TCMB PARA POLITIKASI KURULU`NUN 17 TEMMUZ 2014 TARIHINDE YAPTIGI
TOPLANTISININ TUTANAK OZETLERI YAYINLANDI.

KURULUN DEGERLENDIRMELERI SOYLE:

1. HAZIRAN AYINDA TUKETICI FIYATLARI YUZDE 0,31 ORANINDA ARTMIS VE
YILLIK ENFLASYON YUZDE 9,16`YA GERILEMISTIR. YILLIK ENFLASYONDAKI
DUSUSTE BASTA GIDA OLMAK UZERE ENERJI VE HIZMET FIYATLARI BELIRLEYICI
OLMUSTUR. BU DONEMDE, TURK LIRASINDAKI DEGER KAYBININ BIRIKIMLI
ETKILERI ZAYIFLAMAYA DEVAM ETMIS VE TEMEL MAL GRUBU YILLIK
ENFLASYONUNDA YILBASINDAN BU YANA GOZLENEN ARTIS EGILIMI DURMUSTUR. BU
DOGRULTUDA CEKIRDEK GOSTERGELERDE YILLIK ENFLASYON NISPETEN YATAY BIR
SEYIR IZLEMISTIR.

2. GIDA GRUBUNDA YILLIK ENFLASYON 1,6 PUANLIK DUSUSLE YUZDE
12,47`YE GERILEMISTIR. BU GELISMEDE YILLIK ENFLASYONU BAZ ETKISIYLE
4,4 PUAN AZALAN ISLENMEMIS GIDA GRUBU BELIRLEYICI OLURKEN ENDEKSE YENI
GIREN TAZE MEYVE FIYATLARI GRUP ENFLASYONUNDAKI DUSUSUN SINIRLI
KALMASINA NEDEN OLMUSTUR. ISLENMIS GIDA GRUBUNDA ISE BASTA EKMEK VE
TAHILLAR OLMAK UZERE YUKSEK FIYAT ARTISLARI ALT KALEMLER GENELINE
YAYILARAK DEVAM ETMIS VE YILLIK ENFLASYON YUZDE 12,2`YE YUKSELMISTIR.
GIDA ENFLASYONUNDAKI YUKSEK SEYIR ENFLASYONUN DUSUS HIZINI SINIRLAYAN
TEMEL FAKTOR OLMUSTUR. NITEKIM GIDA GRUBU HARIC TUTULDUGUNDA TUKETICI
ENFLASYONUNUN ANA EGILIMINDE YAVASLAMA GOZLENMEKTEDIR. OTE YANDAN,
YUZDE 4,25 SEVIYESINDEKI ENERJI GRUBU YILLIK ARTISI, TUKETICI
ENFLASYONUNA OLUMLU KATKISINI SURDURMUSTUR.

3. HIZMET FIYATLARI HAZIRAN AYINDA YUZDE 0,88 ORANINDA ARTMIS VE
GRUP YILLIK ENFLASYONU 0,34 PUANLIK AZALISLA YUZDE 8,18`E
GERILEMISTIR. BU DONEMDE YILLIK ENFLASYON LOKANTA-OTEL, KIRA VE
ULASTIRMA GRUPLARINDA YUKSELIRKEN ENFLASYONDAKI DUSUS BUYUK OLCUDE
SOFOR KURS UCRETLERINDEKI BAZ ETKISINDEN KAYNAKLANMISTIR.
MEVSIMSELLIKTEN ARINDIRILMIS VERILER HIZMET GRUBUNDA ENFLASYONUN ANA
EGILIMININ HAZIRAN AYINDA ZAYIFLAMAKLA BIRLIKTE YUKSEK SEVIYESINI
KORUDUGUNA ISARET ETMISTIR.

4. TEMEL MAL GRUBU YILLIK ENFLASYONU HAZIRAN AYINDA YUZDE 11,4
SEVIYESINDE YATAY BIR SEYIR IZLEMISTIR. TURK LIRASINDA NISAN-MAYIS
DONEMINDE GOZLENEN DEGERLENME SONUCUNDA DAYANIKLI TUKETIM MALLARI
FIYATLARI IKI AY UST USTE DUSUS KAYDETMIS VE GRUP YILLIK ENFLASYONU
GERILEMEYE DEVAM ETMISTIR. DIGER TARAFTAN, DOVIZ KURU ETKILERININ DAHA
GECIKMELI HISSEDILDIGI DAYANIKLI DISI TEMEL MAL

5. 2014 YILININ IKINCI CEYREGINE ILISKIN VERILER IKTISADI
FAALIYETTE ILIMLI BIR ARTISA ISARET ETMEKTEDIR. URETIM TARAFINDAN
DEGERLENDIRILDIGINDE, SANAYI URETIM ENDEKSI NISAN AYINDAKI YUZDE 0,9
ARTISIN ARDINDAN, MAYIS AYINDA YUZDE 1,0 ORANINDA GERILEMISTIR. MAYIS
AYINDA URETIMDEKI AZALMADA BIR ONCEKI AYA GORE YUKSEK ORANDA GERILEYEN
SERMAYE MALLARI URETIMI BELIRLEYICI ROL OYNAMISTIR. MAYIS AYINDA
DAYANIKLI MALLAR URETIMI SINIRLI ORANDA GERILERKEN, DAYANIKSIZ MALLAR
URETIMI ARTMIS, ARA MALI URETIMI ISE YATAY SEYRETMISTIR. BOYLECE,
NISAN-MAYIS DONEMINDE URETIM YATAY SEYRETMISTIR. ONUMUZDEKI DONEMDE,
IHRACATIN DESTEGI VE OZEL KESIM YURT ICI TALEBINDEKI TOPARLANMA ILE
URETIMDEKI ILIMLI ARTISIN DEVAM EDECEGI ONGORULMEKTEDIR.

6. DAYANIKSIZ TUKETIM TALEBINE ILISKIN GOSTERGELERDEN, DAYANIKSIZ TUKETIM MALLARI
URETIMI NISAN-MAYIS DONEMINDE BIR ONCEKI CEYREK SEVIYESININ UZERINDE
GERCEKLESIRKEN, DAYANIKSIZ TUKETIM MALLARI ITHALATI ISE BIR ONCEKI CEYREGE
KIYASLA GERILEMISTIR. DAYANIKLI TUKETIM MALLARI URETIMI VE ITHALATI NISAN-MAYIS
DONEMINDE BIR ONCEKI CEYREK SEVIYELERININ UZERINDE GERCEKLESMISTIR. DAYANIKLI
MAL TALEBINE ILISKIN GOSTERGELERDEN OTOMOBIL SATISLARI ILK CEYREKTEKI SERT
DUSUSUN ARDINDAN IKINCI CEYREKTE YATAY SEYREDERKEN, BEYAZ ESYA SATISLARI IKI
CEYREK ARANIN ARDINDAN NISAN-MAYIS DONEMINDE ARTIS GOSTERMISTIR. BOYLELIKLE,
IKINCI CEYREKTE DAYANIKSIZ TUKETIM MALLARI TALEBINDEKI ARTIS EGILIMININ DEVAM
ETTIGI, DAYANIKLI MAL TALEBINDEKI GERILEMENIN DE DURMUS OLABILECEGI
DUSUNULMEKTEDIR. MAKINE-TECHIZAT YATIRIMLARINA ILISKIN GOSTERGELER
YATIRIMLARDAKI ZAYIF SEYRIN KORUNDUGUNA ISARET ETMEKTEDIR. INSAAT YATIRIM
GOSTERGELERI ISE IKINCI CEYREKTE INSAAT YATIRIMLARINDAKI ARTISIN YAVASLAYARAK
SURDUGUNU GOSTERMEKTEDIR.

7. BELIRSIZLIK ALGISINDAKI AZALMA, GUVEN ENDEKSLERINDE GOZLENEN
IYILESME VE TURK LIRASINDAKI OYNAKLIGIN DUSMESI ILE BIRLIKTE TUKETIM
TALEBININ DESTEGIYLE YURT ICI TALEBIN YILIN IKINCI YARISINDA
TOPARLANACAGI ONGORULMEKTEDIR. SIKI PARA POLITIKASI DURUSU VE
MAKRO-IHTIYATI TEDBIRLERIN ETKISIYLE BU TOPARLANMANIN KADEMELI VE
ILIMLI OLMASI BEKLENMEKTEDIR.

8.IHRACAT DIS TALEPTEKI TOPARLANMANIN DA ETKISIYLE BUYUME EGILIMINI 2014 YILI
IKINCI CEYREGINDE KORUMAKTA VE BUYUMEYE OLUMLU KATKI YAPMAKTADIR. ALTIN
HARIC IHRACAT MIKTAR ENDEKSI MAYIS AYINDA AYLIK BAZDA SINIRLI BIR ARTIS
GOSTEREREK, NISAN-MAYIS DONEMINDE BIR ONCEKI CEYREK ORTALAMASININ UZERINDE
SEYRETMISTIR. SON DONEMDE ANKET GOSTERGELERININ ISARET ETTIGI KURESEL OLCEKTEKI
ILIMLI TOPARLANMANIN VE DUNYA TICARETINDEKI CANLANMANIN ETKILERIYLE
ONUMUZDEKI DONEMDE IHRACATIN BUYUMEYE OLUMLU KATKISININ DEVAM ETMESI
BEKLENMEKTEDIR. BUNUNLA BIRLIKTE, IRAK’TAKI JEOPOLITIK GELISMELER IKTISADI FAALIYET
VE CARI DENGE UZERINDE OLUMSUZ RISK OLUSTURABILECEKTIR

9. 2013 YILI KASIM DONEMINDEN ITIBAREN SUREGELEN GUCLU ISTIHDAM
ARTISI MART-NISAN DONEMLERINDE HIZ KESMIS, MEVSIMSELLIKTEN ARINDIRILMIS
VERILERLE ISSIZLIK ORANLARI YATAY BIR SEYIR IZLEMISTIR. BU DONEMDE,
INSAAT ISTIHDAMI GERILERKEN, SANAYI ISTIHDAMI YATAY SEYRETMIS, TARIM
DISI ISTIHDAM HIZMET SEKTORUNUN KATKISIYLA ARTIS GOSTERMISTIR. YILIN
IKINCI CEYREGINE ILISKIN ONCU GOSTERGELER ISTIHDAM ARTISINDA ILIMLI
BIR SEYRE ISARET ETMEKTEDIR.


10. . KURUL, TOPLANTIDA TEMMUZ ENFLASYON RAPORU’NDA YER ALMASI ONGORULEN ORTA
VADELI TAHMINLERI DEGERLENDIRMISTIR. 2014 YILININ IKINCI CEYREGINDE GIDA DISI
ENFLASYON NISAN ENFLASYON RAPORU TAHMINLERI ILE UYUMLU GERCEKLESMISTIR.
FAKAT ARZ YONLU OLUMSUZ GELISMELER SONUCUNDA GIDA FIYATLARINDAKI YUKSEK
SEYRIN DEVAM ETMESI, YILLIK TUKETICI ENFLASYONUNUN TAHMININ UZERINDE
KALMASINA NEDEN OLMUSTUR. KURUL, ENFLASYON TAHMINLERINE ESAS OLUSTURAN
VARSAYIMLAR ILE DISSAL KOSULLARDA ONEMLI BIR GUNCELLEME OLMADIGINI IFADE
ETMISTIR. GIDA FIYATLARINDAKI YUKARI YONLU RISKLERIN SINIRLANDIRILDIGI VARSAYIMI
ALTINDA NISAN ENFLASYON RAPORU’NDA YER ALAN 2014 YIL SONU ENFLASYON TAHMINI
KORUNMUSTUR

11.SIKI PARA POLITIKASI DURUSUNUN VE ALINAN MAKROIHTIYATI ONLEMLERIN ETKISIYLE KREDI
BUYUME HIZLARI MAKUL DUZEYLERDE SEYRETMEKTEDIR. YILIN ILK YARISINDA TUKETICI
KREDILERI BUYUMESI YAKIN YILLAR ORTALAMASININ OLDUKCA ALTINDA KALIRKEN, TICARI
KREDILER GORELI OLARAK DAHA GUCLU BIR ARTIS SERGILEMISTIR. KURUL, KREDILERDEKI BU
OLUMLU BUYUME KOMPOZISYONUNUN OZEL KESIM NIHAI TALEBINI KONTROL ALTINDA
TUTARAK HEM ENFLASYONU DUSURUCU ETKI YAPTIGINI HEM DE DENGELENMEYI
DESTEKLEDIGINI IFADE ETMISTIR
E ETMISTIR.
12. BU GELISMELERLE UYUMLU OLARAK YURT ICI OZEL KESIM NIHAI TALEBI ILIMLI BIR EGILIM
SERGILEMEKTEDIR. IHRACAT ISE DIS TALEPTEKI TOPARLANMANIN DA ETKISIYLE BUYUMEYE
OLUMLU KATKI YAPMAKTADIR. KURUL, TALEP BILESENLERININ MEVCUT GORUNUMU ALTINDA
2014 YILINDA TOPLAM TALEP KOSULLARININ ENFLASYON BASKILARINI SINIRLAYACAGINI VE
CARI ISLEMLER ACIGINDA BELIRGIN BIR IYILESME GOZLENECEGINI TAHMIN ETMEKTEDIR.
YAKIN DONEMDE YASANAN JEOPOLITIK GELISMELER ISE GEREK DOGRUDAN TICARET
KANALIYLA GEREKSE PETROL FIYATLARI KANALIYLA BUYUME VE DENGELENME SUREC
ACISINDAN ASAGI YONLU RISKLER OLUSTURABILECEKTIR. PETROL FIYATLARINDAKI OLASI
YUKSELISIN AYRICA ENFLASYON UZERINDE OLUMSUZ ETKILERI OLABILECEKTIR.

13. GECTIGIMIZ YILIN ORTALARINDAN ITIBAREN GERCEKLESEN BIRIKIMLI DOVIZ KURU
GELISMELERININ YILLIK ENFLASYON UZERINDEKI OLUMSUZ YANSIMALARI KADEMELI OLARAK
AZALMAKTADIR. NITEKIM, TEMEL ENFLASYON GOSTERGELERININ ANA EGILIMI, BASTA
DAYANIKLI MALLARDA OLMAK UZERE DOVIZ KURU KAYNAKLI ENFLASYON BASKILARININ
HAFIFLEMESIYLE BIRLIKTE YAKIN DONEMDE DUSUS SERGILEMISTIR. OTE YANDAN, SON
DONEMDE GIDA FIYATLARINDA GOZLENEN ARZ YONLU ARTISLAR ENFLASYONUN DUSUS
HIZINI SINIRLAMISTIR. KURUL, YILIN IKINCI CEYREGINDE YURT DISI TARIM URUNLERINDE
YASANAN FIYAT DUSUSLERI DIKKATE ALINDIGINDA, BU URUNLERE YONELIK AKTIF BIR DIS
TICARET POLITIKASININ GIDA FIYATLARINDAKI YUKARI YONLU RISKLERI SINIRLAYABILECEGINI
IFADE ETMISTIR

14.SON DONEMDE, AMERIKA MERKEZ BANKASI’NIN DESTEKLEYICI POLITIKALARINI UZUN
SURE DEVAM ETTIRECEGINI ACIKLAMASI VE UZUN VADELI FAIZ BEKLENTILERINI DUSURMESI
FINANSAL PIYASALARA OLUMLU YANSIMISTIR. AYRICA AVRUPA MERKEZ BANKASI’NIN
POLITIKA FAIZ ORANLARINI DUSURMESI VE YENI BIR NICEL GENISLEME PROGRAMINI
DUYURMASI KURESEL RISK ISTAHINI ARTIRICI YONDE ETKI YAPMISTIR. BU GELISMELER
KURESEL LIKIDITE KOSULLARINI GENISLETICI BIR ETKI YAPMIS VE GELISMEKTE OLAN
ULKELERE YONELIK SERMAYE AKIMLARINDA ARTIS YASANMISTIR. KURUL, GIDA HARIC
ENFLASYON EGILIMINDEKI DUSUS VE KURESEL LIKIDITE KOSULLARINDAKI IYILESME
DOGRULTUSUNDA BIR HAFTALIK REPO FAIZINDE OLCULU BIR INDIRIME GITMISTIR. ENFLASYON
BEKLENTILERI, FIYATLAMA DAVRANISLARI VE ENFLASYONU ETKILEYEN DIGER UNSURLAR
YAKINDAN IZLENECEK VE ENFLASYON GORUNUMUNDE BELIRGIN BIR IYILESME SAGLANANA
KADAR GETIRI EGRISINI YATAYA YAKIN TUTMAK SURETIYLE PARA POLITIKASINDAKI SIKI
DURUS SURDURULECEKTIR.

15. TURKIYE’NIN DE ARALARINDA BULUNDUGU GELISMEKTE OLAN ULKELERE YONELIK PORTFOY
AKIMLARINDA, 2013 YILI ORTASINDAN ITIBAREN YASANAN CIKISLARIN AKSINE, SON
AYLARDA GIRISLER GOZLENMISTIR. ILIMLI SEYRETMEYE DEVAM EDEN KURESEL BUYUME
GORUNUMUNUN VE RISK ISTAHINDAKI OLUMLU SEYRIN ONUMUZDEKI DONEMDE
GELISMEKTE OLAN ULKELERE YONELIK SERMAYE AKIMLARINI DESTEKLEMEYE DEVAM
EDECEGI DEGERLENDIRILMEKTEDIR. BU CERCEVEDE, SERMAYE GIRISLERININ HIZLANMASI
DURUMUNDA DOVIZ REZERVLERINI GUCLENDIRICI YONDE ADIMLAR ATILABILECEKTIR. KURULA,
AYRICA REZERV OPSIYON MEKANIZMASI’NIN DOVIZ KOMPOZISYONUNDA TEKNIK
DEGISIKLIK IHTIYACI KONUSUNDA BILGI SUNULMUSTUR

16. KURUL, MALIYE POLITIKASINA VE VERGI DUZENLEMELERINE ILISKIN GELISMELERI ENFLASYON
GORUNUMUNE ETKILERI BAKIMINDAN YAKINDAN TAKIP ETMEKTEDIR. PARA POLITIKASI
DURUSU OLUSTURULURKEN, ONUMUZDEKI DONEMDE MALI DISIPLININ KORUNACAGI VE
YONETILEN/YONLENDIRILEN FIYATLARDA ONGORULMEYEN BIR ARTIS GERCEKLESMEYECEGI VARSAYILMAKTADIR. MALIYE POLITIKASININ SOZ KONUSU CERCEVEDEN BELIRGIN OLARAK
SAPMASI VE BU DURUMUN ORTA VADELI ENFLASYON GORUNUMUNU OLUMSUZ ETKILEMESI
HALINDE PARA POLITIKASI DURUSUNUN DA GUNCELLENMESI SOZ KONUSU OLABILECEKTIR.

17. ORTA VADEDE MALI DISIPLINI KALICI HALE GETIRECEK VE TASARRUF ACIGINI AZALTACAK
YAPISAL REFORMLARIN GUCLENDIRILMESI MAKROEKONOMIK ISTIKRARI DESTEKLEYECEKTIR.
BU YONDE ATILACAK ADIMLAR AYNI ZAMANDA PARA POLITIKASININ HAREKET ALANINI
GENISLETECEK VE UZUN VADELI KAMU BORCLANMA FAIZLERININ DUSUK DUZEYLERDE
SEYRETMESINI SAGLAYARAK TOPLUMSAL REFAHA OLUMLU KATKIDA BULUNACAKTIR. BU
CERCEVEDE, ORTA VADELI PROGRAM`IN GEREKTIRDIGI YAPISAL DUZENLEMELERIN HAYATA
GECIRILMESI BUYUK ONEM TASIMAKTADIR.




-MATRIKS-