Kalkınma Bakanı Sayın Cevdet Yılmaz’ın 2015 Yılı Dördüncü Çeyrek
ve Yıllık GSYH Verilerinin Değerlendirmesi'nde, " Büyümemiz
Orta Vadeli Programımızda yer alan tahmin ile uyumlu gerçekleşmiştir" dedi.
Yılmaz konuya ilişkin şu ifadeleri kullandı:
"2015 yılının dördüncü çeyreğinde GSYH, piyasa beklentilerinin
üstünde yüzde 5,7 oranında artış kaydetmiştir. Küresel kriz sonrasında
25 çeyrek Türkiye ekonomisi büyümesini sürdürmektedir.
2015 yılında GSYH yüzde 4 oranında artmıştır. 2015 yılı büyüme
tahmini OVP’de (2016-2018) yüzde 4, Economist yüzde 3,4, Reuters yüzde
3,9, TCMB anketinde yüzde 3,2, Betam tahmini yüzde 4,2 idi. Büyümemiz
Orta Vadeli Programımızda yer alan tahmin ile uyumlu gerçekleşmiştir.
Economist verilerine göre (25 Mart) dördüncü çeyrek büyümesi Çin
(yüzde 6,8), Hindistan (yüzde 7,3) ve Filipinler (yüzde 6,3) sonrası
en yüksek büyüme hızıdır. Euro alanında birçok ülkede büyüme hızları
dördüncü çeyrek için bu seviyenin oldukça gerisindedir.
2015 yılında gerçekleşen yüzde 4 oranındaki büyüme hızı Hindistan
(yüzde 7,3), Çin (yüzde 6,8), Filipinler (yüzde 6,0), Pakistan (yüzde
4,2), Malezya (yüzde 4,7), Endonezya’dan (yüzde 4,7) sonra en yüksek
büyüme hızıdır (IMF tahmini).
2015 yılında gerçekleşen yüzde 4 oranındaki büyüme hızı Euro
alanında İrlanda (yüzde 4,8) ve Lüksemburg (yüzde 4,4) hariç en yüksek
büyüme hızıdır (IMF tahmini).
2015 yılında Çin ve Hindistan hariç yükselen ekonomilerin ve
gelişmekte olan ülkelerin ortalama büyüme hızı yüzde 1,8’dir.
Türkiye ekonomisinde ortalama büyüme hızı 2003-2015 döneminde
yüzde 4,7, 2010-2015 döneminde yüzde 5,2 olarak gerçekleşmiştir. Çin
ve Hindistan hariç yükselen ekonomilerin ve gelişmekte olan ülkelerin
ortalama büyüme hızı 2003-2015 döneminde yüzde 4,4, 2010-2015
döneminde ise yüzde 3,7’dir (Kaynak IMF).
Dördüncü çeyrek büyümesi Bloomberg tahmini yüzde 5,0, Reuters
anketine göre yüzde 5,1,. OVP’de tahmin de yüzde 5,4, son tahmin yüzde
5,5’dir.
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış GSYH, 2015 yılının
dördüncü çeyreğinde bir önceki döneme göre yüzde 0,7 oranında artış
göstermiştir.
Dördüncü çeyrekte büyümenin kaynakları üretim yönünden sanayi ve
hizmetlerde yüksek katma değer artışları, talep yönünden ise kamu ve
özel tüketimdeki artıştır. TÜİK’e göre, dördüncü çeyrekte katma değer
sanayide (inşaat dahil) yüzde 7,2 hizmetler sektöründe (inşaat hariç)
yüzde 6,1 oranında artış kaydetmiştir.
Dördüncü çeyrekte özel tüketim artışı yüzde 4,7 büyümeye katkısı
yüzde 3,2 olmuştur. Özel kesim yatırımları aynı dönemde yüzde 1,7
oranında, özel kesim makine-teçhizat yatırımları yüzde 1,3 oranında
artmış, stokun büyümeye katkısı negatif yüzde 0,7 olarak
kaydedilmiştir. Kamu tüketimi yüzde 8,1 (katkısı 1,1 puan), yatırımı
yüzde 9,9 (katkısı 0,5 puan) oranında artmıştır.
İthalattaki gerileme ihracattaki azalmayı aşınca net ihracatın
büyümeye katkısı dördüncü çeyrekte pozitif 1,3 puan olmuştur.
TÜİK Aralık ayı sanayi üretim endeksi yüzde 4,5 artış kaydetmiş ve
böylece 2015 yılı son çeyrek sanayi üretim endeksi artış hızı
ortalaması yüzde 7,5 olmuştur. 2015 yılı dördüncü çeyrekte ortalama
kapasite kullanım oranı bir önceki yılın aynı dönemine göre 1 puan
artarak yüzde 75,7 olarak gerçekleşmiştir.
Reel Kesim Güven Endeksi Ekim-Aralık ortalaması (107.5) önceki
çeyreğe göre (102.0) yükselmiştir. PMI dördüncü çeyrekte bir önceki
çeyreğe göre 1,5 puan artarak 50,9 olmuş ve 50 değerinin üzerinde
gerçekleşmiştir.
Yılın dördüncü çeyreğinde elektrik üretimi yüzde 5,3, talebi
yüzde 4,6 oranında artmıştır. Beyaz eşya üretimi dördüncü çeyrekte
yüzde 12 oranında artmıştır. Dördüncü çeyrekte otomotiv üretimi yüzde
14,7, otomotiv ihracatı yüzde 18,6 oranında artmıştır. TÜİK verilerine
göre dördüncü çeyrekte ihracat reel olarak yüzde 5,3 oranında artış
kaydetmiştir.
Dördüncü çeyrekte sanayide takvim etkisinden arındırılmış brüt
maaş-ücret endeksi (SA) yüzde 12,7 oranında artarak büyümeyi
desteklemiştir.
Yılın dördüncü çeyreğinde katma değer tarım sektöründe yüzde 2,8
oranında artmıştır (katkısı 0,2 puan). Yılın dördüncü çeyreğinde
bitkisel üretimde yüzde 2,3, hayvancılık üretiminde yüzde 3,2 oranında
artış öngörülmüştü. Katma değer, sanayide (inşaat hariç) yüzde 7,5
(katkısı 2 puan) ve hizmetler sektöründe yüzde 6 (inşaat dâhil)
oranında artış (katkısı 4 puan) kaydetmiştir.
Dördüncü çeyrekte katma değer, inşaatta yüzde 5,4, ticarette
yüzde 4,6, ulaştırmada yüzde 6 finansal hizmetlerde yüzde 9,8 oranında
artmıştır (katkısı 1,4 puan). Vergi-sübvansiyon yüzde 10,3 artmış,
katkısı 0,9 puan olmuştur. Dolaylı ölçülen mali aracılık hizmetleri
yüzde 13,7 oranında artmış, katkısı negatif 1,4 puan olmuştur.
2015 yılının dördüncü çeyreğinde yurtiçi talepte canlanma
gözlenmiştir. Toplam tüketim, 2015 yılının dördüncü çeyreğinde yüzde
5,3 artarken, toplam sabit sermaye yatırımları özel kesim kaynaklı
olmak üzere yüzde 3,5 oranında artmıştır. Özel inşaat yatırımlarında
ise yüzde 2,5 oranında artış söz konusudur. Toplam yurtiçi nihai talep
(stok hariç) ise söz konusu dönemde yüzde 4,9 oranında artmıştır.
2015 yılının dördüncü çeyreğinde kredi artış hızında yavaşlama
devam etmiştir. Söz konusu dönemde kur etkisinden arındırılmış olarak
bankacılık sektörü yurtiçi kredi hacminde yıllık artış hızı yüzde
14,3’e, tüketici kredilerinde ise yüzde 8,7ye gerilemiştir. Aynı
dönemde tüketici kredileri faiz oranı ortalamada yüzde 16,3, ticari
krediler faiz oranı yüzde 16 olarak hesaplanmıştır.
Özel tüketimde artış hizmetler sektörü kaynaklıdır. Özellikle
eğitim (yüzde 11,9), sağlık (yüzde 8,6), giyim-ayakkabı (yüzde 8,3),
ulaştırma-haberleşme (yüzde 7,9), lokanta ve oteller (yüzde 3,5)
sektörlerinde harcama artışları gerçekleşmiştir.
Dördüncü çeyrekte mal ve hizmet ihracatı yüzde 2,1 artmış,
ithalat yüzde 2,6 oranında azalmıştır. Böylece net mal ve hizmet
ihracatının büyümeye katkısı dördüncü çeyrekte pozitif 1,3 puan
olmuştur.
2015 yılının dördüncü çeyreğinde GSYH deflatörü yüzde 7,5 artış
kaydetmiştir (OVP’de tahmin yüzde 9,7). Aynı dönemde ortalama olarak
TÜFE yüzde 8,16, YİÜFE yüzde 5,57 oranında artmıştır.
2015 yılında katma değer tarımda yüzde 7,6 sanayide (inşaat dahil)
yüzde 3,3 hizmetlerde (inşaat hariç) yüzde 4,8 olmuştur.
2015 yılında yurt içi talep kaynaklı bir büyüme gerçekleşmiştir.
Özel tüketim yüzde 4,5 (katkısı 3 puan), özel kesim yatırımları yüzde
2,7 oranında (katkısı 0,5 puan) oranında artmıştır. Büyümeye stokun
katkısı negatif 0,3 puan, net ihracatın katkısı ise negatif 0,3 puan
olmuştur.
2015 yılında GSYH deflatörü yüzde 7,5 artış kaydetmiştir (OVP’de
tahmin yüzde 8). 2015 yılında ortalama olarak TÜFE yüzde 7,67, YİÜFE
yüzde 5,28 oranında artmıştır.
2015 yılında sağlanan %4 büyüme küresel ekonomideki olumsuzluklar,
yakın coğrafyamızdaki jeopolitik sorunlar, aynı yıl içinde yaşanan iki
genel seçim ve terör saldırılarına rağmen başarılmıştır.
Bu performansın 2016 yılında AB başta olmak üzere sağlanacak nispi
iyileşmeler, Jeopolitik ortamda gelişmeler ve reformların ivme
kazanması ile daha iyiye gitmesi beklenmektedir. Nitekim, 2016 büyüme
tahminimiz %4,5 olarak Orta Vadeli Programda ifade edilmiştir."



Foreks Haber Merkezi ( haber@foreks.com )
http://www.foreks.com
http://twitter.com/ForeksTurkey