altında kaldığı, Oger`in bu borcu ödeyecek teminat ya da malvarlığının
bulunmaması durumunda yükün kamunun üzerinde kalacağı açıktır. Üstelik
bu 12 yıllık işletme süresi boyunca (2005-2016) 5.7 milyar dolarlık
temettü gelirini Türk Telekom`dan alıp götürmüş olan OTAŞ`ın yönetimi
süresince, yani özelleştirme sonrasında kurumda çalışan 18 bin 642
kişilik istihdam yok edilmiştir. Türk Telekom 2016 yılında 724.3
milyon lira zarar ettiği için temettü dağıtımı da yapmamıştır.
İktidarın özelleştirme şampiyonluğu, en büyük özelleştirme geliri diye
sunduğu Türk Telekom`da yaratılan facianın bilançosu ortadadır. Türk
Telekom`un özelleştirilmesi, kamunun gelir kaybına, yurttaşların işsiz
kalmasına, yönetim ve altyapı zaafiyetine yol açmıştır. İmtiyaz
sözleşmesinin arkasından dolanarak, muğlak ifadelerle Türk Telekom
hisselerinin rehin verilmesine yol açanların, Oger Grubu batarken
seyreden sorumluların hesap vermesi gerekmektedir."

Foreks Haber Merkezi ( haber@foreks.com )
http://www.foreks.com
http://twitter.com/ForeksTurkey