Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Türkiye-Hollanda İş Konseyi Başkanı ve FİBA Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Murat Özyeğin, yeni tip corona virüs (Kovid-19) salgınının, gelişmiş ekonomilere küresel tedarik zinciri içinde tek ülkeye, yani Çin`e bağımlılığın ağır risklerini gösterdiğini belirterek, "Dünyanın pek çok noktasında olduğu gibi bu sürecin bir etkisi olarak Hollanda`da da tedarikçi ülkeleri çeşitlendirme eğilimi güçlenecektir. Bu süreçte Türkiye gibi Avrupa`ya yakın mesafedeki alternatif ve güvenilir tedarikçilerin daha fazla aranacağını, özellikle Türk ürünlerine olan talebin giderek artacağını düşünüyorum" dedi.
Türkiye ile Hollanda arasındaki ilişkilerin kökleri yüzlerce yıl öncesine dayanırken, iki ülke arasındaki ticaret hacmi de her geçen yıl artış gösteriyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Türkiye, bu yılın ilk 4 ayında Hollanda'ya 1,7 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirirken, bu  ülkeden de 1,2 milyar dolarlık ithalat yaptı.

Geçen yıl yaklaşık 5,8 milyar dolarla Hollanda'ya tarihinin en yüksek  ihracatını yapan Türkiye, bu ülkeden de 3,2 milyar dolarlık ithalat  gerçekleştirdi. Hollanda'ya 2015-2019 yıllarını kapsayan 5 yılda yapılan ihracat  22,2 milyar dolar, bu ülkeden yapılan ithalat da 16,6 milyar dolar oldu.

Türkiye'ye doğrudan yatırım konusunda da Hollanda, önde olan ülkeler  arasında bulunuyor. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre,  2002-2019 yılları arasında Hollanda, Türkiye'ye 25,5 milyar dolarlık doğrudan  yatırım gerçekleştirdi. 18 yılda Türkiye'ye yapılan 160,6 milyar dolarlık  doğrudan yatırımın yüzde 16'sına Hollanda imza attı.

Hollanda 2004, 2006, 2007, 2014, 2016, 2017, 2018 ve 2019'da  Türkiye'ye en fazla doğrudan yatırım yapan ülke oldu. Bu yılın ilk 4 ayında da  Türkiye'ye yapılan 2 milyar 196 milyon dolarlık doğrudan yatırımın 152 milyon  doları Hollanda'dan geldi.

Aynı zamanda Türkiye'nin yurt dışına en çok yatırım yaptığı ülkelerin  başında Hollanda geliyor. 18 yılda Türkiye'nin, yurt dışına doğrudan  yatırımlarının toplamı 47,3 milyar dolar olarak gerçekleşti. Bu yatırım  miktarının 13,8 milyar doları Hollanda'ya yapıldı. Türkiye'nin toplam doğrudan  yatırımlarının yaklaşık yüzde 30'u bu ülkeye yapılmış oldu.

Türkiye, 2002, 2006, 2010, 2011, 2012, 2013, 2015, 2018 ve 2019  yıllarında en fazla doğrudan yatırımı Hollanda'ya yaptı. Bu yılın ilk 4 ayında da  Türkiye, 586 milyon dolarlık doğrudan yatırımın 216 milyon dolarını Hollanda'ya  gerçekleştirdi.

"UMUYORUZ Kİ TÜRKİYE, BU SÜREÇTEN GÜÇLENEREK ÇIKAN ÜLKELER ARASINDA YER ALACAK"

DEİK Türkiye-Hollanda İş Konseyi Başkanı ve FİBA Grubu Yönetim Kurulu  Başkanı Murat Özyeğin, AA muhabirine, Türkiye ile Hollanda arasındaki ticari  ilişkilerin geleceği, yatırımlar ve salgının dünya ticaretine etkisine ilişkin  sorularını yanıtladı.

Salgınla mücadelede alınan önlemler nedeniyle kesintiye uğrayan ticari  faaliyetlerin, dünya ekonomisinin hızlı şekilde daralmasına sebep olduğunu  belirten Özyeğin, pek çok gelişmiş ülkenin, ekonomik sistemlerini ayakta  tutabilmek için kamu yardımlarına başvurduğunu hatırlattı.

Özyeğin, devletlerin, şimdilik bu maliyetleri üstlendiğini ancak bu  durumun kamu borçlarını da önemli ölçüde artırdığını söyledi.

Bu borçların ödenebilmesi için ekonomik faaliyetlerin yeniden hız  kazanması ve dünya ekonomisinin yeniden büyüme yoluna girmesi gerektiğini  vurgulayan Özyeğin, "Diğer yandan, bu süreci tüm sektörlerin aynı ağırlıkta  yaşadığını söyleyemeyiz. Tamamen duran faaliyet alanları olduğu gibi e-ticaret,  kargo ve bazı teknolojik çözüm şirketleri gibi bu dönemde gelirleri artan  sektörler de oldu. İyileşmenin hızı ve derinliği, her ülkede ve her sektörde  farklı şekilde olacaktır. Umuyoruz ki Türkiye de bu süreçten güçlenerek çıkan  ülkeler arasında yer alacaktır." diye konuştu.

"HOLLANDA İLE TİCARİ İLİŞKİLERİ DERİNLEŞTİRMEYE ÇALIŞIYORUZ"

Murat Özyeğin, dünyanın en büyük 20 ekonomisi sıralamasında GSYH  bazında Hollanda'nın 17'nci, Türkiye'nin ise hemen ardından 18'inci sırada yer  aldığını bildirdi.

Diplomatik ilişkilerinin 400 yıldan fazla tarihi olan bu iki ülke  arasında iş birliklerini artırmanın iki ülke için de yeni fırsatlar anlamına  geldiğini ifade eden Özyeğin, DEİK Türkiye-Hollanda İş Konseyi Başkanlığı'nı  yürütürken mevcut ticari ilişkileri derinleştirmeye ve yeni iş fırsatları  yaratarak ticari ilişkileri büyütmeye ve geliştirmeye çalıştıklarını anlattı.

Özyeğin, devamla şu değerlendirmelerde bulundu:

"FİBA Grubu Yönetim Kurulu Başkanı olarak, Hollanda yakından tanıdığım  bir ülke. Hollanda'daki yatırımımız Credit Europe Bank'ın faaliyetleri  dolayısıyla Hollanda iş dünyası ile yakın bir ilişki sürdürüyoruz. Buradaki  gözlemlerim, iki ülke, millet arasındaki ilişkinin sadece ticaretle sınırlı  kalmadığını, sosyal ve kültürel paylaşımın, etkileşimin de yüksek olduğunu  gösteriyor. Özellikle Hollanda'da yerleşik Türk şirketlerinin ve faal  girişimcilerimizin varlığı bu ilişkiyi dinamik tutan bir etken. Bilhassa kişiler  ve kurumlar arası özel ilişkilerin fark yaratabileceğini görüyoruz. Yeni tip  koronavirüs salgını, gelişmiş ekonomilere küresel tedarik zinciri içinde tek  ülkeye, yani Çin'e bağımlılığın ağır risklerini göstermiştir. Dünyanın pek çok  noktasında olduğu gibi bu sürecin bir etkisi olarak Hollanda'da da tedarikçi  ülkeleri çeşitlendirme eğilimi güçlenecektir. Bu süreçte Türkiye gibi Avrupa'ya  yakın mesafedeki alternatif ve güvenilir tedarikçilerin daha fazla aranacağını,  özellikle Türk ürünlerine olan talebin giderek artacağını düşünüyorum."

"HOLLANDA, TÜRKİYE İLE İŞ BİRLİĞİ FIRSATLARINI DEĞERLENDİRMEK İSTEYECEKTİR"

DEİK Türkiye-Hollanda İş Konseyi Başkanı Özyeğin, "Hollanda, son  yıllarda Türkiye'ye en büyük doğrudan yatırımı yapan ülkelerin başında geliyor.  Piyasaların normalleşmesiyle birlikte doğrudan yatırımlarda canlanma görür  müyüz?" sorusu üzerine, şunları söyledi:

"Hollanda ile birbirine rakip değil, kaynakları itibarıyla  birbirlerini tamamlayıcı ülkeler olmamız büyük bir avantaj. Dünyanın önde gelen  tarım ürünleri ihracatçısı olarak Hollanda da normalleşme süreciyle beraber  Türkiye ile iş birliği fırsatlarını mutlaka değerlendirmek isteyecektir.  Hollanda'nın özellikle hayvancılık, inovatif tarım ve yenilenebilir enerji  konusundaki bilgi ve deneyimden yararlanabiliriz. Avrupa'nın doğal kaynaklarının  sınırlı olduğu bu alanda Türkiye'nin büyük bir zenginliği var. Ülkemizin geniş  tarım arazileri, uygun iklimi, zengin su kaynakları ve yenilenebilir enerji  yatırımlarına elverişli geniş bir coğrafyası olduğu düşünülürse özellikle bu  alanlarda büyük yatırımlar çekebiliriz. Hollanda, imalat sanayisi de dahil olmak  üzere hemen her alanda, kaynakların yeniden kullanımı ve sürdürülebilirlik  başlıklarına çok önem veren bir ülke. Hollanda ile ekonomik ilişkilerimizin  yoğunlaşmasının, ülkemizdeki sürdürülebilir ekonomi bilincinin yükselmesine de  büyük katkı sağlayacağına inanıyoruz."

"ŞİRKETLER KARŞILIKLI SATIN ALIMLARA BAŞLAYABİLİR"

Murat Özyeğin, iki ülke iş insanlarının hükümetlerden beklentileri,  yeni dönemde şirket birleşme ve satın alma hamlelerine ilişkin de  değerlendirmelerde bulundu.

Öncelikle, Avrupa ile en önemli ekonomik başlık olan Türkiye ile AB  arasındaki Gümrük Birliği'nin modernizasyonunun, Hollanda ile ikili ticarette de  önemli bir gündem maddesi olduğunu belirten Özyeğin, "Gümrük Birliği’nin bugün  artık güncelliğini yitirmiş olan versiyonu, günümüzün dijitalleşmiş  ekonomilerinin ihtiyaçlarına maalesef yanıt veremiyor ve iki dost ülke olarak  daha güçlü ekonomik ilişkiler kurmamızı yavaşlatıyor. Hollanda ile ekonomik  ilişkilerimizin seviyesini artırmak üzere Gümrük Birliği’nin modernizasyonu, en  önemli konu başlığı olarak bizleri bekliyor." dedi.

Özyeğin, küresel tedarik zincirindeki kırılmanın, farklı yatırım  stratejilerini de gündeme getireceğini vurguladı.

Şirketlerin, Asyalı tedarikçilere bağımlı üretim modelini değiştirmek  ve tedarikçilerini çeşitlendirmek üzere karşılıklı satın alımlara  başlayabileceğini aktaran Özyeğin, "Ayrıca, ekonomide korumacılığın artması da  dış pazara açılan şirketleri yerinde üretime zorlayabilir. Bu süreçte Hollandalı  firmalar Türkiye'den şirket satın almaları yapabileceği gibi uluslararası  yatırımlarını artırmak isteyen Türk girişimcilerin özellikle marka ve know-how  değeri olan şirketleri satın alarak kendi potansiyellerinde sıçrama  yaratabilecekleri yeni fırsatlar oluşabilir." diye konuştu.

"(SAĞLIK SİSTEMİMİZ) YABANCI YATIRIMCILAR VE YABANCI KAMUOYU İÇİN BİR GÜVEN UNSURU"

DEİK Türkiye-Hollanda İş Konseyi Başkanı Özyeğin, "Türkiye, salgın  sürecinde sağlık alanında başarılı sınav verdi ve vermeye devam ediyor. Yabancı  yatırımcı açısından bu başarı, yeni hikayelerin yazılmasına ne gibi katkılar  sunar?" şeklindeki soru üzerine, Türkiye'nin çok güçlü ve modern bir sağlık  altyapısı olduğunu bu süreçte bir kez daha gördüklerini söyledi.

Yakın zamanda sağlık alanında büyük yatırımlar yapılması, yatak ve  yoğun bakım ünite sayısının fazla olması ve tedavi protokollerinin etkin şekilde  uygulanmasının iyileşme oranlarının çok yüksek olmasını sağladığını belirten  Özyeğin, özel sektörün de sağlık sistemine destek olmak için seferber olarak  örnek bir tutum sergilediğini ifade etti.

Özyeğin, şunları kaydetti:

"Teknoloji, altyapı, organizasyon ve insan kaynağı konularındaki bu  etkinliğimiz, elbette yabancı yatırımcılar ve yabancı kamuoyu için de bir güven  unsurudur. Başta sağlık turizmi ve yaşlı bakım hizmetleri olmak üzere turizm  yelpazemizin yeni alanlarla genişlemesi ve turistlerin Türkiye’de kendilerini  güvende hissetmeleri turizm gelirlerimiz açısından önemli bir konu olacaktır."