Yeni tip corona virüs (Kovid-19) salgınının iş gücü piyasasına olumsuz etkileri verilerle ortaya çıkarken, Türkiye`de ekonomi yönetiminin aldığı önlemler ve kamunun elini taşın altına koymasıyla işsizlikteki yükseliş sınırlı kaldı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan mayıs ayına  ilişkin iş gücü istatistiklerine göre, işsizlik oranı sadece 0,1 puan artarak  yüzde 12,9 oldu.

Analistler, açıklanan mayıs işsizlik rakamlarında Kovid-19 salgınının  etkilerinin görece sınırlı kaldığını, kamu istihdamı, kısa çalışma ödeneği ve  ücretsiz izin gibi uygulamaların işsizlik oranlarındaki olası hızlı yükselişi  engellediğini söyledi.

Ekonominin mayıstan sonra tekrar açıldığını ve gelecek dönemde  işsizlik oranlarında iyileşme gözlemlenmesinin muhtemel olduğunu ifade eden  analistler, bununla birlikte Kovid-19 salgınındaki seyrin iş gücü piyasasındaki  gerçekleşmeleri yakından ilgilendirdiğini aktardı.

"KAMU İSTİHDAMI İŞSİZLİKTEKİ ARTIŞI SINIRLADI"

AA Finans Analisti ve ekonomist Haluk Bürümcekçi, konuya ilişkin  yaptığı değerlendirmede, Türkiye genelinde işsiz sayısının Nisan-Haziran 2020'de  geçen yılın aynı dönemine göre 331 bin kişi azaldığını, işsizlik oranındaki  değişimin ise mevsimselliğin gerektirdiği belirgin düşüşün tersine hareket  ettiğini söyledi.

Bu durumda iş gücüne katılım oranında uzun süredir devam eden  gerilemenin durmasının etkili olduğunu ifade eden Bürümcekçi, "Mayıs ayında  istihdam aylık 244 bin artarken, iş gücü de 296 bin artış göstermiş ve işsiz  sayısının 51 bin artmasını getirmiştir. Öte yandan, özellikle iç talebin seyri  açısından önemli bir gösterge olarak izlediğimiz tarım dışı istihdamın yıllık  değişimi de yüzde 8,5 düşüş ile zayıflığını korumuştur." değerlendirmesinde  bulundu.

Bürümcekçi, işsizlik oranının, mevsimsel olarak gerilediği dönemde  olduğuna işaret ederek, "Mevsimsellikten arındırılmış verilerde trend açısından  istihdamdaki aylık değişimlerin daha fazla bilgi içerdiğini düşünüyoruz. Ancak  tarım dışı istihdam son 6 aydır düşüş eğiliminde devam etmesine karşılık mayısta  140 bin kişi ile önceki 2 aya göre belirgin hız kesse de toplam gerileme 2 milyon  460 bine ulaştı. Öte yandan, iş gücüne katılım oranının yüzde 47,6 ile yatay  kalması ise nötr etkide bulundu." şeklinde konuştu.

En sert istihdam kaybının hizmetlerde gözlemlendiğini, kamudaki  istihdam artışının ise istihdamdaki azalışı sınırladığını vurgulayan Bürümcekçi,  şu değerlendirmelerde bulundu:

"Tarım dışı sektörlerde istihdam edilenlerin sayısında önceki aya göre  136 bin azalış görülürken, inşaatta 92 bin artışa karşılık sanayide 72 bin ve  hizmetlerde 155 bin düşüş izlendi. Arındırılmış veride ise son bir yıllık dönemde  gözlenen istihdam değişimi 2 milyon 76 bin ile serideki en sert azalışa işaret  ederken, hizmetler sektöründe 1 milyon 599 bin, inşaat sektöründe 202 bin ve  sanayi sektöründe 274 bin azalış gözlendi. Öte yandan, ilk kez açıklanan ikinci  çeyrek kamu istihdamı gerçekleşmeleri, geçen yılın aynı dönemine göre 197 bin  istihdam artışı olduğunu yansıtırken, kamuda bu boyutta bir istihdamın olmaması  durumunda Türkiye geneli tarım dışı istihdam değişiminin çok daha sert düşeceğini  düşündürdü."

"DEVLET ÜZERİNE DÜŞENİ YAPMIŞTIR"

İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sefer Şener de Kovid-19  salgınıyla birlikte işsizliğin küresel bazda önemli bir sorun haline geldiğine  işaret ederek, "Türkiye'de hükümetin aldığı tedbirler çerçevesinde yaklaşık 4  milyon kişi kısa çalışma ödeneğinden yaralanmıştır. 1 milyon kişi ise ücretsiz  izin kullanmıştır. Ayrıca, Cumhurbaşkanlığı kararıyla işten çıkarma yasağı  uygulamaya konulmuştur. Alınan bu tedbirlerle birlikte çok hızlı artması beklenen  işsizlik oranındaki artış sınırlı kalmıştır." diye konuştu.

Kovid-19 salgınından sonra Türkiye'de istihdamla ilgili önemli yapısal  adımların atılması gerektiğini vurgulayan Şener, bu konuda önceliğin, büyümeye  verdiği destek sebebiyle imalat sanayinde olduğunu, hemen ardından da genç  nüfustaki işsizliğe ilişkin çözüm yollarının ortaya konulması gerektiğini  söyledi.

Şener, Kovid-19 salgını döneminde kamu istihdamının yaklaşık yüzde 4,3  artış gösterdiğine dikkati çekerek, şunları kaydetti:

"Hem alınan tedbirler bazında hem de istihdama yaptığı katkı  çerçevesinde devlet üzerine düşeni yapmıştır. Özel sektörde de üretimin artması,  gelecek dönemde işsizliği aşağı çekmeye katkı sağlayacaktır. İstihdamı artırıp  işsizliği artırmanın yegane yolu üretimi artırmaktır. Üretim artışı, kur  üzerindeki baskıyı da azaltacaktır. Kovid-19 döneminde işsizlik bütün ülkeler  için bir sorun haline gelmiştir. Türkiye dahil olmak üzere, eğer ülkeler  istihdama dair bu kadar önemli adımlar atmamış olsalardı, bugün işsizlik ile  ilgili çok farklı rakamları değerlendiriyor olurduk."