İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) yarım asrı deviren ve sanayi
sektörünün en değerli verilerini oluşturan “Türkiye’nin 500 Büyük
Sanayi Kuruluşu” araştırmasına göre 2017 yılının zirvesinde 51,1
milyar TL’lik üretimden satışları ile yine TÜPRAŞ yer aldı. Ford
Otomotiv 22,7 milyar TL’lik üretimden satışlarıyla ikinciliği
korurken, üçüncü ise 2016 yılına göre üç basamak yükselen 17,8 milyar
TL üretimden satışlarıyla Toyota Otomotiv oldu.
İSO 500’ün üretimden satışları son 13 yılın en yüksek büyümesi
oldu ve yüzde 33,2 artışla 653 milyar TL’ye çıktı. İSO 500’ün ihracatı
da ülkenin toplam ihracat artışını geçerek yüzde 17 büyüme ile 64,5
milyar dolara yükseldi. Sanayici esas faaliyet karının yarısını
finansman gideri olarak ödemeye devam etti. Borçlanmada öz kaynakların
payı gerilerken, kısa vadeli borçların payı ise arttı.
İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan: “Bu sene 50. yılını
kutladığımız İSO 500 araştırması, sanayimizin geçen yılın son
çeyreğinden bu yana içine girdiği yatırım eğilimi ve motivasyonunun
bir an önce realize edilmesi gerçeğini ortaya koydu. Finansal
istikrarda bir sorun yaşanmadığı takdirde sanayimizin ülke ekonomisine
katkılarının artarak devam edeceğine inanıyoruz.”
İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) 1968 yılından bu yana aralıksız
gerçekleştirdiği ve sektör için en değerli verileri oluşturan
“Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu-2017” araştırmasının sonuçları
açıklandı. Düzenlenen basın toplantısında İSO Yönetim Kurulu Başkanı
Erdal Bahçıvan tarafından açıklanan “Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi
Kuruluşu” araştırmasına göre, 2017 yılında sanayinin zirvesinde 51,1
milyar TL’lik üretimden satışları ile yine TÜPRAŞ yer aldı. İSO 500’ün
üretimden satışlarının 2016’da yüzde 6,7’sini gerçekleştiren TÜPRAŞ,
2017 yılında ise bu oranı yüzde 7,8’e yükseltti. Ford Otomotiv 22,7
milyar TL’lik üretimden satışlarıyla ikinciliği korurken, üçüncü ise
2016 yılına göre üç basamak yükselen 17,8 milyar TL üretimden
satışlarıyla Toyota Otomotiv oldu.
Reel ekonominin mevcut durumunu ve yaşadığı sorunları ortaya
çıkarması bakımından önem taşıyan araştırmaya göre, İSO 500’ün
üretimden satışları 2017 yılında yüzde 33,2 artışla 490 milyar TL’den
653 milyar TL’ye çıkarak yüksek bir büyüme performansı gösterdi. Son
üç yıldır İSO 500’ün üretimden satışlarında görülen zayıf büyüme, 2017
yılında yüzde 19’luk oranla yerini reel büyümeye bıraktı. Satışlardaki
artışta iç ve dış talepteki büyümenin yanı sıra ihracat gelirlerinde
etkili olan döviz kurlarındaki artış rol oynadı. Gerçekleşen büyüme
oranı da İSO 500’de son 13 yılın en yüksek büyümesi olarak dikkat
çekti.
İSO 500’ün ihracatı da yüzde 17 büyüyerek 64,5 milyar dolara
yükseldi. Türkiye ihracat artışının üzerinde bir performans sergileyen
İSO 500, 2017 yılında Türkiye ihracatının yüzde 41,1’ini ve sanayi
ihracatının da yüzde 42,8’ini gerçekleştirdi.
Ağırlıklı olarak otomotiv ve demir çelik şirketlerinin yer aldığı
İSO 500 Büyük’ün ilk 10 şirketinin toplam üretimden satışlar içinden
aldığı pay 2016 yılında yüzde 25 iken, 2017 yılında yüzde 26,7’ye
yükseldi.

Bahçıvan: “Sanayinin motivasyonu realize edilmeli”

İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, “Araştırmamızın bu sene
50. yılını kutluyoruz. İlk kez 1968 yılında yapılan, sadece ülkemizin
değil dünyada da benzerine az rastlanan bir örnek olan İSO 500’ü, bu
yıl yarım asrı devirmiş olmanın gururuyla kamuoyunun dikkatine
sunuyoruz. Bu değerli çalışmamız, sanayimizin geçen yılın son
çeyreğinden bu yana içine girdiği yatırım eğilimi ve motivasyonunun
bir an önce realize edilmesi gerçeğini ortaya koydu. 2017 yılında
alınmış olan yatırım teşvik belgelerindeki artıştan da yatırım
noktasındaki bu güçlü istek ve arzuyu açıkça görmekteyiz. Bu
yatırımlarla ilgili olarak umudumuzu korumakla beraber geciktiğimizi
de üzülerek görüyoruz. Oysa mevcut konjonktürü çok hızlı bir şekilde
yatırımlarla beslememiz gerektiğinin bilincindeyiz. 2017 yılında
ekonomiye büyük bir dinamizm ve büyümeye katkı getiren Kredi Garanti
Fonu’nun önümüzdeki günlerde revizyona tabii tutularak nitelikli
sanayi yatırımları için ihtiyacımız olan yeni bir can suyuna
dönüşeceğine inanıyoruz” dedi.
Sanayinin yatırım yapmak, üretmek, istihdam yaratmak noktasındaki
motivasyonunun uygun finansman koşullarla desteklendiğinde ekonominin
çok daha güçlü bir büyüme ivmesi içine gireceğini vurgulayan Bahçıvan,
şunları söyledi: “İSO olarak öncülük ettiğimiz yeni bir Kalkınma
Bankacılığı ve KGF gibi yapısal konular gündeme alındıkça finansal
açıdan rahatlayacak olan sanayicilerimizle nitelikli büyümeyi görmeye
devam edeceğiz. 2017’deki umut verici büyümenin geleceğe
taşınabilmesinde temel belirleyici olan finansal istikrarda bir sorun
yaşanmadığı takdirde sanayimizin ülke ekonomisine katkılarının artarak
devam edeceğine inanıyoruz.”

Faaliyet karları finansman giderine gitti

İSO Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu araştırmasının sonuçları
şu şekilde gerçekleşti:
İSO 500’ün faaliyet karı oranı sınırlı bir iyileşme ile yüzde 9,6
olurken, toplam faaliyet karı mutlak büyüklüğü 70,6 milyar TL’ye
yükseldi. Karlılıkta temel belirleyici olmayı sürdüren finansman
giderleri yüzde 21,3 artışla 29 milyar TL’den 35,2 milyar TL’ye çıktı.
Finansman giderlerinin net satışlara oranı yüzde 5,2’den yüzde 4,8’e
gerilese bile sanayici esas faaliyetinden kazandığının yarısını
finansman gideri olarak ödemeye devam etti. Sanayinin mevcut mali
yapısı içinde faiz ve kur dalgalanmaları, sanayi sektöründe karlılığı
ve sermaye birikimini etkilemeye devam etti.
Erdal Bahçıvan “Geçen yıl daha uygun mali koşulları yaratma
başarısını gösteren sanayiciler, maalesef finansman cenderesinden hala
kurtulamadı. Son yıllardaki en iyi senesinde bile sanayicilerimiz,
faaliyet karının yarısını finansman gideri olarak kaybetmeye devam
etmiştir. Sanayicilerimiz, 2017 yılında da 70 milyar TL’lik faaliyet
karının yüzde 49,8’ini, yani 35 milyar TL’sini finansman giderine
ayırmak zorunda kaldı” dedi.

Borçlanmada öz kaynak payı azaldı

İSO 500’ün FAVÖK mutlak büyüklüğü yüzde 24,4 artarak 94,7 milyar
TL’ye, vergi öncesi dönem kar ve zarar toplamı da yüzde 40,7 artışla
53,1 milyar TL’ye çıktı. Borçlanma ile öz kaynakların dağılımını
yansıtan kaynak yapısında, öz kaynaklar aleyhine bozulma eğilimi oldu.
İSO 500 Büyük’te toplam borçların payı 2017 yılında 1 puan daha
artarak yüzde 62,9’a yükselirken, öz kaynakların payı ise yüzde 37,1’e
geriledi.

Kısa vadeli borçların toplamdaki payı arttı

İSO 500’ün mali borçlarında artış geçen yıla göre biraz daha
yavaşlamış olsa da reel olarak büyüme eğilimini sürdürdü ve yüzde 17,1
artışla 243 milyar TL oldu. Kısa vadeli mali borçların toplam mali
borçlar içindeki payı da yüzde 37,8’den yüzde 41,9’a yükseldi. Kısa
vadeli mali borç oranının dünya ortalaması yüzde 25’ler civarında
iken, bu tablo sanayi sektörümüzün finansman yapısındaki negatif
ayrışmanın sürdüğünü ortaya koydu.

Devreden KDV 7,2 milyar TL’ye, kar eden kuruluş sayısı da 422’ye
çıktı

Sanayicinin üzerindeki devreden KDV yükü bir önceki yıla göre
yüzde 20 gibi ciddi bir oranda artarak 7,2 milyar TL’ye çıktı.
Finansman konusunda sıkıntılı olan ve finansal kaynaklara ancak yüksek
maliyetlerle ulaşabilen sanayici, önemli bir miktarı sıfır faiz ile
devlete borç vermiş oldu. İSO 500’ün duran varlıkları 2017’de yüzde
41,5’e geriledi. 2017 yılında yatırım koşullarındaki göreceli
iyileşmeye ve önemli yatırım teşvikleri verilmesine rağmen duran
varlık yatırımları yeterli büyümeyi gösteremedi. İSO 500’de kar eden
kuruluş sayısı 392’den 422’ye yükseldi. Faiz, amortisman, vergi öncesi
kar ve zarar eden firma sayıları ise 2017 yılında 488’e çıktı ve
ölçülmeye başladığı son beş yıl içindeki en yüksek sayıya ulaştı.

Katma değerde ortak-düşük teknoloji ağırlığı

Yaratılan katma değer itibarıyla en yüksek payı yüzde 39,9 ile son
iki yılda olduğu gibi yine orta-düşük teknoloji yoğunluklu sanayiler
aldı. Düşük teknoloji yoğunluklu sanayilerin payı 1,2 puan azalarak
yüzde 36,2 oldu. Orta-yüksek teknoloji yoğunluklu sanayiler grubunun
payı yüzde 19,5’ten yüzde 20,2’ye yükselirken, yüksek teknoloji
yoğunluklu sanayiler grubunun payı ise yüzde 3,6 ile geçen yıla göre
hemen hemen aynı kaldı. İSO 500’de AR-GE yapan firma sayısı 239’dan
254’e yükseldi. AR-GE harcamaları yüzde 23,7 artarak 3,5 milyar TL’ye
çıktı.

İstihdam yüzde 1,7 arttı, yabancı sermayeli kuruluş sayısı 115 oldu

İSO 500’ün sağladığı istihdam yüzde 1,7 oranında arttı. Ödenen
maaş ve ücretlerdeki artış da yüzde 14,1 olarak gerçekleşmiştir.
Enflasyon ile karşılaştırıldığında maaş ve ücretlerin reel olarak
arttığı görüldü. Yabancı sermaye paylı kuruluşların sayısı 8 adet
azalarak 115’e indi. Yabancı sermayeli şirketlerin sayısındaki
azalmaya karşın, bu firmaların ihracat ağırlığı sevindirici oldu. 115
firma, İSO 500’ün toplam ihracatının yüzde 48,4’ünü gerçekleştirirken
üretimden satışların da yüzde 32’sini oluşturdu.

İSO Türkiye’nin 500 Büyük Kuruluşu -2017 (İlk 10-Üretimden
Satışlara göre)
1-Tüpraş
2-Ford Otomotiv
3-Toyota Otomotiv
4-Tofaş
5-Oyak-Renault
6-Arçelik
7-İskenderun Demir Çelik
8-Ereğli Demir Çelik
9-İçdaş Çelik
10-Hyundai Assan

Foreks Haber Merkezi ( haber@foreks.com )
http://www.foreks.com
http://twitter.com/ForeksTurkey