MERKEZ BANKASI`NIN 24 HAZIRAN TARIHINDE YAPILAN PARA POLITIKASI KURULU TOPLANTI OZETLERI YAYIMLANDI.

BANKA ACIKLAMASI ASAGIDA BULUNUYOR:

1. MAYIS AYINDA TUKETICI FIYATLARI YUZDE 0,40 ORANINDA ARTMIS VE YILLIK ENFLASYON
YUZDE 9,66’YA YUKSELMISTIR. YILLIK ENFLASYONDAKI ARTISTA GIDA VE TEMEL MAL
FIYATLARININ SEYRI BELIRLEYICI OLMUSTUR. BU DONEMDE, TURK LIRASINDAKI DEGER
KAYBININ BIRIKIMLI ETKILERI ZAYIFLARKEN TEMEL FIYAT GOSTERGELERININ YILLIK ARTIS ORANI
NISPETEN YATAY BIR SEYIR IZLEMISTIR.

2. GIDA GRUBUNDA YILLIK ENFLASYON 1 PUANLIK ARTISLA YUZDE 14,11’E YUKSELMISTIR. BU
GELISMEDE YILLIK ENFLASYONU YUZDE 17,1’E YUKSELEN ISLENMEMIS GIDA GRUBU ONE
CIKMISTIR. ISLENMIS GIDA GRUBUNDA ISE EKMEK VE TAHILLARDA YUKSEK FIYAT ARTISLARI
SURERKEN DIGER ISLENMIS GIDA URUNLERINDE FIYAT ARTIS EGILIMI YAVASLAMISTIR. MAYIS
AYI ITIBARIYLA GIDA FIYATLARININ YILLIK TUKETICI ENFLASYONUNA KATKISI 3,4 PUANA
ULASMISTIR. OTE YANDAN, ENERJI GRUBU FIYATLARI YUZDE 4,62 SEVIYESINDEKI YILLIK
ARTIS ORANI ILE GORECE OLUMLU BIR SEYIR IZLEMEYE DEVAM ETMISTIR.

3. HIZMET FIYATLARI MAYIS AYINDA YUZDE 0,67 ORANINDA ARTMIS VE GRUP YILLIK
ENFLASYONU SINIRLI BIR ORANDA GERILEYEREK YUZDE 8,52 OLMUSTUR. BU DONEMDE
YILLIK ENFLASYON LOKANTA-OTEL VE KIRA GRUBUNDA YUKSELIRKEN DIGER HIZMET ALT
KALEMLERINDE DUSUS KAYDETMISTIR. MEVSIMSELLIKTEN ARINDIRILMIS VERILER HIZMET
GRUBUNDA ENFLASYONUN ANA EGILIMININ DUSUS YONUNDE OLDUGUNU GOSTERMEKLE
BIRLIKTE YUKSEK SEVIYESINI KORUDUGUNA ISARET ETMISTIR.

4. TEMEL MAL GRUBU YILLIK ENFLASYONU MAYIS AYINDA 0,29 PUANLIK ARTISLA YUZDE
11,39’A YUKSELMISTIR. TURK LIRASINDA NISAN-MAYIS DONEMINDE GOZLENEN
DEGERLENME SONRASINDA DAYANIKLI TUKETIM MALLARI FIYATLARI YILBASINDAN BU YANA
ILK KEZ AYLIK BAZDA DUSUS KAYDETMISTIR. DIGER TARAFTAN, DOVIZ KURU ETKILERININ
DAHA GECIKMELI HISSEDILDIGI DAYANIKLI DISI TEMEL MAL FIYATLARINDAKI ARTIS EGILIMI
SURMUSTUR. MEVSIMSELLIKTEN ARINDIRILMIS VERILER TEMEL MAL GRUBU ENFLASYONUNUN
ANA EGILIMINDE BIR MIKTAR IYILESMEYE ISARET ETMISTIR.

ENFLASYONU ETKILEYEN UNSURLAR

5. 2014 YILI ILK CEYREGINE ILISKIN GAYRI SAFI YURT ICI HASILA (GSYIH) VERILERINE GORE,
TALEP GELISMELERI NISAN ENFLASYON RAPORU’NDA ORTAYA KOYULAN GORUNUMLE
BUYUK OLCUDE UYUMLU GERCEKLESMISTIR. NIHAI YURT ICI TALEP, OZEL KESIM
TALEBINDEKI GERILEMENIN KAMU KESIMI TALEBIYLE TELAFI EDILMESI SONUCU YATAY BIR
SEYIR IZLEMISTIR. MAL VE HIZMET IHRACATI GUCLU BIR ARTIS KAYDEDERKEN, MAL VE
HIZMET ITHALATI DONEMLIK BAZDA GERILEMISTIR. BOYLELIKLE, NET IHRACAT ILK CEYREKTE
DONEMLIK BUYUMENIN TEMEL SURUKLEYICISI OLMUS VE ONGORULDUGU SEKILDE TALEP
BILESENLERI ARASINDAKI DENGELENME SURECI DEVAM ETMISTIR.

6. 2014 YILININ IKINCI CEYREGINE ILISKIN VERILER IKTISADI FAALIYETTE ILIMLI BIR ARTISA
ISARET ETMEKTEDIR. URETIM TARAFINDAN DEGERLENDIRILDIGINDE, SANAYI URETIM
ENDEKSI NISAN AYINDA ONCEKI IKI AYDAKI SINIRLI DUSUSUN ARDINDAN AYLIK BAZDA
YUZDE 1,0 ORANINDA ARTIS GOSTERMISTIR. BOYLECE, NISAN AYINDA URETIM BIR ONCEKI
CEYREK ORTALAMASININ UZERINDE GERCEKLESMIS VE CEYREKLIK BAZDA ISTIKRARLI ARTIS
EGILIMINI DEVAM ETTIRMISTIR. ONUMUZDEKI DONEMDE, IHRACATIN DESTEGI VE OZEL
KESIM YURT ICI TALEBINDEKI TOPARLANMA ILE URETIMDEKI ILIMLI ARTISIN DEVAM EDECEGI
ONGORULMEKTEDIR.

7. HARCAMA TARAFINA ILISKIN VERILER, YURT ICI OZEL KESIM NIHAI TALEBININ IKINCI
CEYREKTE ILIMLI BIR EGILIM SERGILEDIGINE ISARET ETMEKTEDIR. DAYANIKSIZ TUKETIM
TALEBINE ILISKIN GOSTERGELERDEN, DAYANIKSIZ TUKETIM MALLARI URETIMI VE IHRACATI
NISAN AYINDA BIR ONCEKI CEYREK SEVIYELERININ UZERINDE GERCEKLESIRKEN,
DAYANIKSIZ TUKETIM MALLARI ITHALATI ISE BIR ONCEKI CEYREGE KIYASLA GERILEMISTIR.
DAYANIKLI TUKETIM MALLARI URETIMI VE ITHALATI NISAN AYINDA BIR ONCEKI CEYREK
SEVIYELERININ UZERINDE GERCEKLESMISTIR. DAYANIKLI TALEBINE ILISKIN GOSTERGELERDEN
OTOMOBIL SATISLARI ILK CEYREKTEKI SERT DUSUSUN ARDINDAN YATAY SEYREDERKEN,
BEYAZ ESYA SATISLARI IKI CEYREK ARANIN ARDINDAN NISAN-MAYIS DONEMINDE ARTIS
GOSTERMISTIR. BOYLELIKLE, IKINCI CEYREKTE DAYANIKSIZ TUKETIM MALLARI TALEBINDEKI
ARTIS EGILIMININ DEVAM ETTIGI, DAYANIKLI MALLAR TALEBINDEKI GERILEMENIN DE
DURMUS OLABILECEGI DUSUNULMEKTEDIR. MAKINE-TECHIZAT YATIRIMLARINA ILISKIN
GOSTERGELER IKINCI CEYREKTE YATAY BIR SEYRE ISARET ETMEKTEDIR. INSAAT YATIRIM
GOSTERGELERI ISE IKINCI CEYREKTE INSAAT YATIRIMLARINDAKI ARTISIN YAVASLAYARAK
SURDUGUNU GOSTERMEKTEDIR.

8. BELIRSIZLIK ALGISINDAKI AZALMA, GUVEN ENDEKSLERINDE GOZLENEN TOPARLANMA VE
FINANSAL KOSULLARDAKI IYILESME SONUCU TUKETIM TALEBINDEKI TOPARLANMANIN
SURECEGI VE YURT ICI OZEL NIHAI TALEBIN IKINCI CEYREKTEN ITIBAREN KADEMELI BIR ARTIS
EGILIMINE GIRECEGI DUSUNULMEKTEDIR.

9. SON DONEM VERILERI IHRACATIN BUYUME EGILIMINI 2014 YILI IKINCI CEYREGINDE DE
KORUDUGUNA VE DIS TALEPTEKI TOPARLANMANIN DA ETKISIYLE BUYUMEYE OLUMLU KATKI
YAPTIGINA ISARET ETMEKTEDIR. ALTIN HARIC IHRACAT MIKTAR ENDEKSI NISAN AYINDA
AYLIK BAZDA ARTIS GOSTERMIS VE BIR ONCEKI CEYREK ORTALAMASININ UZERINDE
SEYRETMISTIR. SON DONEMDE ANKET GOSTERGELERININ ISARET ETTIGI KURESEL OLCEKTEKI
ILIMLI TOPARLANMANIN VE DUNYA TICARETINDEKI CANLANMANIN ETKILERIYLE
ONUMUZDEKI DONEMDE IHRACATIN BUYUMEYE OLUMLU KATKISININ DEVAM ETMESI
BEKLENMEKTEDIR. BUNUNLA BIRLIKTE, IRAK’TAKI JEOPOLITIK GELISMELER IHRACATIN
BUYUMEYE KATKISI ACISINDAN ASAGI YONLU BIR RISK UNSURU OLUSTURABILECEKTIR.

10. 2013 YILI KASIM DONEMINDEN ITIBAREN SUREGELEN GUCLU ISTIHDAM ARTISI MART
DONEMINDE HIZ KESMIS, MEVSIMSELLIKTEN ARINDIRILMIS VERILERLE ISSIZLIK ORANLARI
YATAY BIR SEYIR IZLEMISTIR. BU DONEMDE, SANAYI VE INSAAT SEKTORLERI ISTIHDAM
ARTISINDA BIR DURAKSAMA YASANIRKEN, TARIM DISI ISTIHDAM HIZMET SEKTORUNUN
KATKISIYLA ARTIS GOSTERMISTIR. YILIN IKINCI CEYREGINE ILISKIN ONCU GOSTERGELER
ISTIHDAM ARTISINDA ILIMLI BIR SEYRE ISARET ETMEKTEDIR.

PARA POLITIKASI VE RISKLER

11. SIKI PARA POLITIKASI DURUSUNUN VE ALINAN MAKROIHTIYATI ONLEMLERIN ETKISIYLE KREDI
BUYUME HIZLARI MAKUL DUZEYLERDE SEYRETMEKTEDIR. TUKETICI KREDILERI YILIN ILK
YARISINDA TARIHSEL ORTALAMALARININ OLDUKCA ALTINDA BUYURKEN, TICARI KREDILERIN
BUYUME HIZINDAKI YAVASLAMA NISPETEN DAHA SINIRLI KALMISTIR. PARA POLITIKASI
KURULU, KREDILERIN MEVCUT BUYUME KOMPOZISYONUNUN ASIRI TUKETIMI SINIRLAMAK
YOLUYLA HEM ENFLASYONU DUSURUCU ETKI YAPTIGINI HEM DE DENGELENMEYI
DESTEKLEDIGINI IFADE ETMISTIR.

12. BU GELISMELERLE UYUMLU OLARAK YURT ICI OZEL KESIM NIHAI TALEBI ILIMLI BIR EGILIM
SERGILEMEKTEDIR. IHRACAT ISE DIS TALEPTEKI TOPARLANMANIN DA ETKISIYLE BUYUMEYE
OLUMLU KATKI YAPMAKTADIR. KURUL, TALEP BILESENLERININ MEVCUT GORUNUMU ALTINDA
2014 YILINDA TOPLAM TALEP KOSULLARININ ENFLASYON BASKILARINI SINIRLAYACAGINI VE
CARI ISLEMLER ACIGINDA BELIRGIN BIR IYILESME GOZLENECEGINI TAHMIN ETMEKTEDIR.

13. GECTIGIMIZ YILIN ORTALARINDAN ITIBAREN GERCEKLESEN BIRIKIMLI DOVIZ KURU
GELISMELERININ YILLIK ENFLASYON UZERINDEKI OLUMSUZ YANSIMALARI KADEMELI OLARAK
AZALACAKTIR. NITEKIM, TEMEL ENFLASYON GOSTERGELERININ ANA EGILIMI BASTA
DAYANIKLI MALLARDA OLMAK UZERE DOVIZ KURU KAYNAKLI ENFLASYON BASKILARININ
HAFIFLEMESIYLE BIRLIKTE MAYIS AYINDA UZUN BIR ARADAN SONRA ILK DEFA ASAGI YONLU
BIR SEYIR IZLEMISTIR. BAZ ETKISININ DE KATKISIYLA HAZIRAN AYINDAN ITIBAREN YILLIK
ENFLASYONDA KAYDA DEGER BIR DUSUS GOZLENECEGI TAHMIN EDILMEKTEDIR. KURUL,
MEVCUT DURUMDA GIDA VE KUR KAYNAKLI BIRIKIMLI ENFLASYON ETKISININ 6,5 PUAN
CIVARINDA OLDUGUNU, BU DURUMUN ORTA VADEDE ENFLASYONDA DUSUS ICIN ONEMLI
BIR ALAN OLUSTURDUGUNU IFADE ETMISTIR. BUNUNLA BIRLIKTE, ENFLASYONDA UZUNCA BIR
MUDDET SUREGELEN YUKSEK SEVIYELERIN FIYATLAMA DAVRANISLARI UZERINDEKI
ETKILERININ YAKINDAN IZLENMEYE DEVAM EDILMESI GEREKTIGI BELIRTILMISTIR.

14. KURUL, TOPLANTIDA SON DONEMDEKI JEOPOLITIK GELISMELERIN CARI DENGE VE
ENFLASYON UZERINDEKI OLASI YANSIMALARINI DA ELE ALMISTIR. IRAK’TAKI BELIRSIZLIKLERIN
KALICI OLMASI DURUMUNDA IHRACAT VE PETROL FIYATLARI KANALIYLA DIS DENGEDEKI
IYILESMEYI YAVASLATABILECEGI DILE GETIRILMISTIR. BENZER SEKILDE, ENERJI FIYATLARINDA
GOZLENEN YUKSELISIN, KALICI OLMASI DURUMUNDA, ENFLASYONU SINIRLI OLCUDE
ETKILEYEBILECEGI IFADE EDILMISTIR. BUNUNLA BIRLIKTE KURUL, BU ASAMADA SOZ
KONUSU BELIRSIZLIKLERE YONELIK PARA POLITIKASI TEPKISI VERILMESININ UYGUN
OLMAYACAGINI DEGERLENDIREREK GELISMELERIN DIKKATLE TAKIP EDILECEGINI
BELIRTMISTIR.

15. BU DEGERLENDIRMELER DOGRULTUSUNDA KURUL, SON AYLARDA KURESEL LIKIDITE
KOSULLARINDAKI IYILESMEYI DE GOZ ONUNE ALARAK, BIR HAFTALIK REPO FAIZINDE OLCULU
BIR INDIRIME GITMISTIR. ENFLASYON BEKLENTILERI, FIYATLAMA DAVRANISLARI VE
ENFLASYONU ETKILEYEN DIGER UNSURLAR YAKINDAN IZLENECEK VE ENFLASYON
GORUNUMUNDE BELIRGIN BIR IYILESME SAGLANANA KADAR GETIRI EGRISINI YATAYA YAKIN
TUTMAK SURETIYLE PARA POLITIKASINDAKI SIKI DURUS SURDURULECEKTIR.

16. KURUL, MALIYE POLITIKASINA VE VERGI DUZENLEMELERINE ILISKIN GELISMELERI ENFLASYON
GORUNUMUNE ETKILERI BAKIMINDAN YAKINDAN TAKIP ETMEKTEDIR. PARA POLITIKASI
DURUSU OLUSTURULURKEN, ONUMUZDEKI DONEMDE MALI DISIPLININ KORUNACAGI VE
YONETILEN/YONLENDIRILEN FIYATLARDA ONGORULMEYEN BIR ARTIS GERCEKLESMEYECEGI
VARSAYILMAKTADIR. MALIYE POLITIKASININ SOZ KONUSU CERCEVEDEN BELIRGIN OLARAK
SAPMASI VE BU DURUMUN ORTA VADELI ENFLASYON GORUNUMUNU OLUMSUZ ETKILEMESI
HALINDE PARA POLITIKASI DURUSUNUN DA GUNCELLENMESI SOZ KONUSU OLABILECEKTIR.

17. ORTA VADEDE MALI DISIPLINI KALICI HALE GETIRECEK VE TASARRUF ACIGINI AZALTACAK
YAPISAL REFORMLARIN GUCLENDIRILMESI MAKROEKONOMIK ISTIKRARI DESTEKLEYECEKTIR.
BU YONDE ATILACAK ADIMLAR AYNI ZAMANDA PARA POLITIKASININ HAREKET ALANINI
GENISLETECEK VE UZUN VADELI KAMU BORCLANMA FAIZLERININ DUSUK DUZEYLERDE
SEYRETMESINI SAGLAYARAK TOPLUMSAL REFAHA OLUMLU KATKIDA BULUNACAKTIR. BU
CERCEVEDE, ORTA VADELI PROGRAM`IN GEREKTIRDIGI YAPISAL DUZENLEMELERIN HAYATA
GECIRILMESI BUYUK ONEM TASIMAKTADIR