Ekonomistler, enflasyonun piyasa beklentilerine yakın gerçekleştiğini, gıda fiyatlarının gelecek dönemde dikkatle takip edilmesi gerektiğini, Merkez Bankası`nın nisan toplantısında ölçülü faiz indirimine gidebileceğini belirtiyor.
Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), martta aylık yüzde 0,57, yıllık yüzde 11,86  artarak AA Finans Anketi'ne katılan ekonomistlerin sırasıyla yüzde 0,53 ve yüzde 11,81 olan beklentilerinin hafif üzerinde gerçekleşti.

Piri Reis Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Erhan Aslanoğlu ve AA Finans Analisti ve ekonomist Haluk Bürümcekçi, "Skype" üzerinden AA muhabirinin enflasyon gelişmeleri ve Merkez Bankası'nın gelecek dönem kararlarına ilişkin sorularını yanıtladı.

Erhan Aslanoğlu, martta enflasyonun beklentilerinin görece üzerinde gerçekleştiğini, yılın geri kalanda ise gıda fiyatlarının enflasyon üzerinde daha  etkili olabileceğini söyledi.

Enflasyon rakamlarının geçen yılın aynı ayına göre düşük ve yıllık  bazda da enflasyonda bir miktar gerilemeye işaret ettiğini belirten Aslanoğlu,  enflasyonda son üç ayda hem yıllık hem de aylık bazda gıda, sağlık ile çeşitli  mal ve hizmetler kaleminin öne çıktığını dile getirdi.

Aslanoğlu, şöyle devam etti:

"Mart ayında sağlık ile çeşitli mal ve hizmet kalemleri daha ön plana  çıktı. Gıda da son bir yıllık enflasyon yüzde 10 civarında ama son üç aylık  enflasyon yüzde 9 civarına geldi. İçinde bulunduğumuz dönem genel özellikleri  itibarıyla da en azından belirli ürünler başta olmak gıdaya görece daha fazla  talebin olduğu bir dönem. Bu dönemde fiyatlama davranışlarında belki bazı  perakendeciler ve üreticilerde aşırı fiyatlama davranışı gördük. İçinde  bulunduğumuz dönemde bu devam edebilir."

Erhan Aslanoğlu, martta gıdadaki hareketin aslında önceki aylara göre  daha düşük kaldığını ifade etti.

Son üç ayda gıdanın geldiği seyir ve gelecek dönem dikkate alındığında  gıdaya çok dikkat edilmesi gerektiğini vurgulayan Aslanoğlu, "Hava şartları ve  genel koşullar da bunda etkili olacak ama gıdanın 2020 enflasyonu açısından yine  ön plana çıkacağı kanaatindeyim." şeklinde konuştu.

"ENFLASYONDA ÇİFT HANELİ RAKAMLARDA BİR SÜRE DEVAM ETMEMİZ OLASI"

Prof. Aslanoğlu, Üretici Fiyatları Endeksi'ne (ÜFE) bakıldığında ise  artışın daha yüksek olduğunu, ÜFE'nin hem geçen yıla hem de son üç aylık trende  göre gelecek aylar için yükseliş sinyali ortaya koyduğunu belirtti.

Özellikle, ÜFE'nin döviz kurundaki artışı daha hızlı yansıtan bir  endeks olduğuna dikkati çeken Aslanoğlu, gelecek dönemde kurdaki yukarı yönlü  hareketlenmenin devam etmesi halinde TÜFE'ye yansımasının olası olduğunu söyledi.

Aslanoğlu, aylık ve yıllık bazda özel kapsamlı endekslerden B ve C  endekslerinin de son iki aya göre yukarı yönlü bir hareketlenme gösterdiğini  anımsatarak, bu verilere göre enflasyonun gelecek aylarda artış eğilimi içinde  olabileceğini dile getirdi.

Talep enflasyonun gıda, temel temizlik ve sağlık ürünleri dışında  etkisini hissettirecek gibi görünmediğine işaret eden Aslanoğlu, şu  değerlendirmelerde bulundu:

"Buradan çok bir baskı beklemiyorum. Ama Türkiye'de gıdanın ağırlığı  yüksek olduğu için önümüzdeki aylarda gıda ve kura bağlı olarak enflasyonda yine  çok hızlı bir aşağı iniş olacağını da zannetmiyorum. Çift haneli rakamlarda bir  süre devam etmemizin daha olası olduğunu düşünüyorum. Corona virüsle (Kovid-19)  ilgili gelişmeler olumluya dönerse muhtemelen bunu kurda da hissedeceğimiz için  enflasyon baskısı azalabilir. Ama bunun cevabını vermek için henüz erken. Merkez  Bankası açısından mevcut verilerin ekonomik tabloyu çok fazla değiştirmediği  kanaatindeyim. Bununla birlikte, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) da  gıda tarafına daha çok dikkat edeceğini düşünüyorum. Zaten oldukça önemli bir  faiz indirimi yaptı. Faiz indirimine bir miktar devam edebilir ama asıl para  politikası miktarsal genişleme tarafında olacak, bunu çeşitlendirme tarafında  olacaktır diye düşünüyorum."

"AKARYAKIT FİYATLARI ENFLASYONU AŞAĞI YÖNLÜ ETKİLEDİ"

AA Finans Analisti ve ekonomist Haluk Bürümcekçi de genel anlamda  enflasyonda sürpriz bir gelişme olmadığını, geçen seneye göre yarı yarıya ve uzun  yıllar ortalamasının altında olması sebebiyle mart enflasyonuna olumlu  denilebileceğini belirtti.

"Yıllık enflasyonda gerileme başladı. Şubat ayında gördüğümüz  seviyeler yılın zirvesi olabilir gibi duruyor. Fakat bütün bunlar bir kur şoku  olmadığı senaryo altında geçerli." diyen Bürümcekçi, kurlarda son dönemde yukarı  yönlü bir hareketlenme olduğunu ifade ederek, kısa vadede bakıldığında ise  akaryakıt fiyatlarının enflasyonu aşağı yönlü etkilediğini bildirdi.

Bürümcekçi, özellikle kur geçişkenliği yüksek olan gruplarla  hizmetlerde bir hareketlenme gözlemlendiğini söyledi.

İşlenmiş gıda tarafının fiyatların özellikle yüksek seyrettiğini,  aslında gıda enflasyonu gerilemiş gibi göründüğünü ancak bunun tamamen  meyve-sebze fiyatlarından kaynaklandığını ifade eden Bürümcekçi, çünkü geçen yıl  meyve-sebze fiyatlarının çok daha yüksek olduğunu kaydetti.

Haluk Bürümcekçi, meyve-sebze tarafının problemli olduğunu ve gelecek  aylarda bunun ortaya çıkabileceğini belirterek, "Bu durum yıllık enflasyonda  dalgalanma meydana getirebilir. Ama bugünden baktığımızda nisan ayında akaryakıt  fiyatlarının aşağı yönlü etkisinin olacağını görüyoruz. Buna karşılık kur  artışının hızlanması biraz daha olumsuz yansıyabilir. Yine de geçen seneki  TÜFE'nin yüksek olması sebebiyle enflasyonda kademeli gerileme devam edebilir."  değerlendirmesinde bulundu.

ÖLÇÜLÜ FAİZ İNDİRİMİ GELEBİLİR

Haluk Bürümcekçi, belirgin bir kur şoku olmadığı takdirde yıl sonunda  enflasyonun yüzde 10-11 seviyesinde olabileceğini söyledi.

Sadece enflasyon dikkate alındığında TCMB'nin faiz indirimleri için  bunun bir engel teşkil etmediğini ancak son dönemde finansal istikrar açısından  riskin arttığını belirten Bürümcekçi, özellikle tahvil faizlerinin son dönemdeki  gelişmelere tepki verdiğini, off-shore swap faizlerinin çok yükseldiğini  bildirdi.

Bürümcekçi, ülke risk priminin (CDS) 600'ün üzerine çıktığını  hatırlatarak, "Aslında bunlar TCMB'nin sürekli baktığı şeyler. Üstelik, kurlarda  da ciddi baskı görüyoruz. O yüzden Merkez Bankası'nın biraz daha ihtiyatlı olması  gerekiyor. 22 Nisan'daki toplantıya kadar vakit var, Merkez Bankası da  izleyecektir." dedi.

Birçok merkez bankasının faiz indirimine gittiği dönemde TCMB'nin de  politika faizini 100 baz puan düşürdüğünü anımsatan Bürümcekçi, "TCMB, indirim  yapacaksa daha ölçülü yapmalı. Biraz daha dikkatli gitmesi lazım. Çünkü, Türk  lirası üzerindeki baskı çok arttı. Bu da başka sonuçlara yol açıyor. Birazcık  frene basmasında fayda var diye düşünüyorum." ifadelerini kullandı.