Yeni tip corona virüsle (Kovid-19) mücadele kapsamında alınan tedbirler nedeniyle nisan ve mayıs aylarında yüzde 16-17 seviyesinde gerileyen Türkiye`nin elektik talebi, normalleşme süreciyle yeniden yükselişe geçti.
Ekonomik büyüme açısından en büyük göstergelerden biri olarak görülen elektrik talebi Kovid-19 salgınıyla mücadele kapsamındaki çeşitli kısıtların  kalkmasıyla daha önceki aylarda görülen azalışların aksine 17 Haziran itibarıyla  geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 1 artış göstererek, normalleşme sürecinin  sinyalini vermeye başladı.

Garanti BBVA Türkiye Başekonomisti Alvaro Ortiz, AA muhabirine yaptığı  açıklamada, Kovid-19'un yayılmasını önlemek amacıyla alınan tedbirlerin nisan ve  mayıs aylarında elektrik tüketimine büyük bir etkisi olduğunu söyledi.

Nisanda elektrik tüketiminin yıllık bazda yüzde 16 düştüğünü anımsatan  Ortiz, "Bu oran mayıs ayında yüzde 17 daralma olarak gerçekleşti. Diğer yandan,  17 Haziran itibarıyla baktığımızda geçen yılın aynı dönemine oranla yüzde 1  büyüme olduğunu görüyoruz. Nisan ve mayıs aylarında veriler çok kötüydü ama  haziranda değişim başladı ve iyileşme gerçekten hızlı bir şekilde oluyor." diye  konuştu.

"EKONOMİDE HIZLI TOPARLANMA''

Ortiz, hane halkı tüketiminin bu yıl 2019'a göre yüzde 0,7 artmasını  öngördüklerini belirterek, konuşmasını şöyle sürdürdü:

"Türkiye, bu yılın ilk çeyreğinde yıllık bazda yüzde 4,5 ekonomik  büyüme gösterdi. Bu oran, ikinci çeyrekteki ekonomik büyüme için önemli bir zemin  oluşturuyor. Birçok ülke negatif büyüme rakamları açıkladığı için, bu sonucun  emsalsiz olduğunu söyleyebiliriz. Yılın ikinci çeyreğinde Kovid-19 sebebiyle  ekonominin yıllık bazda yüzde 5 ila 8 arasında daralacağını öngörüyoruz. Bu  oranları yıllıklandırılmış çeyreklik değişimler olarak düşündüğümüzde, yüzde  30-40 küçülmeye karşılık gelir fakat Türkiye ekonomisinin üçüncü ve dördüncü  çeyrekte hızlı toparlanacağını düşündüğümüz için, 2020 ekonomik büyümesinin yüzde   2 ila -2 arasında sıfıra yakın bir noktada olmasını bekliyoruz. Yine de salgın  riski söz konusu ve yetkililer virüsün kontrolden çıkmaması için tetikte olmalı."

''TÜKETİM ARTTIKÇA, TERMİK SANTRALLERİN ÜRETİMDEKİ PAYI BÜYÜYOR''

Yatırım ve danışmanlık şirketi APLUS Enerji Ortağı Volkan Yiğit, nisan  ve mayıs aylarındaki tüketim düşüşüyle özellikle termik kaynaklardan üretimde  hatrı sayılır bir azalma görüldüğünü kaydetti.

Bu dönemde doğal gaz santrallerinin elektrik üretimindeki payının  tarihin en düşük seviyesine gerilediğini aktaran Yiğit, "Düşük talep ve termik  elektrik üretimi nedeniyle, yenilenebilir enerji üretiminin toplam üretimdeki  payının da rekor seviyelere ulaştığını gözlemledik." dedi.

Yiğit, normalleşme süreciyle özellikle 15-20 Haziran haftasında  elektrik talebinde önemli bir artış görüldüğüne işaret ederek, şu bilgileri  paylaştı:

"Bu dönemde yenilenebilir enerji santrallerinin üretimi paralel  seyrederken, bakım dönemlerini de tamamlayan ithal kömürlü santrallerin bu ayın  ilk haftasında saatlik ortalama 6 bin 500 megavat olan üretim seviyelerini, 8 bin  megavata kadar çıkarttıklarını görüyoruz. Yerli kömür santralleri de geçici  çalışma izni verilen santrallerin de etkisiyle üretimi saatlik ortalama 4 bin 300  megavattan 5 bin 200 megavat seviyesine yükseltti. Doğal gaz santralleri  tarafında ise bu ayın ilk haftasında 4 bin 200 megavat olan saatlik üretim, ayın  üçüncü haftasında ortalama 5 bin 300 megavat seviyesine yükseldi."

Yılın geri kalanındaki elektrik talebi açısından turizmin önemli  olduğunun altını çizen Yiğit, "Şu anda baz senaryo tahminlerimiz bu yıl elektrik  tüketimimizin 296 ila 297 milyar kilovatsaat olacağı yönünde. Bu da 2019’a göre  yüzde 2 ila yüzde 2,5 oranında bir düşüş olarak hesaplanıyor fakat gerçekleşen  her dönemle birlikte güncellemeler yapmaya devam etmek ve gelişmeleri çok iyi  takip etmek gerekiyor." öngörüsünde bulundu.

"PROBLEMLİ TAHSİLAT ORANI BEKLENDİĞİ KADAR YÜKSEK OLMADI''

Enerji Ticareti Derneği Başkanı Burak Kuyan ise tüketimin elektrik  ticaretini doğrudan etkilediğine dikkati çekerek, "Salgının başlangıç döneminde  talepteki düşüş sebebiyle ticaret hacminde de negatif bir şokla karşılaştık.  Salgının yoğunluğu ve belirsizliğin sürdüğü mayıs ayı ortasına kadar ticaret  hacminde düşük seyir devam etti. Haziran başı itibarıyla normalleşme süreci  takviminin açıklanması ve talepte toparlanma beklentilerinin ön plana çıkmaya  başlamasıyla ise ticaret hacimlerinde yeniden yukarı yönlü bir hareket görmeye  başladık." değerlendirmesinde bulundu.

Kuyan, elektrik talebinin geleceği açısından en önemli unsurun  ekonomik hayatın hareketlenmesi olduğunu vurguladı.

Öte yandan, salgın sürecinin başından itibaren üzerinde durulan en  önemli konulardan birinin tahsilat sorunları olduğunu belirten Kuyan, şunları  kaydetti:

"Zaten son birkaç yıllık dönemde gelinen noktada sektörün en büyük  sorunu finansman problemi olarak ön plana çıkıyordu. Dolayısıyla bu süreçte  elektrik tedarik ve ticaret sektörünün devamlılığı açısından en önemli risklerden  birisi, büyük ölçekli bir tahsilat problemi yaşanması olabilirdi. Böyle bir durum  yaşanması halinde uygulanmak üzere tedbiren bazı düzenlemeler de yapılmıştı.  Ancak sektörü sarsacak büyüklükte bir sorun ortaya çıkmadığını görüyoruz.  Şirketler bazında tahsilat oranlarında farklılıklar mutlaka vardır ancak piyasa  katılımcılarıyla yapılan görüşmeler sonucunda genel olarak bakıldığında en zorlu  dönemde problemli tahsilat oranlarının ortalama yüzde 10 bandını geçmediğini  söyleyebiliriz. Bu konuda temel sorun, özellikle belediyelerin iştirakleri başta  olmak üzere bazı kamu kuruluşlarının ödemelerinde yaşanıyor. Bu hususta da  özellikle konjonktürel çözümlerin ötesine geçebilecek kalıcı ve metodolojik  çözümlerin özellikle Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafında çalışıldığı  yönünde bilgiler alıyoruz."