Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK) toplantı özetinde, "Öncü göstergeler, iktisadi faaliyetteki toparlanmayla yeni iş ilanlarının arttığını ve istihdam imkanlarının kısmen iyileştiğini göstermektedir." ifadelerine yer verildi.
Kurulun 25 Haziran'daki toplantısına ilişkin yayımlanan özette, mayıs  ayında tüketici fiyatlarının yüzde 1,36 oranında arttığı ve yıllık enflasyon 0,45  puan yükselerek yüzde 11,39 olduğu hatırlatıldı.

Mayıs ayı PPK karar metninde dikkat çekildiği üzere, bu dönemde gıda  enflasyonunun işlenmemiş gıda fiyatları kaynaklı olarak arttığı belirtilen  özette, uluslararası petrol fiyatlarındaki gelişmelere bağlı olarak enerji  enflasyonunun mayıs ayında yükselse de tüketici enflasyonunu sınırlamaya devam  ettiği bildirildi.

Özette, Türk lirasındaki değer kayıplarının, dayanıklı mallar başta  olmak üzere, temel mal grubu enflasyonuna yansırken, hizmet enflasyonunda salgına  bağlı olarak faaliyetin kesintiye uğradığı kalemler öncülüğünde yavaşlama  eğiliminin devam ettiği kaydedildi.

Bu gelişmeler sonucunda, çekirdek göstergelerin eğilimlerinde bir  miktar arttığı ifade edilen özette, şu değerlendirmelere yer verildi:

"Gıda ve alkolsüz içecekler yıllık enflasyonu mayıs ayında 1,59 puan  artarak yüzde 12,87’ye yükselmiştir. Bu gelişmede yıllık enflasyonu 4,91 puan  artan işlenmemiş gıda grubu belirleyici olmuştur. Döneme özgü gelişmelerle taze  meyve ve sebze fiyatlarında gözlenen düşüşün önceki yıllara kıyasla sınırlı  kalmasına ek olarak döviz kuruna duyarlılığı yüksek olan yumurta ve  bakliyatlardaki fiyat artışları işlenmemiş gıda enflasyonunu olumsuz etkileyen  temel unsurlardır.

İşlenmiş gıda grubu aylık enflasyonu bir miktar yavaşlarken, baz  etkisinin de katkısıyla yıllık enflasyonu belirgin olarak gerilemiştir. Diğer  yandan, öncü göstergeler işlenmemiş gıda yıllık enflasyonunun haziran ayında da  yükselebileceğine işaret etmektedir. Enerji fiyatları mayıs ayında yüzde 2,13  oranında yükselmiş, grup yıllık enflasyonu 1,93 puan artarak yüzde 5,23 olmuştur.  Uluslararası petrol fiyatlarındaki toparlanma ile birlikte Türk lirasındaki değer  kaybı enerji fiyatlarındaki yükselişte belirleyici olmuştur. Öncü göstergeler,  enerji yıllık enflasyonunun haziran ayında artacağını göstermektedir."

"12 AY SONRASI ENFLASYON BEKLENTİLERİ DÜŞTÜ"

Özette, temel mal grubu yıllık enflasyonunun mayıs ayında 1,38 puan  artarak yüzde 9,26'ya yükseldiği anımsatıldı.

Bu dönemde, gerek dayanıklı tüketim malları gerekse giyim ve ayakkabı  fiyatlarında belirgin artışlar gözlendiği belirtilen özette, Türk lirasındaki  birikimli değer kayıplarına bağlı olarak, dayanıklı mal grubunda otomobil ve  beyaz eşya fiyatlarındaki artışlar öne çıkarken, giyim ve ayakkabı grubunda  mevsimsel ortalamaların üzerinde bir fiyat artışı kaydedildiği bildirildi.

Özette, hizmet fiyatlarının mayıs ayında yüzde 0,73 arttığı ve yıllık  enflasyon 0,48 puan düşerek yüzde 11,28 olduğu kaydedildi.

Bu dönemde, hizmet fiyatlarında salgının sınırlayıcı etkilerinin  hissedilmeye devam ettiği vurgulanan özette, "Nitekim yıllık enflasyonda en  belirgin gerileme, faaliyetleri önemli ölçüde duraklayan lokanta-otel  hizmetlerinde gözlenirken, diğer hizmetler ve kira yıllık enflasyonu da düşüş  kaydetmiştir. Ulaştırma hizmetleri enflasyonunda ise kademeli normalleşme  adımları kapsamında uygulanan kapasite kısıtları birim maliyet kanalıyla yıllık  enflasyonun yükselmesine neden olmuştur." ifadeleri kullanıldı.

Özette, haziran ayında yıl sonu enflasyon beklentilerinin bir miktar  yükselirken, 12 ay sonrası enflasyon beklentilerinin düşüş kaydettiği belirtildi.

"KREDİ KOŞULLARINDAKİ İYİLEŞME YURT İÇİ TALEBİ DESTEKLEDİ"

Özette, iktisadi faaliyetteki yavaşlamanın nisan ayında  belirginleştiği ve sektörler geneline yayıldığı belirtildi.

Sanayi üretiminin mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış olarak  nisan ayında aylık yüzde 30,4 oranında daraldığı hatırlatılan özette, taşıt,  giyim ve tekstil başta olmak üzere ana ihracatçı sektörlerin üretimindeki düşüşün  daha belirgin olduğu vurgulandı.

Aynı dönemde turizm gelirlerinin seyahat kısıtlamaları nedeniyle durma  noktasına gelirken, salgına yönelik alınan tedbirlerin de etkisiyle ticaret,  konaklama-yiyecek hizmetleri, ulaştırma-depolama başta olmak üzere hizmet  sektörlerinde de sert bir yavaşlama kaydedildiği bildirildi.

Kademeli normalleşme adımlarıyla birlikte mayıs ayından itibaren  ekonomide toparlanmanın başladığının görüldüğü ifade edilen özette, hareket  kısıtlamalarının hafifletilmesi ve kredi koşullarındaki iyileşmenin yurt içi  talebi desteklediğinin altı çizildi.

Bu dönemde finansman koşullarına duyarlılığı yüksek ve talebi  ertelenmiş kalemlere yönelik kartla yapılan harcamaların hızlı bir şekilde  artarken, elektrik tüketiminin de istikrarlı bir artış gösterdiği ifade edildi.

Diğer taraftan, ihracatta dış ticaret ortakları geneline yayılan bir  iyileşme gözlenirken, ithalat talebinde de yurt içi talebe paralel olarak artış  kaydedildiği belirtilen özette, salgın hastalığa bağlı olarak küresel büyüme  görünümündeki bozulma ve seyahat kısıtlamaları nedeniyle ihracat ve turizm  gelirlerinde düşüş gözlendiği aktarıldı.

Özette, ancak, normalleşmeyle birlikte mal ihracatında görülen  toparlanma ve emtia fiyatlarının düşük seviyelerinin önümüzdeki dönemde cari  işlemler dengesini destekleyeceği vurgulandı.

"KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ HANE HALKI GELİR KAYIPLARININ SINIRLANMASI AÇISINDAN KRİTİK ROL OYNADI"

Özette, kurulun, iktisadi faaliyetteki toparlanmanın sürekliliği ve  makrofinansal istikrar açısından cari işlemler dengesindeki seyrin önemine  dikkati çektiği belirtildi.

Salgın hastalığa bağlı gelişmelerin Türkiye ekonomisi üzerindeki  olumsuz etkilerinin sınırlandırılması açısından finansal piyasaların, kredi  kanalının ve firmaların nakit akışının sağlıklı işleyişinin devamının büyük önem  arz ettiği vurgulanan özette, şunlar kaydedildi:

"Yakın dönemde uygulamaya konulan parasal ve mali tedbirler ekonominin  üretim potansiyelini destekleyerek finansal istikrara ve iktisadi faaliyetteki  toparlanma sürecine katkı yapmaktadır. İktisadi faaliyetin önümüzdeki dönemdeki  toparlanma hızı normalleşme sürecinin yurt içindeki ve yurt dışındaki seyrine  bağlı olacaktır. İktisadi faaliyetteki yavaşlama iş gücü piyasası verilerine de  yansımıştır.

Mart döneminde tarım dışı istihdam Şubat dönemine göre yüzde 4,3  azalırken, inşaat ve hizmetler sektöründeki istihdam kayıpları daha belirgin  olmuştur. Ancak iş gücüne katılım oranındaki gerilemeyle işsizlik oranlarındaki  artış nispeten sınırlı olmuştur. Öncü göstergeler, iktisadi faaliyetteki  toparlanmayla yeni iş ilanlarının arttığını ve istihdam imkanlarının kısmen  iyileştiğini göstermektedir. Kurul, kısa çalışma ödeneği başta olmak üzere  işsizlik sigorta fonu ve cari transferler aracılığıyla sağlanan desteklerin, hane  halkı gelir kayıplarının sınırlanması ve istihdamın korunması açısından kritik  rol oynadığı değerlendirmesinde bulunmuştur."

Kurulun 25 Haziran'daki toplantısına ilişkin yayımlanan özette, corona virüs salgınına ilişkin gelişmelere bağlı olarak küresel büyümedeki  zayıflamanın yılın ikinci çeyreğinde derinleşirken, ülkelerin attığı normalleşme  adımlarına bağlı olarak kısmi bir toparlanma gözlendiği belirtildi.

Ancak salgının başta güney yarım küre olmak üzere yayılımını devam  ettirmesi ve ikinci bir dalga yaşanma olasılığı dahilinde küresel ekonomideki  toparlanmaya ilişkin belirsizliklerin yüksek seyretmekte olduğu aktarılan özette,  salgının ve sağlık önlemlerinin, tüketim alışkanlıkları ve genel harcama  davranışına olası etkilerine yönelik belirsizliklerin devam ettiği bildirildi.

Özette, her açıdan normalleşmenin uzun sürmesi durumunda küresel ve  yurt içi büyüme görünümündeki zayıflamanın daha belirgin olabileceği ve ilave  tedbir gereksiniminin ortaya çıkabileceği vurgulandı.

Mayıs PPK toplantısını takip eden dönemde, OPEC  ülkelerinin arz  kısıntısı konusunda anlaşmaları ve talep tarafında en kötünün geride kaldığı  yönündeki beklentilere bağlı olarak petrol fiyatlarında toparlanma gözlendiği  kaydedilen özette, "Buna karşın küresel iktisadi faaliyete dair belirsizlikler  başta olmak üzere emtia fiyatlarına ilişkin aşağı yönlü riskler canlılığını  korumakta olup küresel enflasyon oranlarının 2020 yılında ılımlı bir görünüm  sergilemesi beklenmektedir." denildi.

"AÇIKLANAN PAKETLERİN ETKİSİYLE KREDİ İVMESİ GÜÇLÜ SEYRETMEKTEDİR"

Özette, gelişmiş ve gelişmekte olan ülke merkez bankalarının  genişleyici yönde adımlar atmaya devam ettiği bildirildi.

Gelişmiş ülkelerde uzun vadeli faiz oranlarının tarihsel düşük  seviyelere gerilerken, gerek merkez bankalarının açıklamaları gerekse piyasa  beklentilerinin, düşük faiz ortamının uzun bir süre devam edeceğine işaret ettiği  belirtilen özette, uygulanan politikaların finansal piyasalar, büyüme ve istihdam  üzerindeki etkinliğinin, ülkeler itibarıyla salgının seyriyle politika alanının  büyüklüğüne göre farklılaşabileceği kaydedildi.

Özette, destekleyici politika önlemleri ve normalleşme adımlarının  yakın dönemde risk iştahında bir miktar artışa neden olduğu ve gelişmekte olan  ülkelerden portföy çıkışlarının yavaşladığı aktarıldı.

Normalleşme adımlarını takiben, alınan parasal ve mali tedbirlerin de  katkısıyla küresel gelişmelerin Türkiye'nin risk primi ve kur oynaklığı  üzerindeki olumsuz etkilerinin bir miktar hafiflediği belirtilen özette, buna  karşın küresel iktisadi faaliyet görünümüne ve politika tedbirlerinin etkinliğine  ilişkin belirsizliklerin sürmesinin, önümüzdeki dönemde küresel risk iştahı ve  gelişmekte olan ülkelere yönelen portföy akımlarının dalgalı seyretmesine neden  olabileceği aktarıldı.

Özette, şu değerlendirmelere yer verildi:

"Belirsizliklerin yüksek seyrettiği bu süreçte salgın hastalığın  sermaye akımları, finansal koşullar, dış ticaret ve emtia fiyatları kanalıyla  oluşturmakta olduğu küresel etkiler yakından takip edilmektedir. Bu kapsamda  Merkez Bankası, salgının Türkiye ekonomisine etkilerini izleyerek elindeki  araçları fiyat istikrarı ve finansal istikrar amaçları doğrultusunda kullanmaya  devam edecektir. Parasal, finansal ve mali tedbirlerin yanı sıra büyük ölçüde  kamu bankalarınca genişletilen kredi arzı, kredi büyümesine ilişkin aşağı yönlü  riskleri sınırlayarak reel sektöre kredi akışının kesintisiz devamına katkı  sağlamaktadır. Kefaletli kredi imkanı ile inşaat, turizm ve yerli üretim yapan  sektörleri desteklemek amacıyla açıklanan paketlerin etkisiyle kredi ivmesi güçlü  seyretmektedir. Kamu bankaları öncülüğündeki kefaletli kredi kullandırımları  ticari ve bireysel kredi arzını ve kredi faizlerindeki düşüşü destekleyerek  salgının ekonomik birimlerin gelir ve nakit akışı üzerindeki olumsuz  yansımalarını azaltmaktadır. Son dönemde açıklanan bireysel kredi paketlerinin  desteğiyle konut kredisi talebinin de güç kazandığı gözlenmektedir."

"YILIN İKİNCİ YARISINDA TALEP YÖNLÜ DEZENFLASYONİST ETKİLER DAHA BELİRGİN HALE GELECEK"

Özette, toplam talep koşullarının sınırlayıcı etkisine karşın salgına  bağlı birim maliyet artışlarının yansımalarıyla çekirdek enflasyon  göstergelerinin eğilimlerinde bir miktar yükseliş gözlendiği belirtildi.

Uluslararası emtia fiyatlarının tüketici enflasyonunu sınırlamaya  devam ederken, gıda enflasyonunun dönemsel ve salgına bağlı etkiler nedeniyle  arttığı vurgulanan özette, şular kaydedildi:

"Salgına bağlı tedbirlerle kısa vadede etkili olan arz yönlü  unsurların, normalleşme sürecinin devamıyla kademeli olarak ortadan kalkacağı ve  yılın ikinci yarısında talep yönlü dezenflasyonist etkilerin daha belirgin hale  geleceği değerlendirilmektedir. Bu çerçevede Kurul, enflasyon görünümünü  etkileyen tüm unsurları dikkate alarak politika faizinin sabit tutulmasına karar  vermiştir. Kurul, enflasyondaki düşüş sürecinin devamlılığının ülke risk priminin  gerilemesi, uzun vadeli faizlerin aşağı gelmesi ve ekonomideki toparlanmanın güç  kazanması açısından büyük önem taşıdığını değerlendirmektedir.

Enflasyondaki düşüşün hedeflenen patika ile uyumlu şekilde  gerçekleşmesi için para politikasındaki temkinli duruşun sürdürülmesi  gerekmektedir. Bu çerçevede, parasal duruş ana eğilime dair göstergeler dikkate  alınarak enflasyondaki düşüşün sürekliliğini sağlayacak şekilde belirlenecektir.  Merkez Bankası, fiyat istikrarı ve finansal istikrar amaçları doğrultusunda  elindeki bütün araçları kullanmaya devam edecektir. Kurul, salgın hastalığa bağlı  iktisadi risklerin en aza indirilmesi açısından para ve maliye politikaları  arasındaki eş güdümün sürdürülmesinin büyük önem arz ettiği değerlendirmesinde  bulunmuştur. Salgın hastalığın ekonomiyi birçok farklı kanaldan etkilemesi, başta  nakit akışının düzenlenmesi ve istihdamın korunmasına yönelik tedbirler olmak  üzere şirketler ve hanehalkı üzerindeki etkilerin asgari düzeyde tutulabilmesi  için koordineli politika uygulamaları gerektirmektedir. Dolayısıyla makro  ölçekteki para ve maliye politikalarının yanı sıra en çok etkilenen iktisadi  birimleri hedefleyen ve sektörel etkileşimleri dikkate alan politika  uygulamalarının kritik önemde olduğu değerlendirilmektedir. Bu süreçte atılacak  politika adımlarının hedefli ve geçici nitelikte olması politika etkinliğini  destekleyecektir."

Özette, açıklanacak her türlü yeni verinin ve haberin Kurul'un  geleceğe yönelik politika duruşunu değiştirmesine neden olabileceği önemle  vurgulandı.