Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK) Toplantı Özeti`nde, "Mayıs ayında enflasyon beklentilerindeki iyileşme sürmüş, beklentiler tüm vadelerde düşüş kaydetmiştir" ifadesi kullanıldı.
PPK 21 Mayıs'ta gerçekleştirdiği toplantıya ilişkin yayımlanan özette, nisan ayında tüketici fiyatlarının yüzde 0,85 arttığı, yıllık enflasyon 0,92 puan azalarak yüzde 10,94'e gerilediği hatırlatıldı.

Enerji grubunun tüketici enflasyonundaki yavaşlamayı sürükleyen temel  unsur olduğu ve gıda grubunun daha olumlu bir görünümü sınırladığı vurgulanan  özette, "Enerji fiyatları uluslararası petrol fiyatlarını takiben gerilemeye  devam ederken, gıda fiyatları mevsimsel eğilimlerin üzerinde bir artış  kaydetmiştir. Hizmet enflasyonundaki gerileme alt kalemler geneline yayılırken,  temel mal grubu yıllık enflasyonu döviz kuru gelişmelerine rağmen yavaşlamıştır. Bu görünüm altında, B ve C göstergelerinin yıllık enflasyonu ve eğilimi düşüş  sergilemiştir." ifadeleri kullanıldı.

Özette, gıda ve alkolsüz içecekler yıllık enflasyonunun nisan ayında  1,23 puan artarak yüzde 11,28'e ulaştığı belirtildi.

İşlenmemiş gıda fiyatlarında genele yayılan artışlar gözlendiği,  kırmızı et ve dış ticarete bağımlılığı yüksek olan bakliyatların öne çıktığı bildirilen özette, şunlar kaydedildi:

"İşlenmiş gıda fiyatlarında gözlenen yükseliş eğilimi nisan ayında da  devam etmiştir. Ekmek ve tahıllar grubu enflasyonu yüksek seyrini korurken, katı  ve sıvı yağlar ile alkolsüz içecekler kalemleri işlenmiş gıda enflasyonunu yukarı  çeken diğer gruplar olmuştur. Gıda enflasyonundaki görünümde salgına bağlı  etkiler ve dönemsel talep artışının yanı sıra vergi ayarlamaları ve döviz kuru  gelişmeleri gibi bir dizi unsurun etkili olduğu değerlendirilmektedir. Öncü  göstergeler gıda yıllık enflasyonundaki yükselişin, işlenmemiş gıda fiyatları  kaynaklı olarak, mayıs ayında da süreceğine işaret etmektedir."

Özette, enerji fiyatlarının nisan ayında yüzde 4,99 düştüğünü, grup yıllık enflasyonunun 6,51 puan azalarak yüzde 3,30'a gerilediği belirtildi.

Türk lirasındaki değer kaybına karşın, uluslararası petrol  fiyatlarındaki düşüş bu gelişmede belirleyici olmaya devam ettiği vurgulana  özette, "Öncü göstergeler, enerji yıllık enflasyonunun mayıs ayında bir miktar  artacağı yönünde sinyal vermektedir. Diğer taraftan, asgari maktu özel tüketim  vergisinin yükseltilmesi nedeniyle sigara fiyatlarının mayıs ayında sınırlı bir  oranda artacağı, ancak bu grupta yıllık enflasyonun baz etkisiyle düşüşünü  sürdüreceği öngörülmektedir." ifadelerine yer verildi.

Özette, temel mal grubu yıllık enflasyonunun nisan ayında 0,30 puan  düşerek yüzde 7,88 olduğu hatırlatıldı.

Bu dönemde yıllık enflasyonun dayanıklı mallarda nispeten yatay  seyrederken, diğer alt gruplarda gerilediği belirtilen özette, şu  değerlendirmeler yapıldı:

"Dayanıklı mal grubunda, Türk lirasındaki değer kaybını takiben  otomobil ve mobilyada güçlü aylık fiyat artışları dikkat çekerken, giyim ve  ayakkabı grubunda mevsimsel fiyat artışı geçmiş yıllara kıyasla oldukça sınırlı  gerçekleşmiştir. Hizmet fiyatları nisan ayında yüzde 0,22 oranında artmış, grup  yıllık enflasyonu 0,66 puan düşerek yüzde 11,76 olmuştur. Bu dönemde hizmet  fiyatları üzerinde salgın hastalığın etkileri önemli ölçüde hissedilmiştir.  Yıllık enflasyon tüm alt kalemlerde gerilerken, en belirgin düşüş faaliyetleri  kesintiye uğrayan lokanta-otel ve ulaştırma hizmetlerinde gözlenmiştir. Nisan  ayında haberleşme hizmetleri fiyatları azalırken, kira artışlarındaki yavaşlama  devam etmiştir. Diğer yandan, bakım-onarım hizmetleri fiyatları döviz kuru  gelişmeleri sonucunda yüksek bir oranda artmıştır. Mayıs ayında enflasyon  beklentilerindeki iyileşme sürmüş, beklentiler tüm vadelerde düşüş kaydetmiştir."

"CARİ İŞLEMLER DENGESİNİN YIL GENELİNDE ILIMLI BİR SEYİR İZLEYECEĞİ ÖNGÖRÜLMEKTE"

Toplantı özetinde ocak ve şubat aylarında finansal koşullardaki  iyileşmenin de katkısıyla güçlü bir eğilim sergileyen iktisadi faaliyetin, corona virüs salgınının dış ticaret, turizm ve iç talep üzerindeki etkilerine  bağlı olarak mart ayı ortalarından itibaren zayıflamaya başladığı belirtildi.

Sanayi üretim endeksinin, mart ayında mevsim ve takvim etkisinden  arındırılmış olarak bir önceki aya göre yüzde 7,1 oranında azaldığı, çeyreklik  bazda ise yatay seyrettiği hatırlatılan özette, sektörel kırılım incelendiğinde,  tekstil, giyim eşyası, bilgisayar-elektronik-optik aletler, taşıt ve diğer ulaşım  gibi ihracatçı sektörlerin üretiminde belirgin düşüşlerin gözlendiği, gıda,  tütün, kâğıt, kimyasal, temel eczacılık, diğer metalik olmayan mineral ürünler ve  ana metal sektörlerinin nispeten olumlu ayrıştığı bildirildi.

Özette, iktisadi faaliyetteki yavaşlamanın nisan ayında  belirginleştiği ve sektörler geneline yayıldığı vurgulandı.

Turizm ve ilişkili sektörlerde faaliyetin durma noktasına geldiği  ifade edilen özette, şunlar kaydedildi:

"Perakende ticarette gıda ve market alışverişi dışındaki kalemlerdeki  yavaşlama derinleşmiş, imalat sanayiinde dış talepteki sert düşüşün etkisiyle ana  ihracatçı sektörlerin sipariş ve kapasite kullanım oranları oldukça düşük  seviyelere gerilemiştir. Mayıs ayının ilk yarısına ilişkin yüksek frekanslı  göstergeler kısmi normalleşme adımlarıyla birlikte dipten dönüş sinyalleri  içermektedir. Bu kapsamda ihracat, ithalat ve kapasite kullanım oranlarında  sınırlı artışlar görülmektedir. Küresel büyüme görünümündeki bozulma ve seyahat  kısıtlamaları nedeniyle ihracat ve turizm gelirleri azalmıştır. Ana pazarı Avrupa  bölgesi olan taşıt, giyim, tekstil, deri, makine-ekipman, elektrikli teçhizat  sektörlerinde ihracat imkanları önemli ölçüde daralmıştır. Diğer taraftan,  iktisadi faaliyetteki yavaşlamayla ithalat talebi hızla gerilerken, emtia  fiyatlarındaki düşük düzeyler de ithalat faturasını sınırlamaktadır. Bu  çerçevede, ihracat ve turizm gelirlerinde salgın hastalığa bağlı olarak gözlenen  düşüşe karşın, emtia fiyatları ve ithalatın sınırlayıcı etkisiyle cari işlemler  dengesinin yıl genelinde ılımlı bir seyir izleyeceği öngörülmektedir."

"KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ, İŞSİZLİK SİGORTA FONU VE CARİ TRANSFERLER KRİTİK ROL OYNADI"

Özette, salgın hastalığa bağlı olumsuz etkilerin geçici olduğu ve  yılın ikinci yarısıyla birlikte yurt içi talepte daha güçlü ve daha erken olmak  üzere, ekonominin toparlanma eğilimine gireceğinin değerlendirildiği belirtildi.

İktisadi faaliyetteki toparlanma hızının ise normalleşme sürecinin  yurt içindeki seyri kadar bu sürecin, başta dış ticaret ortakları olmak üzere,  küresel ekonomideki gidişatına da bağlı olacağı vurgulanan özette, şu ifadelere  yer verildi:

"Bu görünüm altında, salgın hastalığa bağlı gelişmelerin Türkiye  ekonomisi üzerindeki olumsuz etkilerinin sınırlandırılması açısından finansal  piyasaların, kredi kanalının ve firmaların nakit akışının sağlıklı işleyişinin  devamı büyük önem arz etmektedir. Bu çerçevede, yakın dönemde uygulamaya konulan  parasal ve mali tedbirlerin ekonominin üretim potansiyelini destekleyerek  finansal istikrara ve salgın sonrası toparlanmaya katkı yapacağı  değerlendirilmektedir. Şubat döneminde işsizlik oranları yatay seyrederken, tarım  dışı istihdam sektörler geneline yayılarak gerilemiştir. Bu dönemde istihdam  kayıpları büyük ölçüde kayıt dışı çalışanlar kaynaklı olurken, iş gücüne katılım  oranındaki düşüş işsizlik oranlarının artmasını engellemiştir. Öncü göstergeler,  iktisadi faaliyetteki yavaşlamanın iş gücü piyasasına yansımalarının nisan ayında  belirginleştiğine işaret etmektedir. Kurul, kısa çalışma ödeneği başta olmak  üzere işsizlik sigorta fonu ve cari transferler aracılığıyla sağlanan  desteklerin, hanehalkı gelir kayıplarının sınırlanması ve istihdamın korunması  açısından kritik rol oynadığı değerlendirmesinde bulunmuştur."

Özette, ilk çeyrek büyüme verilerinin ekonomilerdeki keskin daralmayı  teyit ettiği, nisan ayı Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) göstergeleri ve  elektrik tüketimi gibi verilerin ise daralmanın ikinci çeyrekte daha da  derinleştiğini ortaya koyduğu belirtilerek, "ABD dışındaki gelişmiş ülkelerde  salgının istihdam üzerindeki etkisi mart itibarıyla sınırlı kalırken, bu  ülkelerde istihdam beklentilerindeki bozulma, ekonomilerdeki yavaşlamanın  işsizliği artırıcı etkisinin önümüzdeki dönemde daha derinden hissedilebileceğine  işaret etmektedir. Bu çerçevede, küresel büyüme tahminleri aşağı yönlü  güncellenmeye devam etmiş, Avrupa ülkeleri başta olmak üzere dış talep görünümü  bir önceki aya göre bozulmuştur. Bu gelişmelerin başta ihracat, turizm ve  bağlantılı sektörler olmak üzere yurt içi büyüme üzerindeki etkileri yakından  izlenmektedir." denildi.

Gelişmiş ve gelişmekte olan ülke merkez bankalarının genişleyici yönde  adımlar atmaya devam ettiği anımsatılan özette, şu değerlendirmelere yer verildi:

"Yakın dönemde, faiz indirimleri yavaşlamakla birlikte devam ederken,  gelişmiş ülke merkez bankalarının bilanço büyüklüğündeki artış sürmektedir.  Gelişmekte olan ülkelerde de tahvil alımı gibi programlarla parasal genişleme  adımları atılmaktadır. Uygulanan politikaların finansal piyasalar, büyüme ve  istihdam üzerindeki etkinliği, ülkeler itibarıyla salgının seyri ile politika  alanının büyüklüğüne göre farklılaşabilecektir. Küresel ekonomideki toparlanmaya  ilişkin belirsizlikler yüksek seyrederken, ülkelerin attığı normalleşme adımları  izlenmektedir. Salgının nispeten kontrol altına alınmaya başladığı bazı  ülkelerdeki normalleşme adımlarının iktisadi faaliyete yansımaları takip  edilmekle birlikte salgının ve sağlık önlemlerinin tüketim alışkanlıkları ve  genel harcama davranışına olası etkilerine yönelik belirsizlikler devam  etmektedir. Her açıdan normalleşmenin uzun sürmesi durumunda küresel ve yurt içi  büyüme görünümündeki zayıflama daha belirgin olabilecek ve ilave tedbir  gereksinimi ortaya çıkabilecektir."

"KREDİ PİYASASINDAKİ GELİŞMELER YAKINDAN İZLENECEK"

Özette, küresel boyutta birçok sektörde iktisadi faaliyetin durma  noktasına gelmesinin ham petrol talebini büyük ölçüde azalttığı dile getirildi.

Küresel ham petrol stoklarının halihazırda oldukça yüksek düzeylerde  seyrettiğine işaret edilen özette, "Üretici ülkelerin arz kesintisindeki  istikrarı sağlamaya yönelik attığı adımlar neticesinde petrol fiyatları ılımlı  bir artış gösterse de küresel iktisadi faaliyete dair belirsizlikler başta olmak  üzere aşağı yönlü riskler canlılığını korumaktadır. Sert şekilde daralan küresel  talebin yanında, emtia fiyatlarındaki düşüşün de etkisiyle küresel enflasyon  oranlarının 2020'de ılımlı bir görünüm sergilemesi beklenmektedir." ifadeleri  kullanıldı.

Özette, küresel risk iştahının zayıflamasının finansal piyasalarda  oynaklığın belirgin şekilde artmasına neden olduğuna vurgu yapılarak, şunlar  kaydedildi:

"Yakın dönemde küresel risk iştahında ve finansal piyasalardaki  oynaklıkta iyileşme sinyalleri görülmektedir. Buna karşın gelişmiş ve gelişmekte  olan ülkelerde hisse senedi ve tahvil piyasalarındaki dalgalanmalar devam  etmektedir. Gelişmekte olan ülkelerden yoğun sermaye çıkışları sürmektedir.  Salgına ilişkin belirsizliklerin bir miktar azalmasını ve önlemlerin kısmen  gevşetilmesini takiben, alınan parasal ve mali tedbirlerin de katkısıyla, küresel  gelişmelerin Türkiye'nin risk primi ve kur oynaklığı üzerindeki olumsuz etkileri  kısmen hafiflemiştir. Belirsizliklerin yüksek seyrettiği bu süreçte, salgın  hastalığın sermaye akımları, finansal koşullar, dış ticaret ve emtia fiyatları  kanalıyla oluşturmakta olduğu küresel etkiler yakından takip edilmektedir. Bu  kapsamda Merkez Bankası, salgının Türkiye ekonomisine etkilerini izleyerek  elindeki araçları fiyat istikrarı ve finansal istikrar amaçları doğrultusunda  kullanmaya devam edecektir."

Özette, parasal, finansal ve mali tedbirlerin yanı sıra büyük ölçüde  kamu bankalarınca genişletilen kredi arzının, kredi büyümesine ilişkin aşağı  yönlü riskleri sınırlayarak reel sektöre kredi akışının kesintisiz devamına katkı  sağladığı ifade edildi.

Alınan makroihtiyati tedbirlerin etkisiyle, 2020'nin ilk aylarında hız  kesen tüketici kredileri büyümesinin, salgının Türkiye'de de görülmeye  başlamasıyla mart ortasından itibaren bir miktar ivme kaybettiği belirtilen  özette, buna karşın tüketici kredilerinin artmaya devam ettiğinin altı çizildi.

Özette, ticari kredilerdeki güçlü ivmenin de devam ettiği aktarılarak,  "Kamu bankaları öncülüğündeki kefaletli kredi kullandırımları ticari ve bireysel  kredi arzını ve kredi faizlerindeki düşüşü destekleyerek salgınının ekonomik  birimlerin gelir ve nakit akışı üzerindeki olumsuz yansımalarını azaltmıştır. Bu  doğrultuda, kredi piyasasındaki gelişmeler yakından izlenecek ve kredi kanalının  sağlıklı işleyişini sağlamak için gerekli tedbirler uygulanmaya devam  edilecektir." denildi.

"ENFLASYON GÖRÜNÜMÜ YIL SONU TAHMİNİYLE UYUMLU"

Özette, enflasyon beklentileri ve iç talep koşullarındaki gelişmelere  bağlı olarak çekirdek enflasyon göstergelerinin eğilimlerinin ılımlı seyrettiği  ifade edildi.

Küresel gelişmeler paralelinde Türk lirasında gözlenen değer kaybına  karşın, başta ham petrol ve metal fiyatları olmak üzere uluslararası emtia  fiyatları enflasyon görünümünü olumlu etkilediği değerlendirmesinde bulunulan  özette, "Üretim ve satışlardaki düşüşe bağlı birim maliyet artışları takip  edilmekle birlikte toplam talep koşullarının enflasyonu sınırlayıcı etkisinin  arttığı tahmin edilmektedir. Gıda fiyatlarındaki dönemsel ve salgına bağlı  etkiler nedeniyle tüketici enflasyonunun kısa vadede bir miktar yüksek  seyredebileceği, ancak yılın ikinci yarısında talep yönlü dezenflasyonist  etkilerin daha belirgin hale geleceği değerlendirilmektedir. Bu çerçevede Kurul,  enflasyon görünümünü etkileyen tüm unsurları dikkate alarak, politika faizinde  ölçülü bir indirim yapılmasına karar vermiştir. Mevcut para politikası duruşu  altında enflasyon görünümünün yıl sonu tahminiyle uyumlu olduğu  değerlendirilmektedir." ifadesi kullanıldı.

Özette, kurulun enflasyondaki düşüş sürecinin devamlılığının, ülke  risk priminin gerilemesi, uzun vadeli faizlerin aşağı gelmesi ve ekonomideki  toparlanmanın güç kazanması açısından büyük önem taşıdığını değerlendirdiği  aktarılarak, şu görüşlere yer verildi:

"Enflasyondaki düşüşün hedeflenen patika ile uyumlu şekilde  gerçekleşmesi için para politikasındaki temkinli duruşun sürdürülmesi  gerekmektedir. Bu çerçevede, parasal duruş ana eğilime dair göstergeler dikkate  alınarak enflasyondaki düşüşün sürekliliğini sağlayacak şekilde belirlenecektir.  Merkez Bankası fiyat istikrarı ve finansal istikrar amaçları doğrultusunda  elindeki bütün araçları kullanmaya devam edecektir. Kurul, salgın hastalığa bağlı  iktisadi risklerin en aza indirilmesi açısından para ve maliye politikaları  arasındaki eşgüdümün sürdürülmesinin büyük önem arz ettiği değerlendirmesinde  bulunmuştur. Salgın hastalığın ekonomiyi birçok farklı kanaldan etkilemesi, başta  nakit akışının düzenlenmesi ve istihdamın korunmasına yönelik tedbirler olmak  üzere şirketler ve hanehalkı üzerindeki etkilerin asgari düzeyde tutulabilmesi  için koordineli politika uygulamaları gerektirmektedir. Dolayısıyla, makro  ölçekteki para ve maliye politikalarının yanı sıra en çok etkilenen iktisadi  birimleri hedefleyen ve sektörel etkileşimleri dikkate alan politika  uygulamalarının kritik önemde olduğu değerlendirilmektedir. Bu süreçte atılacak  politika adımlarının hedefli ve geçici nitelikte olması politika etkinliğini  destekleyecektir."

Özette ayrıca, açıklanacak her türlü yeni verinin ve haberin kurulun  geleceğe yönelik politika duruşunu değiştirmesine neden olabileceği vurgulandı.