Türkiye, büyümede yıla hızlı başladı
11.06.2018 11:54Son güncelleme : 11.06.2018 16:03
Türkiye, 2017`deki güçlü büyümesinin ardından bu yıla da hızlı başladı ve ilk çeyrekte yüzde 7,4 ile beklentilerin üzerinde büyüme kaydetti.
AA
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Türkiye, bu yılın ilk çeyreğinde yüzde 7,4 büyüyerek ekonomistleri ve tahmincileri şaşırtmaya devam etti. AA Finans'ın Büyüme Beklenti Anketi'ne katılan ekonomistlerin yılın ilk çeyreğine ilişkin büyüme beklentilerinin ortalaması yüzde 6,9 olmuştu.
Açıklanan verilere göre, üretim yöntemine göre cari fiyatlarla GSYH tahmini, yılın ilk 3 ayında 2017'nin aynı dönemine kıyasla yüzde 21,9 artarak 792 milyar 691 milyon
lira olarak gerçekleşti.
AA Finans Analisti ve ekonomist Haluk Bürümcekçi, ilk çeyrek büyümesinin beklentilerin üzerinde geldiğini ifade ederek, büyüme trendinin gücüne ilişkin göstergelerin ilk çeyrekte bir önceki çeyreğe göre hızlanmaya işaret ettiğini söyledi.
"LOKOMOTİF SEKTÖRLER SANAYİ, İNŞAAT VE HİZMETLER"
Bürümcekçi, takvim etkisinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksinin, 2018'in ilk çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 7,2 arttığına dikkati çekerek, "Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi de bir önceki çeyreğe göre yüzde 2 artış gösterdi. Üretim yöntemiyle hesaplanan GSYH verileri, ilk çeyrekte lokomotif sektörler olarak sanayi, inşaat ve hizmetleri öne çıkarıyor." dedi.
Bürümcekçi, harcamalar yöntemiyle hesaplanan GSYH verilerine göre, ilk çeyrekte özel tüketimin katkısının belirgin bir şekilde arttığını, net dış talebin de büyümeyi aşağı çektiğini ifade etti.
İlk çeyrekte hanehalklarının nihai tüketiminin yüzde 11,6, mal ve hizmet ithalatının yüzde 15,6 yıllık artış kaydettiğini belirten Bürümcekçi, gayrisafi sabit sermaye oluşumunda makine-teçhizat yatırımlarındaki toparlanmanın devam ettiğini söyledi.
Bürümcekçi, inşaat yatırımlarının yüzde 12,3 arttığı ilk çeyrekte, makine-teçhizat yatırımlarının önceki iki çeyrekteki artışlardan sonra ilk çeyrekte de yüzde 7 gibi güçlü toparlanma göstermesinin, büyüme kompozisyonu ve büyümenin sürdürülebilirliği açısından olumlu bir gelişme olduğunu vurguladı.
Öncü verilere bakıldığında, alınan ilk sinyallerin büyüme eğiliminin yılın ikinci çeyreğinde zayıflamaya işaret ettiğini kaydeden Bürümcekçi, şu değerlendirmelerde bulundu:
"İlk çeyrekte büyümenin geçen yıldan devreden momentumla güçlü gerçekleştiği izlenmektedir. Buna karşılık ikinci çeyrekte, TCMB’nin yüklü faiz artışlarına yönelmesi ve kredi faizlerinin de yükseliş eğiliminde olmasıyla tüm sektörlerde belirgin yavaşlama izlenecek gibi durmaktadır. Dolayısıyla büyümenin ne ölçüde yavaşlayacağı seçim sonrası dengeleyici maliye politikası tedbirleri alınıp alınmayacağına bağlı olacaktır. Bu bağlamda, 2018 yılı için yüzde 4 seviyesinde olan büyüme tahminimizi korurken, yeni gözden geçirmeyi seçimler sonrasında yapmanın daha uygun olduğunu düşünüyoruz."
"YATIRIM HARCAMALARINDAKİ GÜÇLENME DİKKAT ÇEKİCİ"
Halk Yatırım Araştırma Direktörü Banu Kıvci Tokalı da geçen yılın üçüncü çeyreğinden itibaren güçlenen büyüme momentumunun, bu yılın ilk çeyreğinde de korunduğunu belirterek, ilk çeyrek büyüme oranının kendi tahminleri doğrultusunda yüzde 7,4 seviyesinde açıklandığını söyledi.
Sektörel bazda, sanayi ve inşaat, harcamalar bazında ise özel tüketim ve yatırım harcamalarının, büyümenin ilk çeyrekte de güçlü kalmasında ana etkenler olduğunu vurgulayan Tokalı, "Mevsimsel olarak düzeltilmiş büyüme verileri, son 6 çeyrektir genişleme yönünde. Ancak gerek yurt içinde parasal sıkılaşma gerekse de küresel koşulların geçmiş döneme göre daha az destekleyici olmasının etkisiyle ikinci çeyrekten itibaren büyüme hızında yavaşlama göreceğiz." diye konuştu.
Tokalı, mevcut koşullarda yılın tamamına ait yüzde 4’lük büyüme tahminini koruduğunu belirterek, üretim verilerinin, büyüme oranı tahmininde tekrar öncü gösterge olma rolüne geri döndüğünü söyledi.
Harcama grupları bazında, özel tüketim harcamalarının büyümede ana rolü üstlendiğine işaret eden Tokalı, yatırım harcamalarındaki güçlenmenin de dikkat çekici olduğunu kaydetti.
Tokalı, nisanda başlayan ve mayıstan itibaren belirginleşen parasal sıkılaşma adımlarının reel ekonomi üzerindeki yavaşlatıcı etkisinin 2018 ve 2019 büyüme oranları üzerinde belirleyici olacağını vurgulayarak, "Bu etkiye bağlı olarak, 2018 ve 2019 için sırasıyla yüzde 4 ve yüzde 4,5 seviyelerindeki büyüme tahminlerimizde aşağı yönlü riskler bulunuyor." dedi.
"ÖNCÜ GÖSTERGELER 2. ÇEYREKTE YAVAŞLAMAYA İŞARET EDİYOR"
QNB Finansinvest Başekonomisti Burak Kanlı ise iktisadi faaliyetin ilk çeyrekte de gücünü koruduğunu belirterek, "Tüketim ve yatırım talebi mevsimsellikten arındırılmış verilerle ivme kazanmaya devam etti. Buna karşılık ithalat ve ihracatta bir miktar yavaşlama görüyoruz." ifadelerini kullandı.
İlk çeyrekteki güçlü veriye karşın ikinci çeyreğe dair öncü verilerin, ekonomide bir yavaşlamanın gerçekleşmekte olduğunu gösterdiğine dikkati çeken Kanlı, yavaşlamanın yılın kalanına yayılmasının mümkün olduğunu vurguladı.
Kanlı, yavaşlamanın, ekonominin uzun vadeli dinamikleri için istenen bir durum olabileceğini ifade ederek, "Zira son 1,5 yıldaki hızla büyümenin ardından sert bir düzeltme süreciyle karşı karşıya kalabilirdik. Biz yılın tamamı için yüzde 4,5 civarında bir büyümenin olası olduğunu düşünüyoruz." dedi.
