ABD Merkez Bankası'nın (Fed) nisan toplantısına ilişkin sonuç bildirisinin, ülke ekonomisinin son dönemdeki zayıflığını yansıtacağı görüşünde birleşen Amerikalı ekonomistler, yavaşlayan büyümenin faiz artış zamanlamasını nasıl etkileyeceği konusunda ise birbirinden ayrılıyor.
American Enterprise Institute (AEI) Kıdemli Uzmanı Steven Oliner ve Moody's Analytics Direktörü Ryan Sweet, Federal Açık Piyasa Komitesi'ni (FOMC) TSİ 21.00'de açıklanacak toplantı kararları öncesinde AA muhabirinin sorularını yanıtladı.
Daha önce Fed'de 25 yıl boyunca ekonomist olarak görev yapan Oliner, FOMC'nin bir önceki toplantısından sonra açıklanan önemli makroekonomik verilerin beklentilerin altında kaldığına dikkati çekerek, bu ayki toplantıya ilişkin bildirideki kilit noktanın, son ekonomik veriler ve risklerin değerlendirildiği ilk iki paragrafta yapılacak revizyonlar olacağını dile getirdi.
Oliner, üyelerin yavaşlayan büyümenin nedenlerine yönelik görüşlerinin faiz takviminde belirleyici rol oynayacağını vurgularken, "Üyeler, zayıflayan büyümeyi olumsuz hava şartları gibi geçici nedenlere bağlayarak, ekonominin ikinci çeyrekte toparlanacağından emin bir tutum mu, yoksa daha şüpheci bir yaklaşım mı izleyecek?. En kritik soru işte bu..." değerlendirmesini yaptı.
Bu noktada, FOMC'nin daimi üyesi ve New York Fed Başkanı William Dudley'nin yavaşlayan ekonomiye yönelik son açıklamalarına atıfta bulunan Oliner, şöyle devam etti:
"Dudley, geçen haftaki konuşmasında, 'dilerim, gelecek veriler faiz artışına bu yıl içinde başlanmasına izin verir' türünde ifadeler kullandı ve hiç emin gözükmedi. Bence, diğer üyelerin de ekonominin ikinci çeyrek ve sonrasındaki performansına ilişkin endişeleri var. Toplantı bildirisinde, üyelerin ekonominin geleceğine ilişkin güçlü şüpheleri olduğunu görürsek, bu haziranın ilk faiz artışı için seçenekler arasında olmadığı kesinleşir."
"GÜÇLENEN DOLARLA GERİLEYEN BÜYÜME"
Oliner, bununla birlikte FOMC'nin bundan önceki toplantılarda aldığı kararların geçerliliğini koruduğunu belirterek, faiz artış takvimine ilişkin yönlendirmenin değiştirilmeyeceği öngörüsünde bulundu.
FOMC üyeleri, son iki toplantıda faiz artışına istihdam sektöründe daha fazla iyileşme sağlandığından ve enflasyonun yüzde 2 hedefine yaklaştığından emin olmadan başlamama kararı almıştı.
Buna karşın ülkedeki istihdam artışının, martta son 15 ayın en kötü performansını gösterdiğini anımsatan Oliner, bunun sebeplerini yükselen dolar ve düşen petrol fiyatları olarak sıralarken, "Dolardaki güçlenme, bu yılki büyümeyi yüzde 0,6 düşürecek. Bu, yüzde 2 - 3 aralığında büyüyen bir ekonomi için çok büyük bir sorun. Güçlü dolarla düşen sanayi üretimi, yatırımlar, ihracat ve istihdam faiz artışını eylül sonrasına erteleyebilir" görüşünü paylaştı.
Steven Oliner, dolardaki değerlenmeden kaynaklanan sorunların kolay bir çözümü olmadığını kaydederken, sözlerini "Bu toplantı, karar açısından kolay ancak iletişim açısından çok zor bir toplantı olacak" diye tamamladı.
"İLK ÇEYREĞE İLİŞKİN BÜYÜME YÜZDE 1 CİVARINDA OLACAK"
Moody's Analytics Direktörü Ryan Sweet ise Oliner'ın aksine FOMC'nin ilk çeyrekteki zayıflığı "geçici" bir eğilim olarak yorumlayacağını ileri sürerken, "FOMC üyeleri, yavaşlayan ekonomiyi hava şartları, batı yakasındaki limanlardaki aksamalar ve enerji yatırımlarındaki düşüş gibi geçici faktörlere dayandıracak. Bildiride, faiz artışının haziranda başlamayacağına dair somut bir delil arayacakların, hayal kırıklığına uğrayacağını düşünüyorum. Çünkü Fed, esneklik istiyor" ifadelerini kullandı.
Öte yandan, Fed'in ekonomik büyümeye ilişkin değerlendirmesini, "güçlü"den "ılımlı"ya revize etmesini bekleyen Sweet, ABD'de yine bugün açıklanacak olan ilk çeyrek büyüme verisinin ise yüzde 1 civarında olacağı öngörüsünde bulundu.
Sweet, bu noktada geçen seneki büyüme rakamlarını anımsatarak, "Ekonomi 2014'ün ilk çeyreğinde beklenmedik şekilde daraldıktan sonra ikinci ve üçüncü çeyrekte toparlamıştı. Bu yıl tarihin tekerrür edeceğini düşünüyorum. Ekonomi, geçen seneki gibi ikinci ve üçüncü çeyrekte iyileşecek" dedi.
Özellikle tüketici harcamaları ve konut yatırımlarının ekonominin tekrar ivme kazanmasında büyük rol oynayacağını kaydeden Sweet, Fed'in faiz artışını eylül toplantısıyla başlatmasını beklediğini sözlerine ekledi.
